Yüksek teknolojiye yatırım meyvesini verdi: Sanayide katma değerli üretim zirvede

Türkiye, yüksek teknoloji üretiminde tüm zamanların rekorunu kırarken, bu başarının arkasında sayıları hızla artan AR-GE, tasarım ve teknoloji geliştirme merkezlerine yapılan yatırımlar yer alıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, Türkiye genelinde sayıları 1360'a ulaşan AR-GE merkezleri ile 339'a çıkan tasarım merkezleri, yüksek teknolojili üretimdeki tarihi artışın lokomotifi oldu.

Giriş: 22.08.2025 - 12:37
Güncelleme: 22.08.2025 - 12:40
Yüksek teknolojiye yatırım meyvesini verdi: Sanayide katma değerli üretim zirvede

Sanayi üretimini sürdürülebilir ve katma değerli hale getirmek amacıyla kritik sektörlere yaptığı yatırımlarla tüm zamanların "yüksek teknoloji üretimi" rekorunu kıran Türkiye, başarısının ardındaki AR-GE, tasarım ve teknoloji merkezlerinin sayısını artırıyor.


Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerinden yapılan derlemeye göre, "Türkiye Yüzyılı" hedefleri doğrultusunda, Milli Teknoloji Hamlesi ile sanayi ve üretim altyapısını yüksek teknoloji ve katma değer ekseninde güçlendirmek için çalışmalar devam ederken teknoloji ürünlerinin üretiminde endeks bazında yılın ilk 6 ayında rekor seviyelere ulaşıldı. Türkiye'nin yüksek teknolojili ürünlerin imalatındaki artışı haziranda yüzde 88,2 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Ülkenin bu başarısında, AR-GE, tasarım ve teknoloji geliştirme bölgelerine yapılan yatırımlar da etkili oldu.


AR-GE MERKEZİ SAYISI 1360 OLDU 
Türkiye'de temmuz itibarıyla faaliyette olan AR-GE merkezi sayısı 1360'a yükseldi. 58 şehirdeki AR-GE merkezleri arasında 432 ile İstanbul, 155 ile Ankara, 140 ile Kocaeli, 138 ile Bursa ve 105 ile İzmir başı çekti.


Otomotivden enerjiye, sağlıktan bankacılığa, iklimlendirmeden mobilyaya, havacılıktan denizciliğe, ambalajdan kozmetiğe 46 sektöre yayılan merkezler arasında, makine ve teçhizat imalatı, otomotiv yan sanayisi, yazılım, bilgisayar iletişim teknolojileri ve elektrik elektronik öne çıktı. Buralarda destek personeli dahil 89 bin 53 kişi görev yapıyor.


Ülke genelindeki AR-GE merkezlerinde yaklaşık 75 bin proje tamamlanırken 14 binden fazla proje devam ediyor. Bu merkezlerin 16 bin 335 patenti tescil edildi, 29 bin 308'i başvuru aşamasında bulunuyor. AR-GE merkezi olan yabancı ortaklı firma sayısı da 249'a ulaştı.


TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNDE FİRMA SAYISI 12 BİNE YAKLAŞTI 
Ülkede 110 alan teknoloji geliştirme bölgesi (TGB) olarak ilan edildi. Bu TGB'lerin 91'i aktif olarak faaliyetini sürdürüyor. Yıl sonuna kadar 4 alanın daha TGB olarak ilanı bekleniyor.


Bu tesislerde yer alan firma sayısı 11 bin 858, istihdam edilenlerin sayısı da 123 bin 554'e ulaştı.


TGB'lerde tamamlanan ve devam eden proje sayısı 84 bin 419 oldu. Patent tescil sayısı 2 bin 180 ve patent başvuru sayısı yaklaşık 5 bin olarak belirlendi.


Söz konusu bölgelerde yabancı ortaklı firma sayısı 515, kuluçka firma sayısı da 3 bin 260 olarak kayıtlara geçti.


Söz konusu bölgelerin toplam satışı 1 trilyon lirayı, ihracatı da 14,6 milyar doları buldu.


Öte yandan 600'den fazla faydalı model ve 500'e yakın endüstriyel tasarım da TGB ürünü olarak tescil edildi.


TASARIM MERKEZİ SAYISI 339'A ÇIKTI 
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca verilen son tasarım merkezi belgeleriyle faaliyette olan merkez sayısı 339'a ulaştı. Bu dönemde tasarım merkezleri ülke genelinde 29 kente yayıldı.


Faaliyetteki 339 merkezde 8 binden fazla personel görev alırken 15 binin üzerinde projenin tamamlanması sağlandı.


Bu merkezlere ait patentlerin 342'si tescil edildi, 618'i ise başvuru aşamasında yer alıyor. Söz konusu merkezlerde 42 yabancı ortaklı firma faaliyette bulunuyor.


Tasarım merkezlerindeki 32 sektör içinde dağılım en fazla işletme tekstil, mühendislik-mimarlık, imalat sanayisi, otomotiv yan sanayi ile medya ve iletişimde yoğunlaştı.