Türkiye ile Endonezya arasında son dönemde hız kazanan diplomatik temaslar ve stratejik işbirliklerinin etkileri ticaret rakamlarında hissedilirken, bu ülkeye yapılan ihracat yılın 8 ayında yüzde 56,5 artışla 317,4 milyon dolara çıktı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Türkiye’nin Endonezya’ya ihracatı ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 56,5 artışla 317,4 milyon dolara yükseldi.
Bu dönemde Endonezya’ya en fazla ihracat yapan sektörlere bakıldığında madencilik ürünleri öne çıktı. Bu ülkeye yılın 8 ayında 56,2 milyon dolarlık madencilik ürünleri ihracatı gerçekleştirildi. En fazla ihracat yapan sektörlerde ikinci sırada 33,7 milyon dolarla hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri yer alırken, 22,6 milyon dolarlık ihracatla tütün üçüncü sırada bulundu.
Endonezya’ya yapılan dış satımda dördüncü sıraya 22,2 milyon dolarla kimyevi maddeler ve mamulleri yerleşirken, 19,3 milyon dolarla makine ve aksamları beşinci oldu.
Endonezya’ya yapılan ihracatta değer bazında en fazla artış 27,2 milyon dolarla madencilik ürünlerinde gerçekleşti. Onu, 12,9 milyon dolarla tütün, 8,4 milyon dolarla çelik, 2 milyon dolarla iklimlendirme sanayisi izledi.
Yılın 8 ayında Endonezya’ya Ankara’dan 140,7 milyon dolar, İstanbul’dan 99,4 milyon dolar, İzmir’den 23,7 milyon dolar, Adana’dan 9,6 milyon dolar ve Antalya’dan 7,2 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi.
ARTAN DİPLOMATİK TEMASLAR EKONOMİK İLİŞKİLERE GÜÇLÜ BİR ŞEKİLDE YANSIDI
Türkiye ile Endonezya arasında son dönemde artan diplomatik temaslar ve stratejik işbirlikleri, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilere de güçlü bir şekilde yansıdı. Özellikle Türkiye’nin Endonezya’ya ihracatında kaydedilen yüksek oranlı artış, ikili ilişkilerin ekonomik boyutunu daha görünür hale getirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, nisan ayında Türkiye'yi ziyaret eden Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’yu Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resmi törenle karşılamıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Endonezya Cumhurbaşkanı Subianto, daha sonra düzenlenen ortak basın toplantısında konuşmuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Endonezya'nın Filistin meselesine ilişkin tutumunu takdirle karşıladıklarını belirterek, “Önümüzdeki dönemde Gazze'nin yeniden inşasında ve Filistin davasının savunulmasında Endonezya ile çalışmaya devam edeceğiz." demişti.
Endonezya Cumhurbaşkanı Subianto da iki ülkenin benzer tarihe ve vizyona sahip olduğunu ifade ederek, "Her iki ülke olarak İslam dünyasında pozitif bir güç olmak istiyoruz. Bu anlamda bu sorumluluğu da üstlenmemiz gerek." değerlendirmesinde bulunmuştu.
İki ülke arasındaki ilişkiler devam eden süreçte de iyileştirilirken, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, geçen ay Endonezya'nın Ankara Büyükelçiliği'nde düzenlenen Endonezya Bağımsızlık Günü resepsiyonunda yaptığı konuşmada, ikili ilişkilerin önemli bir boyutunu oluşturan askeri ve savunma sanayisi işbirliğinde son yıllarda önemli mesafe alındığını belirtti.
"KAAN, İŞBİRLİĞİMİZİN STRATEJİK BOYUTUNU PEKİŞTİREN ÖNEMLİ ADIMLARDAN BİRİ OLACAKTIR"
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Endonezya İş Konseyi Başkanı Doğan Karadeniz, bu yıl Türkiye ile Endonezya arasındaki diplomatik ilişkilerin 75’inci yılının kutlandığını söyledi.
Son yıllarda iki ülke arasında üst düzey diplomatik temasların artmasının memnuniyet verici bir gelişme olduğuna değinen Karadeniz, özellikle savunma sanayisi ve enerji gibi stratejik alanlarda geliştirilen ortak projeler, ticaret hacminde mevcut büyüme potansiyeli ile karşılıklı yatırım girişimlerinin, kalıcı ve çok boyutlu bir işbirliği altyapısının oluşmasına imkan tanıdığını belirtti.
Karadeniz, "Her iki ülkenin sahip olduğu tamamlayıcı ekonomik yapılar ve tarihsel dostluk zemini yalnızca bugünü değil, geleceği de şekillendirecek uzun vadeli ortaklıklar için güçlü bir temel oluşturuyor." dedi.
