Pekin’in yapay zeka çiplerinde hamlesi, Washington’ın en gelişmiş hızlandırıcıların Çin’e ihracatına getirdiği sınırlamaları politik ve teknolojik kanallardan aşma arayışının parçası. ABD kanadı, ulusal güvenlik ve askerî üstünlük risklerini gerekçe göstererek kısıtlamalarda gevşeme beklenmemesi gerektiğini vurguluyor. Bu bağlamda, Çinli yetkililer ve sektör temsilcileri, ‘politikaların elinden alınamayacak çipler’ hedefiyle üretim ve Ar-Ge’yi büyütme gündemini öne çıkarıyor.
BELLEK VE PAKETLEME
Eski yapay zeka yazılım mühendisi ve Carthage Capital kurucusu Stephen Wu, Çinli üreticilerin ilerleme kaydettiğini; ancak Nvidia’nın en iyi çipleriyle uçtan uca eşitliğin –yüksek bant genişlikli bellek, ileri paketleme, ağ ve yazılım katmanları dahil– 2030’da ya da daha sonra mümkün olabileceğini değerlendiriyor. Wu’ya göre, yakalanması en güç alanların başında yüksek bant genişlikli bellek ve paketleme geliyor; bunlar çip mimarisinin “en zor ve en karmaşık parçaları.” Wu, üretim araçlarını yükseltmenin ve yazılım yığınını olgunlaştırmanın da kritik birer eşik olduğunun altını çiziyor.
YAZILIM VE EKOSİSTEM
Analistler, çipleri tam verimle kullanacak yazılım katmanlarında olgunluk sağlanmadan donanım başarısının sınırlı kalacağını belirtiyor. The Asia Group’tan George Chen ile Pepperstone araştırma stratejisti Dilin Wu, sektördeki genel beklentinin beş ila on yıllık bir kapanma süresine işaret ettiğini aktarıyor. Performans, enerji verimliliği ve ekosistem olgunluğu bakımından ‘önemli boşluklar’ bulunduğu; buna karşılık kamu talebi, devlet desteği ve sermaye akışının hızlı büyümeyi teşvik ettiği yorumları öne çıkıyor.
HİSSELERDE YÜKSELİŞ
Çinli şirketlerden gelen bilgi işlem altyapısı planları ve ileri yarı iletken üretimi hedefleri, yerel çip hisselerinde belirgin artışlar yarattı. Yapay zekaya milyarlar yatıran Alibaba’nın hisseleri yılbaşından bu yana iki kattan fazla yükseldi. Sektör liderlerinden Huawei’nin gelecek yıl üst seviye Ascend 910C üretimini ikiye katlama hazırlığı yaptığı konuşuluyor. Piyasada zaman zaman ‘Çin’in Nvidia’sı’ diye anılan Cambricon’un hisseleri de beklentilerle güçlü prim yaptı. Pepperstone’dan Dilin Wu, yükselişin devlet politikaları tarafından desteklendiğini ve sürdürülebilir olabileceğini ifade ediyor.
ÜRETİMDE KALIN ÇİZGİ
Sahadaki tabloya göre, yüksek bant genişlikli bellek, ileri paketleme, verimli ağ bağları ve yazılım/derleyici zinciri bir arada gelişmeden küresel liderliğe yaklaşmak güç. Uzmanlar, nanometre ölçekli süreçlerde üretimi, “keski yerine çekiçle taş heykel yontmaya benzetilecek kadar” hassas bir iş olarak niteliyor. Buna rağmen, Xiaomi gibi geçmişte çip tasarımında tökezlemiş aktörlerin bile yarı iletken alanına geri dönüş açıklamaları ekosistemin genişlediğine işaret ediyor. CEO Lei Jun, üst düzey akıllı telefon çipleri bağlamında, ‘Çipler, Xiaomi’nin başarılı olmasının tek yolu’ yaklaşımını paylaşıyor.
KISITLAMALAR VE PAZAR
Dünyanın en büyük yarı iletken tüketicisi olan Çin, Kaliforniya merkezli Nvidia için de büyük pazar. Çinli iFLYTEK’te yapay zeka çeviri yazılımı genel müdürü Chen Cheng, büyük dil modeli eğitimi için Nvidia hızlandırıcılarının hala ‘en iyi seçenek’ olduğunu; fakat kısıtlamalar nedeniyle şirketin yerli teknoloji kullanımına ağırlık verdiğini, güncel modellerin Huawei çipleri üzerinde eğitildiğini aktarıyor. Öte yandan, Pekin yönetiminin Çin’e özel üretilen üst düzey Nvidia işlemcilerinin alımına sınırlar getirdiğine dair haberler bulunuyor. Nvidia’nın, Çin’de satılan bazı yapay zeka çiplerinden elde edilen gelirin yüzde 15’ini ABD hükümetine aktarmakla yükümlü hale gelmesi baskıyı artırıyor.
'2030 HİKAYESİ' DENKLEMİ
Analist notlarında, “gelecek parlak ama henüz değil” değerlendirmeleri öne çıkıyor. Çin’de yapay zeka hizmetlerine kamu talebi büyürken, devlet teşvikleri “önemli” düzeye ulaştı; ancak gereksinim duyulan yatırım hacmi muazzam. Sektör çevreleri bu yarışı bir ‘2030 hikayesi’ olarak görme eğiliminde. Nvidia CEO’su Jensen Huang ise en yeni yarı iletken kısıtlarının, Çin’in yükselişini daha da hızlandırabileceği uyarısında bulunuyor ve “Fark, nanosaniyeler düzeyinde” yorumunu paylaşıyor.
