TCMB 28 Aralık 2015 günü imalat sektörü kapasite kullanım oranlarını yayınladı. Bu veri anket döneminde işyerlerinin mevcut fiziki kapasitelerine göre fiilen gerçekleşen kapasite kullanımlarının öğrenilmesini amaçlanmaktadır. Yaklaşık 2167 katılımcı iş yerinden toplanmış bu veri bizlere üretim ile ilgili önemli ip uçları vermektedir.

Toplam imalat kapasite kullanımı Kasım 2015 ayında yüzde 75.9 iken Aralık 2015 ayında hemen hemen aynı kalarak yüzde 75.8 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2014 yılı Aralık ayında ise bu oran yüzde 74.6 idi. Böylece geçen seneden nispeten daha iyi ve yaklaşık bir önceki ay seviyesinde bir kapasite kullanım oranı ile karşı karşıyayız.

Yıllık bazda ortalama değer olarak bakarsak 2014 yılında ortalama yüzde 74.4 oranında kapasite kullanım oranı gerçekleşmişken 2015 yılı ortalama oran yüzde 74.7 olarak gerçekleşmiştir. Yani hemen hemen aynı. Tabi yapılmış yatırımların artırdığı kapasiteyi de unutmamamız lazım. Yani yapılan yatırımları dikkate alırsak aynı kapasite oranı bile daha yüksek üretimi temsil etmektedir.

Şimdi hangi ürün imalatlarında 2014 Aralık ayına göre 2015 Aralık ayında kapasite düşmüş ona bir bakalım:

Gıda ürünlerinin imalatında oran yüzde 73.1’den yüzde 71.9’a, tekstil ürünleri imalatında oran yüzde 79.3’den yüzde 77.7’ye, giyim eşyaları imalatında oran yüzde 77.5 den yüzde 76.5’e, deri ile ilgili ürünlerin imalatında oran yüzde 65.9’dan yüzde 59.7’ye, kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılmasında yüzde 67.4’den yüzde 62’ye, temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatında yüzde 77’den yüzde 74.7’ye, ana metal sanayinde yüzde 74.9’dan yüzde 74.3’e düşmüş görünüyor.

Bunların yanında dayanıksız tüketim malları, gıda ve içecek üretiminde kapasite kullanım oranının ise 2014 yılı Aralık ayına göre 2015 yılı Aralık ayında artmıştır.
Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz:

Reel sektör artırdığı kapasitesinin bir bölümünü aynı oranda dolduramamıştır. Hatta bazı sektörlerde önemli oranda olmasa da hafif kapasite düşüklükleri yaşanmaktadır. Deri ürünleri imalatı gibi bazı sektörlerde kapasite kullanım oranının çok düşük olması ise birim maliyetlerin yüksek kalmasına neden olmaktadır. Bu tür sektörler için global pazarlarda talep oluşturmak ve kapasiteyi daha yukarı çekmek daha rekabetçi olmaları için çok önemlidir.

2016 yılına gelince; FED faiz artırımlarının etkisinde kalabilecek bir yıl olacağından küresel sermaye daha ürkek ve tedirgin olabilir. Bu durumda dış kaynak sağlamanın maliyeti artabilir. Bu durumda mevcut kapasiteleri korumak veya artırmak için mevcut müşterilerden ziyade yeni hedef kitlelere ulaşmak çok daha büyük önem arz etmektedir.

03 Ocak 2016 Pazar