Türkiye İstatistik Kurumu, şubat ayına ilişkin inşaat maliyet endeksi verilerini açıkladı. Buna göre, inşaat maliyet endeksi şubatta aylık bazda yüzde 0,03 geriledi, yıllık bazda yüzde 27,59 yükseldi. Aylık bazda malzeme endeksi yüzde 0,04, işçilik endeksi yüzde 0,02 düşüş gösterirken yıllık bazda ise malzeme endeksi yüzde 31,64, işçilik endeksi yüzde 19,73 artış kaydetti. Bina inşaatı maliyet endeksi, şubatta bir önceki aya göre yüzde 0,12, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,23 yükseldi. Aylık bazda malzeme endeksi yüzde 0,19 artarken işçilik endeksi yüzde 0,04 azaldı. Geçen yılın aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 32,61, işçilik endeksi yüzde 20,05 artış kaydetti. Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi, şubatta aylık bazda yüzde 0,56 azalırken geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,38 arttı. Söz konusu dönemde bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 0,81 düştü, işçilik endeksi yüzde 0,05 arttı. Malzeme endeksi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,55, işçilik endeksi yüzde 18,54 artış kaydetti.

13 Nisan 2021 Salı

HABER: CEYHUN KUBURLU Sürekli değişen günlük yaşamımız, alışveriş alışkanlıklarımızı da etkiliyor. Artık market market gezmekten ziyade tek tıkla bütün ihtiyaçlarımızı giderebileceğimiz bir dünyaya uyanıyoruz. Bu alışverişleri yaparken seçilen ürünlerin hızlı, taze ve hasarsız bir şekilde tüketiciye ulaşmasını sağlayan birçok uygulama var. Pandeminin etkisiyle birlikte sadece Türkiye’de değil, dünya çapında sipariş uygulamalarına talep arttı. Bugün ABD ve Avrupa’da yapılan uygulamalar, hem kullanıcılardan hem de yatırımcılardan büyük ilgi görüyor. Bu uygulamaların başında Türkiye’de Getir gelirken, Almanya’da ise Gorillas öne çıkıyor. Bu iki uygulamanın en büyük özelliği, Türk girişimciler tarafından hayata geçirilmesi. Son dönemde iki yatırım alan bu uygulamalar değerini de arttırdı. Getir, 2.6 milyar dolar değerlemeye ulaşırken, Gorillas’ın değeri 1 milyar doları aştı. 10 DAKİKADA TESLİM 2015 yılının temmuz ayında Nazım Salur tarafından kurulan hızlı teslimat şirketi Getir, kullanıcıların süpermarket fiyatlarında dondurmadan iPhone şarj cihazlarına, kedi mamasından diş macununa kadar çok geniş yelpazede ürün sipariş etmelerini sağlıyordu. Getir’in en büyük amacı, market alışverişini 10 dakikaya sığdırabilmekti. Büyükşehirde yaşayan, zamanı kısıtlı insanlar için bu önemli bir hizmetti. Getir’in, yüzlerce siparişi istenilen noktaya ortalama 10 dakika gibi bir sürede 7/24 ulaştırması ve tüketiciyle buluşturulması, dünyada ilk kez İstanbul’da uygulanmaya başladı. Bunun yanı sıra en çok ihtiyaç duyulan bölgelere sürekli yeni depo açarak dahahızlı bir büyüme modeli yakalandı. DEĞERİ 2.6 MİLYAR DOLAR Dünyada bir ilke imza atan ve 10 dakikada market ürünleri teslimat modeli fikri ile kurulan teknolojik girişim Getir, geçtiğimiz ocak ayında ikinci yatırım turunu 128 milyon dolarla tamamladı. Yalnızca iki ay içinde üçüncü turu da tamamlayan Getir, yerli ve yabancı fonlardan 300 milyon dolar değerinde yeni yatırım alarak değerlemesini 2.6 milyar dolara çıkardı. Getir, 5.5 yıl kadar kısa bir sürede unicorn olan ilk Türk şirketi oldu. İki ay içinde iki tur tamamlayan Getir’de üçüncü turun liderliğini yeni yatırımcılardan Silikon Vadisi merkezli Sequoia Capital ve mevcut fonlardan New York merkezli Tiger Global üstlendi. Daha önceki tura katılan 8 fondan 7’si de bu son tura katıldı. ALMANYA PAZARINI DOMİNE EDİYOR Türk girişimciler bugün sadece Türkiye’de değil, Avrupa’da da teslimat pazarını adeta şekillendiriyor. Bu girişimlerden biri de Almanya’da ortaya çıktı. 2020 yılında kurulan Gorillas’ın başında Türk girişimci var. Kağan Sümer ve Jörg Kattner tarafından mayıs ayında kurulan girişim, ‘Sizden daha hızlı’ sloganıyla teslimatları 10 dakika içinde gerçekleştiriyor. Berlin ve Köln’de faaliyet gösteren Gorillas, teslimat sürecinde geçici elemanlarla çalışmak yerine kendi kurumsal sürücü ağı ile hareket ediyor. Haftalık alışverişin eksik kaldığı noktaları tamamlamak isteyen girişim, marketten yapılan alışverişle, Gorillas’tan yapılan alışveriş arasında fiyat farkı bulunmamasına dikkat ediyor. Ayrıca ekip, Glovo gibi sadece teslimata odaklanan girişimlerin aksine, tıpkı Banabi’de gördüğümüz mağaza modeli ile ilerlemeyi düşünüyor. Yani ürün alışverişleri herhangi bir mağazadan değil, Gorillas’ın kendi mağazasından yapılacak. Berlin merkezli platform, Seri B turunda 1 milyar doları aşan bir değerleme ile 290 milyon dolar yatırım aldı. Coatue Management, DST Global ve Tencent gibi şirketlerin liderlik ettiği tura Green Oaks ve Dragoneer katıldı. Unicorn olan en hızlı Avrupalı ​​girişimlerden biri haline gelen Gorillas, müşterilerden teslimat başına 2 dolar ücret alıyor ve kullanıcıları perakende fiyatlarla2 binden fazla temel ürün yelpazesiyle buluşturuyor. Gorillas’ın kurucusu Kağan Sümer, sundukları hizmetin ilk başta herkese hitap etmediğini, çünkü bunun tamamen yeni bir deneyim olduğunu ve uygulamanın yalnızca İngilizce olarak geliştirildiğini söylüyor. Kurulduğundan bu yana çok geniş bir kullanıcı tabanı kazandıklarını belirten Sümer, sosyal mecraların hızla arttığı bu dönemde etkileşimlerinin ve kullanıcı sayısının da yükseldiğine dikkat çekiyor.

