Türkiye yeşil taksonomi taslağı

Sürdürülebilirlik faaliyetlerinin ülke kapsamında daha etkin bir şekilde yürütülebilmesi adına Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Türkiye Yeşil Taksonomi Yönetmeliği taslak olarak kamuoyuna sunuldu ve görüşe açılarak ilgili sektör temsilcileri, düzenleyici kurumlar ve ilgili hukukçuların da sürece dahil edilmesi amaçlandı. 

Taslak yönetmelik; sürdürülebilirlik ve çevresel bütünlük ilkeleri esas alınarak hazırlanan taksonominin işleyişini düzenliyor. Taslak yönetmelikte Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları kapsamında sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorunda olan kurum ve kuruluşlar için Türkiye Yeşil Taksonomisi çerçevesinde ekonomik faaliyetlerin raporlanması, doğrulanması ve uygulama usulleri hakkında yeni düzenlemeler hedefleniyor. Net sıfır emisyon hedefi ve yeşil kalkınma vizyonuna yönelik faaliyetleri destekleyen bir taksonomi oluşturulması hedeflenerek, çevreye duyarlı ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılması ve finansal raporlama süreçlerinin belirli çevresel kriterlerle uyumlu hale getirilmesine ile ilgili düzenlemeler planlanıyor.

Temel amaç, sürdürülebilir ekonomik faaliyetlerin desteklenmesi ve sürdürülebilirlik kriterlerine uygun finansal süreçlerin teşvik edilmesidir. Bu bağlamda, sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorunda olan kurumların ekonomik faaliyetlerinin, çevreye zarar vermeme, sosyal güvenlik önlemlerine uyum sağlama ve belirli çevresel hedeflere önemli ölçüde katkı sunması bekleniyor.

UYUMLU EKONOMİK FAALİYET KRİTERLERİ

Taslak yönetmelikle Türkiye Yeşil Taksonomi kapsamındaki uygun ekonomik faaliyetlerin uyumlu bir ekonomik faaliyet olarak belirlenmesi için;

a. Çevresel hedeflerden en az birine önemli ölçüde katkı sağlaması,

b. Başka hiçbir çevresel hedefe önemli zarar vermemesi,

c. Asgari sosyal güvenlik önlemlerine uyması, 

ç. (a) ve (b) bentleri için belirlenen teknik tarama kriterlerini sağlaması gerekiyor.

Uyumlu ekonomik faaliyet için şart koşulan kriterlerden ilki, çevresel hedeflerin en az birine önemli ölçüde katkı sağlamasıdır. Taslak yönetmelik doğrultusunda, çevresel hedefler; i) sera gazı emisyonlarının azaltımı, ii) iklim değişikliğine uyum, iii) su ve deniz kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve korunması, iv) döngüsel ekonomiye geçiş, v) kirliliğin önlenmesi ve kontrolü ve vi) biyoçeşitliliğin ve ekosistemlerin korunması ile restorasyonu olarak belirlendi.

Bahse konu başlıklar çerçevesinde, taslak yönetmelik ekinde belirlenen kolaylaştırıcı faaliyetler (Çevresel hedeflerden en az birine önemli ölçüde katkı sağlanmasını kolaylaştıran, yaşam döngüsü temelinde önemli ölçüde olumlu bir çevresel etkiye sahip olan, ancak karbon yoğun varlıkların kullanımlarını kolaylaştırmayan veya teşvik etmeyen ekonomik faaliyetler) ve geçiş faaliyetleri (Düşük karbonlu ekonomik ve teknolojik alternatiflerin henüz mevcut olmadığı sektör veya endüstrilerde en düşük sera gazı emisyon seviyelerine sahip düşük karbonlu alternatiflerin geliştirilmesini ve yaygınlaştırılmasını engellemeyen faaliyetler) için hangi veya kaç çevresel hedefin gerçekleştirilmesi gerektiği de düzenlendi.

2027’DEN İTİBAREN RAPOR YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Taslak yönetmelik uyarınca, taksonomi raporlamalarında sorumlu olan kurum ve kuruluşlar, 31 Aralık 2026 tarihine kadar gönüllülük esasına dayalı olarak her yıl sürdürülebilirlik raporlaması ile bir önceki yılda yürüttükleri uygun ekonomik faaliyetlerini beyan edebileceği ve ayrıca bahse konu taksonomi raporlamaları hakkında (31 Aralık 2026 tarihine kadar) yukarıda ele alınan doğrulama ve geçerli kılma zorunluluğu olmadığı düzenlendi. Ancak taslak yönetmelik kapsamında, 1 Ocak 2027 tarihinden itibaren hem taksonomi raporlaması yapılması hem de bu raporların doğrulanması ve geçerli kılınması yükümlülüğü planlandı.

Taslak yönetmelik çerçevesinde; raporlama yapanlardan raporlama için gerekli olan bildirim, bilgi ve belge verme yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun ilgili hükümleri doğrultusunda idari para cezası verileceği de düzenlendi.

28 Ekim 2024 Pazartesi