DR. CAN GÜRLESEL

Bir yılı daha geride bırakırken yeni bir yıla hazırlanıyoruz. Geleneksel olduğu üzere yılın son yazılarımızda dünya ve Türkiye ekonomisine ilişkin 2022 yılı beklentilerimizi paylaşalım. Beklentilerimizde ana varsayım, hem dünyada hem de Türkiye’de salgının 2022’de kontrol altına alınacağı, aşılamanın yaygınlaşacağı ve kapatmalar olmayacağı şeklindedir.

1. PANDEMİ SONRASI YAŞANAN EĞİLİMLER GİDEREK KALICI HALE GELECEK

2021’de dünya ekonomisinde birçok yeni normal koşulları yaşandı. Tedarik güvenliği önem kazandı. Ülkeler birçok kritik üründe ve girdide yurt içinden tedariki öne çıkardı ve bu nedenle yeni kapasite yatırımları başladı. Temassız ekonomi eğilimi dijitalleşmeyi hızlandırdı. Salgının dünya ekonomisi üzerindeki bir başka önemli etkisi ise küresel tedarik zincirlerindeki kırılma ve yeniden yapılanmanın başlaması oldu. Birçok sektörde mevcut tedarik zincirleri bozuldu. Yakından tedarik öne çıktı. Türkiye, bu yeni eğilimlerden büyük ölçüde olumlu etkilendi. Bu eğilimlerin 2022’de kuvvetlenerek sürmesi ve kalıcı hale gelmesi bekleniyor.

2. EMTİA, ENERJİ VE NAVLUN FİYATLARI YILIN İLK BÖLÜMÜNDE YÜKSEK KALACAK

Yüksek navlun fiyatları, yüksek emtia fiyatları ve yüksek enerji fiyatlarının 2022’nin ilk yarısında da süreceği öngörülüyor. Fiyatlardaki normalleşme 2022’nin ikinci çeyreğinden itibaren başlayacak. Ancak fiyatlarda kademeli ve sınırlı geri çekilmeler bekleniyor. Covid-19 salgını öncesi fiyatların yine üzerinde kalınacak. Yüksek enerji fiyatlarının enerji yoğun sektörlerdeki üretimi ve ticareti de etkileyeceği tahmin ediliyor. Enerji ve emtia ihraç eden ülkeler, yüksek enerji fiyatları ile artan gelirlere sahip olacak. Buna bağlı olarak bu ülkelerde talep artışının hızlanacağı ve bunun da küresel ticareti destekleyeceği tahmin ediliyor.

3. KÜRESEL ENFLASYON KOLAY DÜŞMEYECEK

2021’de dünya ekonomisinde yaşanan yeni normal koşulları, küresel ölçekte fiyat artışlarına yol açtı, bu da enflasyon oluşturdu. ABD ve AB başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde yüksek tüketici ve üretici enflasyonları yaşanıyor. ABD’de tüketici fiyatları kasım ayında yıllık yüzde 6.8 ile en yüksek seviyesine çıktı. Yine Euro bölgesinde ekim ayında tüketici enflasyonu yıllık yüzde 4.9 oldu. Üretici enflasyonu ise yıllık yüzde 10 seviyelerini de aştı. Gelişen ülkelerde de enflasyonda artışlar gerçekleşiyor.

4. PARASAL GENİŞLEMELER SONA ERMEYE BAŞLIYOR

Merkez bankalarının 2022 yılı para politikaları da ana belirleyicilerden biri olacak. Covid-19 salgını sonrası uygulamaya konulan parasal genişleme programlarının sonuna geliniyor. Bu çerçevede merkez bankaları genişletici para politikalarından çıkış stratejilerini belirleyecek ve uygulayacak. İlk olarak ABD Merkez Bankası Fed, 2022’nin ilk yarısında parasal genişlemeyi sona erdirmiş olacak. 2022’de başta Fed olmak üzere büyük merkez bankaları politika faizlerini artırmaya başlayacak. Avrupa ve Japonya muhtemelen faiz artışı yapmayacak. Gelişen ülkeler ise artan enflasyon ve Fed faiz artışı karşısında faiz oranlarını yükseltmeye devam edecek.

5. DÜNYA EKONOMİSİ VE TİCARETİNDE YÜKSEK BÜYÜMELER SÜRECEK

Dünya ekonomisinde 2022’de yüzde 4.7 büyüme bekleniyor. 2021’deki yüzde 5.7 büyümenin ardından 2022’de de görece yüksek bir büyüme öngörülüyor. Gelişmiş ülkeler, 2022’de yüzde 4.5 büyüyecek.

2022 büyüme öngörüleri ABD için yüzde 5.2, Euro Bölgesi için ise yüzde 4.3’tür. Gelişen ülkelerde 2022’de yüzde 5.1 büyüme bekleniyor. Asya ülkelerinde büyüme beklentisi yüzde 6.3’tür. Çin’de yüzde 5.6, Hindistan’da ise yüzde 8.5 büyüme tahmin ediliyor. Dünya mal ticaretinin ise 2022’de miktar olarak yüzde 4.7 genişleme göstereceği öngörülüyor. Değer olarak da yüzde 6.0 büyüme gerçekleşeceği tahmin ediliyor. 2022’de daha çok ticarete konu olan nihai malların fiyatlarında sınırlı artışlar gerçekleşecek. Buna bağlı olarak dünya mal ticaretinin 2022’de 21.5 trilyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.

SON SÖZ

2022’de salgın engel olmazsa dünya ekonomisi ve ticaretinde büyümeler ve normalleşmeler yeni eğilimler ile beraber sürecek.

17 Aralık 2021 Cuma