12 Nisan 2021 Pazartesi

İTO Yönetim Kurulu Üyesi Bahadır Yaşık, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Mustafa Elitaş ile bir araya gelerek, turizm sektörünün talep ve önerilerini iletti. İTO Yönetimi, tüm önerilerinin Turizmi Teşvik Kanunu’nda değişiklik teklifine yansımasından memnuniyetini dile getirdi. Turizmi Teşvik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda kabul edildi. Buna göre, Kültür ve Turizm Bakanlığınca uygun görülen kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri veya turizm merkezlerinde; özel sektör işbirliği ile sağlanması amacıyla ilgili yatırımcıların da katılımıyla turizm hizmetleri yönetim birlikleri kurulmasında Bakanlık yetkili olacak. KANUN DEĞİŞİKLİĞİ NELER GETİRECEK İstanbul Ticaret Odası’nın da birçok önerisinin kabul edildiği kanundaki değişiklikler şöyle: Gerçek ve tüzel kişiler tarafından turizm amaçlı sportif faaliyet işletmeciliği ve ticari faaliyetine esas olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından düzenlenmiş belgeleri haiz olmak kaydıyla deniz turizmi araçları işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlık’tan belge alınması gerekli olacak. Belgeli işletmeler Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun’a göre turizm payının ödenmesine ilişkin belgeyi 15 gün içerisinde Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde ibraz etmekle yükümlü olacak. Mera, yaylak ve kışlaklar; ot bedeli taşınmazın yatırımcıya tahsisi aşamasında yatırımcı tarafından karşılanmak kaydıyla Mera Kanunu hükümlerine göre tahsis amacı değiştirilerek, sadece turizm amaçlı kullanılacağına ilişkin şerhli olarak Hazine adına tapuya tescil edilecek ve tescili müteakip Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis edilecek. Kültür ve Turizm Bakanlığınca uygun görülen kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri veya turizm merkezlerinde, özel sektör katılımıyla ‘turizm hizmetleri yönetim birlikleri’ kurulacak. Turizm sektöründe, Turizmi Teşvik Kanunu ve diğer mevzuatta yer alan teşvik tedbirleri ile istisna, muafiyet ve haklardan yararlanabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan turizm yatırımı belgesi veya turizm işletmesi belgesi alınması zorunluluğu getirilecek. Konaklama tesisleri ve plaj işletmeleri için turizm işletmesi belgesi alma zorunluluğu getirilecek. Kamu kurum veya kuruluşlarının misafirhaneleri, vilayetler evi ile ordu evleri bu düzenlemeden muaf tutulacak. Belirtilen süreler içinde turizm işletmesi belgesi alamayan konaklama ve plaj işletmelerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı 1 ay içinde iptal edilecek ve faaliyetlerine son verilecek. Kültür ve Turizm Bakanlığınca belgelendirme işlemi yapılan tüm konaklama tesislerinde kapasite artışı yapılması durumunda, altyapıya getirilen yük dikkate alınarak, yatak kapasitesi üzerinden sosyal ve teknik altyapı hizmetlerine katılım payı istenilebilecek. Lüks kampçılık turizm türünün yasal altyapısı oluşturulacak ve kontrollü gelişimi sağlanacak. Turizm işletmesi belgesi bulunan işletmelere, salgın hastalık durumunda, Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar kapsamında eksiklik tespit edilmesi halinde 13 bin 500 lira para cezası verilecek. Belgeli işletmeler veya seyahat acenteleri tarafından turizm payının ödenmesine ilişkin belgenin 15 gün içinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ibraz edilmemesi veya yapılacak denetimlerde bu belgenin sunulmaması halinde uyarıda bulunulacak. Boyları 39 metrenin üzerinde olan yabancı bayraklı ticari yatların Türk karasularında faaliyet göstermelerine ve seyrine her yıl belirlenen sosyal ve teknik altyapı hizmetlerine katkı payı alınması suretiyle aynı takvim yılını geçmeyecek şekilde geçici süreli olarak Kültür ve Turizm Bakanlığınca izin verilebilecek. Belgeli turizm tesislerinin, belirlenen asgari tür ve sınıflarda kısmi turizm işletmesi belgesi veya turizm işletmesi belgesi alamaması durumunda turizm belgesi iptal edilebilecek. İlgili idaresinden alınmış işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile faaliyette bulunan ve turizm işletmesi belgesi bulunmayan konaklama tesislerine, kanun teklifi yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Bakanlığa başvurmaları halinde basit konaklama turizm işletmesi belgesi verilecek. Faaliyette bulunan konaklama içermeyen müstakil plaj işletmelerine, bir ay içerisinde turizm işletmesi belgesi almak için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na başvuruda bulunmaları halinde turizm işletmesi belgesi verilecek. Üzerine turizm tesisleri yapılmak üzere kamu arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli yatırımcılar ve işletmecilerin, Covid-19 salgını nedeniyle 1 Temmuz 2020 ile 31 Aralık 2020 dönemi için ertelenen ödemeleri, 1 Temmuz 2020 ile 31 Mart 2021 dönemi olarak belirleniyor.