Türkiye'nin Dışişleri Bakanlığı'nın "Yeniden Asya Girişimi" ile Ticaret Bakanlığı’nın "Uzak Ülkeler" stratejileri kapsamında, G20 üyeliğine sahip tek ASEAN ülkesi olan Endonezya’nın, Türkiye’nin ilişkilerini ve ticaretini geliştirmeyi hedeflediği öncelikli ülkelerden birisi olduğunu ifade eden Karadeniz, şunları kaydetti:
"Türkiye-Endonezya İş Konseyi olarak, Endonezya ile ekonomik ilişkilerimizin artırılması için yoğun faaliyetler yürütüyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu yılın başında Endonezya’ya gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında, karşı kanat kuruluşumuz Endonezya Ticaret ve Sanayi Odası (KADIN) ile iş birliği halinde, farklı sektörlerden iş insanlarını bir araya getirdik. Mart ayında ise Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun resmi ziyareti vesilesiyle enerji, savunma sanayisi, teknoloji, altyapı ve sağlık sektörlerinden üst düzey temsilcileri Türkiye’de ağırladık. Son dönemde özellikle ülkemiz savunma sanayisinde yaşanan olağanüstü gelişmeler, ilişkilerimizin geleceğinin parlak olacağına dair güçlü işaretler vermektedir. Bu kapsamda iki ülke arasında imzalanan ve 48 adet KAAN savaş uçağının alımını öngören mutabakat zaptı, işbirliğimizin stratejik boyutunu pekiştiren önemli adımlardan biri olacaktır."
Karadeniz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun şubat ayında Cakarta’da gerçekleştirdikleri görüşmelerde de vurgulandığı üzere, iki ülke arasındaki ticaret hacmi için belirlenen hedefin 10 milyar dolar olduğunu anımsattı.
Endonezya ile ticari ilişkilerin dengeli, sürdürülebilir ve çeşitlendirilmiş bir yapıya kavuşmasının, Türkiye için son derece önemli olduğuna vurgu yapan Karadeniz, "Bu doğrultuda, ilk aşamada 2026 yılına kadar iki ülke arasında Sınırlı Tercihli Ticaret Anlaşması (PTA) imzalanması öngörülmektedir. Bu anlaşmanın, ticaret hacminin artışına yönelik somut bir zemin oluşturacağını umuyoruz." ifadelerini kullandı.
"TÜRK İŞ DÜNYASININ ENDONEZYA’DA DAHA GÖRÜNÜR VE ETKİN BİR AKTÖR OLMASINI SAĞLAMAYA NİYETLİYİZ"
Doğan Karadeniz, DEİK Türkiye-Endonezya İş Konseyi olarak, Endonezya Ticaret ve Sanayi Odası ile potansiyel taşıyan 4-5 öncelikli sektör belirlediklerini anlattı.
Savunma sanayisi, enerji, inşaat, altyapı, gıda ve sağlık alanlarında, karşılıklı yatırım ve ihracatı artırmaya yönelik projeler geliştirmeyi hedeflediklerine değinen Karadeniz, savunma sanayisinin yanı sıra tarım ve gıda, sağlık, dijitalleşme, turizm, eğitim ve teknoloji gibi alanlardaki işbirliği imkanlarının da giderek arttığının altını çizdi.
Karadeniz, Endonezya’nın gelişen ekonomisi, büyüyen orta sınıfı ve halkının çeşitlenen tüketim alışkanlıklarının, Türk markaları için yeni pazarlar oluşturduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türk tarım teknolojisi, Endonezya’nın tarımsal üretim kapasitesinin artırılmasına önemli katkılar sağlayabilir. Gıda işleme teknolojileri, sağlık turizmi, mesleki eğitim, lojistik altyapı ve dijital çözümler de Türk firmalarının rekabet avantajı sunabileceği alanları oluşturmaktadır. Endonezya’nın yeni başkenti Nusantara’nın inşası projesi, Türk mühendislik ve müteahhitlik firmaları için büyük bir fırsat barındırmaktadır. Enerji alanında, özellikle yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği konularında da iş birliği potansiyelini yüksek görüyoruz."
Karadeniz, küresel Kovid-19 salgınının, esasen bir süredir zayıflamış olan dünya ekonomisini çok olumsuz etkilediğini, bozulan dengelerin sancılarının halen hissedildiğini ifade ederek, ticaret ve teknoloji savaşlarının, tedarik zincirlerini şekil değiştirmeye zorladığına işaret etti.
Bu sürecin, Türkiye ile Endonezya arasındaki stratejik işbirliğini geliştirmek için ayrı bir fırsat olarak görülmesi gerektiğini aktaran Karadeniz, şunları kaydetti:
"DEİK Türkiye-Endonezya İş Konseyi olarak, bu çok boyutlu ilişkilerimizi stratejik düzeye taşımaya yönelik çalışmalarımızı sürdürmeye, hem kamu hem özel sektör düzeyinde temaslarımızı artırarak, Türk iş dünyasının Endonezya’da daha görünür ve etkin bir aktör olmasını sağlamaya niyetliyiz. Endonezya ile iş yapmak isteyen iş dünyamıza da yalnızca bugünü değil, aynı zamanda Endonezya’nın önümüzdeki 10-20 yıllık dönüşüm sürecini düşünerek pozisyon almalarını, kısa vadeli projelerin ötesine geçerek yapısal ve uzun vadeli iş birliklerine yönelmelerini tavsiye ediyoruz."
