İklim krizine etkisi giderek artan tekstil sektörü, sürdürülebilir malzeme arayışını hız kesmeden sürdürüyor. Bu bağlamda son yıllarda öne çıkan çözümlerden biri olan selüloz esaslı kumaşlar, moda endüstrisinin geleceği için önemli bir alternatif oluşturuyor. Ancak İsveç'teki Chalmers Teknoloji Üniversitesi'nden gelen yeni bir araştırma, selüloz üretiminde odun dışında farklı bir yolun mümkün olduğunu gösterdi.
ATIKLARDAN YENİ NESİL KUMAŞ
Çalışmada buğday samanı, yulaf kabuğu, patates posası ve şeker pancarı posası gibi farklı tarımsal atıklar incelendi. Elde edilen sonuçlara göre yulaf kabukları ve buğday samanı, giyimde kullanılan çözünebilen selüloz hamurunun üretiminde en başarılı sonucu verdi.
DAHA AZ KİMYASAL, DAHA AZ İŞLEM
Chalmers Üniversitesi Kimya ve Kimya Mühendisliği Bölümü’nde yürütülen çalışmada, selüloz üretimi için soda hamurlaştırması adı verilen bir yöntem kullanıldı. Bu yöntemde tarımsal atıklar, doğaya zararsız kostik soda ile kaynatılarak işleniyor. Araştırmaya göre bu teknik, odun bazlı selüloz üretiminden daha az kimyasal kullanımı gerektiriyor. Ayrıca liflerin parçalanması ve kabukların soyulması gibi karmaşık işlemler de ortadan kalkıyor.
EKONOMİK DEĞER ARTIYOR
Bu yöntemle hem üretim süreci sadeleşiyor hem de yulaf ve buğday gibi temel ürünlerin yan ürünlerine ekonomik değer kazandırılıyor. Tarımsal atıklardan elde edilen selüloz, iklim dostu olmayan pamuk veya sınırlı kaynak olan ağaç yerine çevre dostu bir alternatif olarak öne çıkıyor.
ALTERNATİF KAYNAKLAR ARAŞTIRILIYOR
Araştırmacılar, bu yöntemle farklı tarımsal atıkların da tekstil üretiminde kullanılabileceğini belirtiyor. Hâlihazırda yürütülen bir uluslararası projede, tarlalarda yetişen otlardan elde edilen pres kekinin de başarılı sonuçlar verdiği ifade ediliyor. Bu gelişme, tekstil endüstrisinin gerçek dünya uygulamalarına daha da yakınlaştığını gösteriyor.
MEVCUT SİSTEMLER KULLANILABİLİR
Araştırmacılara göre bu yöntemin yaygınlaşması için yeni tesisler kurmaya gerek kalmadan, mevcut kağıt hamuru ve selüloz endüstrisi altyapıları uyarlanabilir. Kağıt üretiminde kullanılan sistemlerin bu sürece kolayca entegre edilebileceği, böylece üretimin kısa sürede genişletilebileceği belirtiliyor.
KÜRESEL İLGİ ARTIYOR
Araştırmanın liderlerinden biri olan Diana Bernin ve inovasyon şirketi Tree To Textile'da görev yapan araştırmacı Joanna Wojtasz, tarımsal atıkların tekstil için büyük potansiyel taşıdığını vurguluyor. Benzer şekilde, 2022 yılında "Fashion For Good" adlı girişim de ‘Untapped Agricultural Waste Project’ kapsamında tarımsal atıkları tekstil liflerine dönüştürmek için çalışmalar yürütmüştü.
ATIKTAN MODAYA GEÇİŞ
Tüm bu yenilikler, moda endüstrisinde atık malzemelerin geri kazanımıyla çevreci ve ekonomik çözümler sunuyor. Bir zamanlar çöpe giden tarımsal atıklar, gelecekte üzerimizde taşıdığımız kıyafetlere dönüşebilir.