12 Nisan 2021 Pazartesi

Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından hazırlanan ‘Yenilenebilir Kapasitesi 2021 İstatistikleri’ raporuna göre, jeotermal enerjide kurulu güç, dünyada, geçen yılsonu itibarıyla 14 bin 50 megavata ulaştı. Bu dönemde, en fazla jeotermal enerji kapasitesine sahip ülke 2 bin 587 megavat kurulu güçle ABD oldu. ABD’yi 2 bin 231 megavat kurulu güçle Endonezya, 1928 megavat kurulu güçle Filipinler ve 1613 megavat kurulu güçle Türkiye izledi. Jeotermal enerji alanında en fazla kapasite artışının gerçekleştiği ülke, 99 megavat ilave güçle Türkiye oldu. Türkiye’nin ardından jeotermal enerjide en fazla kapasite artışının olduğu ülkeler 32 megavat ilave güçle Yeni Zelanda ve ABD, 30 megavat ilave güçle İtalya olarak belirlendi. PROJELER SONUÇ VERDİ Kapasite artışının önceki yıllarda hazırlanan detaylı ve iyi programlanmış projelerin sonucu olduğunu belirten Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği (JESDER) Başkanı Ufuk Şentürk, “Jeotermal enerji yatırımları, doğası gereği uzun süre alabiliyor. Bu yatırımların meyvelerini geçen yıl topladık. Elektrik sistemimize daha fazla jeotermal kapasite ilave edildi. Ancak hızımız, önceki yıllara oranla bu yıl azalacak. Bunun başlıca sebebi, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması ayrıntılarının sektörün beklentilerini karşılamaması” dedi.

12 Nisan 2021 Pazartesi

HABER: ŞEREF KILIÇLI Türk makina sektörü, koronavirüs salgınının tüm olumsuz koşullarına rağmen 2020 yılında 17.1 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştirdi. Sektör, toplamda 200’ün üzerindeki ülkeye 3.1 tonluk mal ihraç ederken, salgın döneminde makina ithalatı milyarlarca dolar azalan Almanya, ABD ve İngiltere gibi en güçlü olduğu pazarlarda ciddi bir kayıp yaşamayarak vazgeçilmez bir imalatçı olduğunu gösterdi. Küresel makina ticaretinin yaklaşık yüzde 12 düştüğü geçtiğimiz yılda, ihracat düşüşünü yüzde 4 seviyesinde tutabilmesi de dikkat çekti. Sektör, Türkiye’nin toplam ihracatındaki payını ise artırarak yüzde 11’e yaklaştırdı. SANAYİ İSTANBUL’UN DEĞERİ İstanbul Ticaret Odası, pandemi döneminde de sektörlerin nabzını tutmaya, düzenlediği online toplantılarla devam ediyor. Makina Sektörüne Yönelik İmalat Sanayi Çalıştayı, İstanbul Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, Yönetim Kurulu Üyesi Adil Coşkun, meclis ve komite üyeleri ile STK temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirildi. Online çalıştayın açılışında yaptığı konuşmada, sanayinin İstanbul’dan çıkarılması gibi yaklaşımları doğru bulmadıklarını belirten Şekib Avdagiç, sanayinin de İstanbul’un önemli bir değeri ve parçası olduğunun altını çizdi. Avdagiç, sanayiye verilen teşvikler konusunda İstanbul’un ihmal edilmemesi gerektiğine de vurgu yaptı. DIŞ TİCARET AÇIĞINA ÇARE Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 12 Mart’ta açıklanan ekonomik reform paketinde; yatırım, üretim, istihdam ve ihracat olmak üzere dört temele dayanan vizyonun gündeme getirildiğini hatırlatan Avdagiç, şöyle konuştu: “Bu konunun bu kadar net gündeme gelmesi Türkiye için kazanımdır. Pandemi dönemi de gösterdi ki, Türkiye’nin üretimini artırması ve dış ticaret açığını kapatması gerekiyor. Yaklaşık 35-40 milyar dolar seviyesindeki turizm gelirinden pandemi sebebiyle mahrum kaldık. Dış ticarette stabil noktaya gelmenin yolu üretimi, istihdamı ve ihracatı artırmak. Uygulanmasının takipçisi olacağız, talep ve önerilerimizi gündeme getirmeye devam edeceğiz.” İSTİHDAMIN YÜZDE 6’SI Sektörün sanayi üretiminin yüzde 5’ini, istihdam ve katma değerinin yüzde 6’sını sağladığını belirten İTO Yönetim Kurulu Üyesi Adil Coşkun, “Salgınla birlikte sanayi tesislerinin üretimini azaltması ve ihracat pazarlarındaki ülkelerin gümrük duvarlarını yüksek oranda yükseltmesi, sektörümüzün yaşadığı en büyük sorunların başında geliyor. Artan girdi maliyetleri de bu sıkıntılı süreçte yerli üreticimizi olumsuz etkiliyor. Bazı ürün gruplarında miktar olarak yaşanan artışlar, yükselen girdi maliyetleri nedeniyle yeterince değere yansıyamadığından, makina üreticilerimiz, hem vergi duvarını aşmak hem de pazarda rekabet edebilecek üretim koşullarını sağlamak için mücadele ediyor” dedi. İSTANBUL’DA