Senelik izinde püf noktalar

İsa KARAKAŞ

Diğer Yazıları

Yıllık izin zamanını belirlemek, işverenin yönetim hakkında bulunuyor. İşçinin iznini kullandığını belirterek işyerine gelmemesi, işverence izinli sayılmadığı sürece devamsızlık oluşturur. İşçilerin izin süreleri kıdemlerine göre değişmekle birlikte, genç ve yaşlı işçiler yıllık izin bakımından ayrıca korunuyor.

Anayasamıza göre ‘dinlenmek’ bütün çalışanlar için temel bir hak. Bütün sene boyunca çalışanların uzun süreli dinlenmesi için yıllık izin zorunlu bir ihtiyaç olarak ortaya çıkıyor. Bu ihtiyacın giderilmesi için bütün işverenlerin işçilerine yıllık izin kullandırmaları kanuni bir zorunluluk olarak düzenlendi. Mevzuatımıza göre yıllık ücretli izin hakkından çalışanların da vazgeçmesi mümkün değil.

YILLIK İZNİN YÖNETİMİ

Yıllık izin zamanını belirlemek, işverenin yönetim hakkı kapsamında bulunuyor. Bu nedenle işçinin kendiliğinden ayrılması söz konusu olamaz. İşçinin yıllık iznini kullandığını belirterek işyerine gelmemesi, işverence izinli sayılmadığı sürece devamsızlık halini oluşturur. İşçinin işe devamsızlığı, her durumda işverene haklı fesih imkânı vermez. Devamsızlığın haklı bir nedene dayanması halinde, işverenin derhal ve haklı nedenle fesih imkânı bulunmuyor. İşçinin hastalığı, aile fertlerinden birinin ya da yakınlarının ölümü veya hastalığı, işçinin tanıklık ve bilirkişilik yapması gibi haller, işe devamsızlığı haklı kılan nedenler.

YILLIK İZİN EN AZ 14 GÜN

İşçinin izin süresi, iznini hak ettiği tarihteki kıdemine göre değişiyor. Buna göre işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 14 günden,
Beş yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden,
15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olmaması gerekiyor. Ancak işveren isterse yıllık ücretli izin süresini daha fazla kullandırabiliyor.

KÜÇÜK VE YAŞLILAR

İşçilerin izin süreleri kıdemlerine göre değişmekle birlikte, genç ve yaşlı işçiler yıllık izin bakımından ayrıca korunuyor. 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresinin20 günden az olması mümkün değil. Söz konusu yaş kategorilerinde bulunanların kıdemi 1 yıl olsa bile14 gün yerine 20 gün yıllık izin verilmesi gerekiyor.

MADENCİLER FARKLI

Yıllık izinde en avantajlı grup, yer altı işlerinde çalışan işçiler. Bu grupta bulunan işçilerin yıllık ücretli izin sürelerinin diğer işçilere göre dörder gün daha artırılarak uygulanması zorunlu. Bu durumda 15 yıldan fazla kıdemi olan bir yer altı maden işçisinin yıllık izin süresi 30 güne kadar çıkabilir.

Sorularınız için:

TEK SEFERDE 10 GÜN TATİL KURALI

Yıllık izin daha önce en fazla 3 parçaya bölünürken yürürlüğe giren Torba Yasa ile yine bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere işçiye kullandırılacak. Daha açık bir anlatımla yıllık iznin 10 günlük kısmının tek seferde kullanılması mecburi. Kalankısmı ise işçi ve işverenin anlaşması ile ihtiyaca göre istenildiği kadar bölünebilecek.

1 YIL ÇALIŞMA ŞARTI

İşçinin izin süresi; iznini hak ettiği tarihteki kıdemi, yaşı ve yer altı işlerinde çalışıp çalışmamasına göre belirleniyor.
İşyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış işçiler, yıllık ücretli izne hak kazanıyor.
Yıllık izin süresinin ve izne hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçinin aynı işverene ait işyerlerinde çalıştığı sürelerin birleştirilmesi gerekiyor.
Aynı bakanlığa bağlı işyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kişilerin işyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanun veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar veya bunlara bağlı işyerlerinde geçen süreler de işçinin yıllık ücretli izin hakkının hesaplanmasında birleştirilerek göz önünde bulunduruluyor.

YOL İZNİ VE YASAKLAR

Yıllık izin esnasında gelir getirici başka bir işte çalışmak kesin olarak yasak. İşverenin bu sürede işçinin çalıştığını tespit etmesi halinde yıllık izin dönemi için ödediği ücreti işçiden talep etmesi mümkün.
Yıllık ücretli izinleri, işyerinin kurulu bulunduğu ilden başka bir ilde geçirecek olan işçilere talepte bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere 4 güne kadar ücretsiz yol izni verilmeli.
Yıl içinde verilmiş diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri, yıllık izne mahsup edilmiyor.
Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmıyor.

İDARİ PARA CEZALARI

Yıllık ücretli izinlerin uygulamasına yönelik aykırılıklarda idari para cezası uygulanıyor. Bu cezalar da yeniden değerleme oranlarına göre her yıl artıyor. İdari para cezaları şu şekilde uygulanıyor: