Versatil kalemin içindeki uçtan dolmakalemin içindeki mürekkebe, tükenmez kalemin ucundaki küçük metal aksama kadar tüm ince detayların kalemlerin karakterini belirlediğini düşünüyor 34 yıllık kalem tamircisi Dursun Ünlü. “Her türlü kalemi onarıyorum. Ancak dolmakalem daha ince bir ustalık gerektiriyor” diyen Ünlü; Zeytinburnu’nda atölyeye çevirdiği evinde, nice duyguları kağıda aktarmış emektar kalemleri yeniden hayata döndürüyor.
TÜKENMEZ KALEMLE BAŞLADI
Dursun Ünlü, çocukluğunda başlayan kalem merakını zamanla mesleğe dönüştürmüş. Kalem sevdasının çocukluğunda vitrinlerde gördüğü Sheaffer marka tükenmez kalemle başladığını söyleyen Ünlü, hikayesini şöyle anlatıyor: “Sürekli her vitrinde o kalemi arıyordum. Bu mesleğin bir öğreticisi, ustası yok. Mesleği daha önce yapmış birinin yanında pişersiniz. Ben de bir ustanın yanında başladım. Ama önceden usta-çırak ilişkisi içinde öğrenilen mesleğin artık çok da meraklısı kalmadı. İnce işçiyiz, yoğun sabır ustasıyız. Kalem kültürü bir zarafetti aslında. Kalem çantalardan uzaklaşınca bir zarafet devri de kapandı diye düşünüyorum.”
İYİ KALEM KAĞITTA AKAR
“İyi bir kalem hiç takılmadan adeta kağıtta akarak yazıyı aktarır” diyen Ünlü, aslında sağlam gibi görünen pek çok kalemin bakıma ihtiyacı olduğunu ifade ediyor. “Örneğin bir kalem yazıyor ama ilk dokunuşta pürüzsüzce yazmıyorsa, o kalem bozuktur. Bunu da ancak meraklısı fark eder” diye konuşan Ünlü, “Kalem içindeki mürekkebi, hiç beklemeden zorlamadan kâğıda aktarmalıdır” diyor. Ünlü, mesleğinin inceliklerini şu şekilde anlatıyor: “Örneğin dolmakalem… Ucunda çelik platinler vardır iki tane. Bunlar birebir eşit olmalıdır. Eşit olmazsa mürekkep farklı şekilde kağıda akar ki bu istenen bir şey değildir. Ya da ucu pürüzlü olmamalıdır. Aksi halde kağıdı yıpratabilir.”
UÇ KIRAN KALEMLER
Versatil kalemlerde karşılaştığı en büyük sorunun uç kırma olduğunu anlatan Ünlü, “Bazen içine ucun girdiği ince metal aksam eziliyor. Uç giremez hale geliyor. Onu da ince ayarla düzeltiyoruz” diyor. Uçlu kalemlerin de ayrı meraklıları olduğunu belirten Ünlü, “Ancak bu kalemlerin kullanma adabı da ayrı. Genellikle içine konan ucun niteliği çok önemsenmez. Fakat bu uçlardaki kömürün cinsi kaleme zarar verebilir. Uygun nitelikte uç kullanılmadığı takdirde kömür birikerek kanalları tıkayabilir. Bu da kalemin genel mekanizmasını bozabilir. Uçlu kalemlerin ömrünü belirleyen en önemli ayrıntılardan biri kullanılan uç” diye konuşuyor.
ÇANTALARDA KALEM TAŞINMIYOR
Bundan 10 sene öncesine kadar taleplere yetişemeyecek kadar çok çalıştığını söyleyen Dursun Usta, özellikle son 10 yılda kalemin daha da çok unutulduğunu söylüyor. “Eski kalem kullanıcıları cebinde bir iki kalem taşır, ayrıca çantasında yedek kalemler bulundururdu. Ancak şimdi ‘kaleminiz var mı, not alacağım’ dediğim kişilerin çok azından olumlu yanıt alıyorum. Not almak için telefonlar, tabletler çıkarılıyor hemen. Çantalarda kalem taşınmıyor” diyor. Önceden günde 10-15 kalemi onarırken kaleme verilen değerin azalmasıyla artık bu rakama ancak aylık olarak ulaşabildiklerini söylüyor Dursun Usta. Dursun Usta’ya göre bu mesleği icra eden sayılı kişi kaldığı için yakında bu meslek de tarihteki yerini alacak.
AİLE YADİGARI KALEMLER
“Yeni nesil çok kapımı çalmıyor” diyen Dursun Ünlü, genellikle aile yadigarı kalemlerin tamiri için ve ekseriyetle hatıra olarak saklayacakları kalemler için kendisine başvurulduğunu anlatıyor. Tükenmez kalemin de ayrı meraklıları olduğunu ifade eden Ünlü, “Ancak dolmakalemin meraklıları ayrı. Asıl yazı yazma zevki dolmakalemle ortaya çıkar. Yazı yazmayı gerçekten seven kişilerin tercihi dolmakalem oluyor. Çok küçük bir meraklı kitlesi kalsa da hâlâ bu konuda ciddi ihtisas sahibi olanlar var. Dolmakalemle güzel yazı yazan kişi tüm kalemleri ustalıkla kullanabilir” diye konuşuyor.
USTALIK İSTEYEN KULLANIM
Dursun Usta’ya göre dolmakalem kullanmanın ayrı bir ustalığı bulunuyor. “Sadece kalemi kağıda dokundurmak ve mürekkebi aktarmak değildir yazmak” diyen Ünlü, dolmakalemle yazmanın inceliklerini şu şekilde anlatıyor: “Bir kere elinizi tutuş biçiminiz. Kaleme uygulayacağınız baskının derecesi ve kalemi yönlendirme açınız yazı kalitesini belirler. Yazıdan kalemin cinsini anlayabilirim.”
KALEMİ PARÇALAYAN MÜREKKEP
Dursun Ünlü, kalemlerin ömrünü belirleyen en önemli ayrıntının mürekkep olduğunu ifade ediyor. “Hatta bazı mürekkepler vardır ki, kalemi parçalar. Eğer doğru mürekkep kullanılmazsa kalemin ömrü yüzde 75 kısalır” diyor. Ünlü’ye göre, kalem bakımları özel olarak yapılmalı. Kalemler çantada ya da kalemlikte bırakılıp kaderine terk edilmemeli. Dolmakalemler uzun süre kullanılmayacaksa içindeki mürekkep tüpü çıkarılmalı, arada bir de temizlenmeli. Ünlü, kalemlerin niteliğinin yazılmak istenen metne göre seçilmesi gerektiğini belirterek, “Vermek istediğiniz duyguya göre uç seçimi yapmalısınız. İnce uçlu bir kalemle imza atılmaz” diyor. Tamir ettiği kalemlerle duygusal bir bağ kurduğunu da vurgulayan Ünlü, şunları söylüyor: “Kalemi hayata döndürdükten sonra mutlaka en az yarım sayfa kadar onunla yazı yazarım. Kalemin duygu akışını doğru yansıtıp yansıtmayacağına bakarım.”