HER MAKİNAYI ÜRETME İMKÂNI VAR Çalıştaya katılan tekstil sanayi sektör temsilcileri, şu önerilerde bulundu: “Yerli makina kullanan tekstil sanayicisine destek verilmeli. Nakliye sorununun çözümü için demiryolları etkin kullanılmalı. Dış pazarlardaki kredilendirme ve finansman konusunda Eximbank daha aktif hale getirilmeli. Özellikle tekstil makinası satılan Pakistan, Hindistan, Özbekistan, Bangladeş gibi bölgelerde aktif olunmalı. Üretimde güçlü olunan alanlarda ithalatın önüne geçilmeli. İthal edilen makinaların üretimi için destek olunmalı. İstanbul’da her türlü makinayı üretme imkanı var; o yüzden yer problemi çözülmeli. Nitelikli elemana erişim problemi konusunda kısmi değil, nihai bir çözüme ulaşılmalı. Satış sonrası hizmetler için bölgesel desteklemeler olmalı; çünkü ihracat yapılan bölgelerde servis ağlarını kurmak çok önemli. Dijital dönüşüm konusunda yapılan çalışmalar artırılmalı. Marka ve patent konusunda sektörün bilinci artırılmalı.” YATIRIM TEŞVİKLERİ VE KAMU ALIMLARI Makina imalat sanayi sektör temsilcileri, çalıştayda kurumlar vergisinin yüzde 25’e çıkarılması kararının tekrar gözden geçirilmesi önerisinde de bulundu. Sektör temsilcileri, yatırım teşvikleri konusunun yerli makina önceliği baz alınarak yeniden masaya yatırılması gerektiğini ifade etti. Kamu alımları konusunda yerli sanayinin kalkınmasına kaldıraç etkisi yapılacak düzenlemeler yapılması, sektördeki ölçek ekonomisi sorununun çözülmesi, kamuda sektörle ilgili üç genel müdürlüğün tek çatı altında toplanması da yine öneriler arasında yer aldı. REKABETİ ZORLAŞTIRAN KOŞULLAR Takım tezgahları sanayi sektörü temsilcileri, İstanbul’da emlak fiyatlarındaki yükseliş sebebiyle sanayicinin rekabet etmekte zorluk yaşadığına dikkat çekerek, sanayi yatırımlarına uygun şartlarda yer sağlanması gerektiğini ifade etti. Armatür sanayi sektör temsilcileri ise; hammadde fiyatlarındaki artış, ilave gümrük vergileri, navlun fiyatındaki artış, döviz kuru riski, AB’nin getirdiği karbon vergisi, KDV tevkifatı ve finansa erişim konusunda sorunlar yaşadıklarını dile getirerek, çözüm önerilerini vurguladı. Sektör temsilcileri, Eximbank’ın sigorta kapsamının geliştirilmesini de önerdi. HAMMADDEDE ÖNCELİK TALEBİ Ağaç işleme makinaları sektör temsilcileri, Çin’in uyguladığı gizli teşvik nedeniyle haksız rekabete maruz kaldıklarını, pandemi döneminde Çinli firmaların yüzde 50’ye yakın indirim yaptıklarını gözlemlediklerini aktardı. Tarım makinaları sanayi sektör temsilcileri, hammaddeleri olan demir-çelik ürünlerine erişim sorunu yaşadıklarını, bu sebeple yerli üreticilerin öncelikle iç piyasanın ihtiyaçlarını karşılaması gerektiğini belirtti. Kazan ve basınçlı kap sanayi sektör temsilcileri, ilave gümrük vergileri sebebiyle hammadde sorunu yaşadıklarını, bunun da ihracata zarar verdiğini dile getirdi.

12 Nisan 2021 Pazartesi