ABD’de yapılan seçimlerin galibi Cumhuriyetçi Parti ve Trump oldu. Trump’ın seçilmesi halinde ekonomik etkilerinin neler olacağına dair birçok tahmin ve değerlendirme yapılmıştı. Ancak artık seçim sona erdi ve Trump ekibini de oluşturmaya başladı. Buna bağlı olarak ekonomik etkiler de fiilen yaşanıyor. Bu çerçevede etkileri değerlendirelim.

1. ABD EKONOMİSİNDE MAKRO ETKİLERİ ÖNCEKİ TAHMİNLERDEN FARKLI OLACAK

Trump ile birlikte ABD’de daha hızlı ekonomik büyüme bekleniyor. Reel sektör öne çıkacak, imalat sanayi desteklenecek. Büyümeyi hızlandırmak üzere kamu harcamalarında artış olacak. Bu da bütçe açığının yükselmesine yol açacak. Bu politikalar çerçevesinde ABD’de daha yüksek enflasyon bekleniyor. Ve buna bağlı olarak daha yüksek faizler gerçekleşecek. Dolar da güçleniyor. Önceki tahminlerde Trump seçilirse daha düşük faizler ve daha zayıf dolar olacağı bekleniyordu. Ancak daha yüksek büyüme hızı, bütçe açığı ve enflasyon beklentisi ağır bastı ve önceki tahminleri yanılttı.

2. FED PARA POLİTİKASINA ETKİLERİ

Trump’ın seçilmesi halinde Fed politikaları için beklenti parasal sıkılaştırmanın yavaşlaması, faiz artışlarının durması ve hatta başkan Yellen’ın görevden alınabileceği şeklindeydi. Ancak gelişmeler bu beklentilerden farklı oluyor. Daha yüksek enflasyon beklentileri ile birlikte Fed para politikasında kademeli sıkılaştırmaya devam edecek. Faiz artışları için uygun koşullar oluşuyor. Bu nedenle bu yıl aralık ayında ve sonrasında 2017 yılında en az iki faiz artışı gerçekleşecek. Böylece hem faizler artıyor hem de dolar güçleniyor. Fed Başkanı Yellen’ın görevden alınması da düşük bir olasılık olarak görünüyor.

3. KÜRESEL MALİ PİYASALARA ETKİLERİ

Küresel mali piyasalar önemli ölçüde etkileniyor. Burada da üç konuda beklentilerden farklı eğilim yaşanıyor. Trump kazanırsa dolar gelişmiş ülke para birimleri karşısında zayıflar, dolar varlıklardan kaçılır ve ABD’den sermaye çıkışı olur diye bekleniyordu. Ancak yüksek enflasyon-yüksek faiz beklentisi öne çıktı. Dolar tüm gelişen ülke para birimleri karşısında beklentilerin tersine değer kazandı. Yine bu nedenle dolar varlıklara yatırım ve ABD’ye sermaye girişi de hızlandı. Gelişen ülke para birimleri ise beklendiği gibi zayıflıyor. Ancak zayıflama her ülke için aynı değil. Parası en çok zayıflayan ülkeler Meksika, Türkiye ve Çin oldu. Küresel piyasalarda bir diğer etki, tahvil ve kredi faizlerinin yükselmesi ve daha yüksek faiz eğiliminin oluşması oldu. Emtia fiyatları ise kararsız. Emtia fiyatları bir yandan güçlenen dolar ile zayıflarken diğer yandan ABD’de canlanma beklentisi ile tutunmaya çalışıyor. Petrol fiyatlarına etki ise nötr oldu.

4. DÜNYA TİCARETİNE ETKİLERİ; KORUMACILIK ARTAR ENDİŞESİ

Trump ile birlikte korumacı eğilimlerin artacağı endişesi yükseliyor. Trump, Çin ve Meksika’dan yapılan ithalatta vergileri yeniden canlandırmayı hedefliyor. Uygulamanın nasıl olacağı ise henüz belirsiz. Trump ayrıca ikili ve çok taraflı ticaret anlaşmalarına da soğuk ve bu çerçevede TPP anlaşmasını imzalamayacağını açıklamıştı. Ayrıca NAFTA’yı yeniden müzakere etme ve TTIP müzakerelerini sona erdirme isteğini de dile getirmişti. Eğer Trump ile birlikte korumacılık eğilimleri artarsa 2015 ve 2016 yıllarında daralan dünya mal ticaretinde beklentilerin aksine 2017 yılında da küçülme yaşanabilecek.

5. TÜRKİYE’YE ETKİLERİ

Trump yönetimi ile birlikte Türkiye-ABD ilişkilerinde gelişme olacağı beklentisi halen sürüyor. Bununla birlikte Trump’ın seçilmesi etkisi en çok Türk Lirası’nda zayıflama ve Türk Lirası faizlerde yükselme şeklinde yaşanıyor. Diğer alanlardaki etkiler ise önümüzdeki günlerde belirginleşmeye başlayacak.

Son Söz: 2017, Trump ile birlikte dünyada önemli gelişmelere aday; yakından izlemeyi sürdürmeliyiz.

28 Kasım 2016 Pazartesi