FATİH OKTAY

Geçen yılın son yazısında, Çin ekonomisi 2021 yılında yüzde 8 dolayında büyüyecek görünüyor demiştik; 2022 yılında açıklanan rakam yüzde 8.1 oldu ve Çin ekonomisinin büyüklüğü yaklaşık 17 trilyon ABD doları düzeyine ulaştı.

EYALETLERİN VERİLERİ

Geçtiğimiz ay, Çin’in eyaletlerinin ekonomik verileri de açıklandı. Buna göre, ülkenin en büyük ekonomiye sahip eyaleti ve ülke ihracatının yaklaşık yüzde 30’unun kaynağı olan Guangdong’un 2021 gayri safi bölgesel hasılası 1.9 trilyon dolar oldu. Bu, Türkiye’nin gayri safi yurtiçi hasılasının neredeyse dört katına ulaşan bir rakam. Nüfusu 113 milyon olan eyaletin 2021 kişi başına geliri ise 15 bin doları aşıyor. Bu haliyle Guangdong ayrı bir devlet olsa dünyanın en büyük ve yüksek gelir düzeyindeki ekonomileri arasında yer alırdı.

Aynı durum, 1.8 trilyonluk ekonomisi, 81 milyonluk nüfusu, 21 bin dolarlık kişi başına geliri ile Jiangsu ve 1.1 trilyonluk ekonomisi, 57 milyonluk nüfusu, 18 bin dolarlık kişi başı geliri ile Zhejiang eyaletleri için de geçerli bulunuyor. Ülkenin idari olarak eyalet düzeyindeki kentleri Beijing ve Shanghai da 30 bin dolara yaklaşan 2021 kişi başına gelir düzeyleriyle dünyanın yüksek gelirli ülkeleri arasında yer alabilirdi. Karşılaştırmak için belirtirsek, Türkiye’nin 2021 kişi başı gelir düzeyi 10 bin doların altındaydı.

HEDEF, YÜZDE 5.5 BÜYÜME

Geçen ay Çin Ulusal İstastik Bürosu’nun açıkladığı 2021 özet istatistikleri de ekonominin durumu ve gidişatı ile ilgili, bazıları aşağıda yer alan ilginç bilgiler içeriyordu.

* 2021 yılında ülkede üretimi en hızlı artan ürünler yüzde 68 ile sanayi robotları ve yüzde 38 ile entegre devre çiplerdi.

* İstatistiklerin kapsadığı yıllık cirosu yaklaşık 3 milyon doların üzerinde olan sanayi şirketlerinin 2021 toplam kârı yaklaşık 1.35 trilyon dolardı ve bunun dörtte birden fazlası ülkede faaliyet gösteren yabancı veya yabancı ortaklı şirketlerce sağlanmıştı.

* 2021 perakende tüketim malı satış tutarı 7 trilyon dolar dolayına ulaştı. Bunun dörtte birden fazla bir bölümü internet üzerinden gerçekleşti. Büyük ölçüde bununla ilintili olarak ülkede 108 milyar kargo paket gönderisi oldu.

* 2021 yılında ülkeye giren doğrudan yabancı yatırım tutarı geçen yıla göre yüzde 24 artışla 174 milyar dolar oldu ve yabancı sermaye katkısıyla 48 bin dolayında şirket kuruldu. Çin’den diğer ülkelere yapılan doğrudan yatırımların tutarı ise 114 milyar dolar oldu ve bunun yaklaşık 20 milyar dolarlık bölümü Kuşak ve Yol Girişimi bünyesinde gerçekleşti.

* 2021 yılında gerçekleştirilen Ar-Ge harcamaları tutarı 432 milyar dolar oldu. Bu, ülke GSYH’sinin yüzde 2.4’ünü oluşturuyordu; bu oran AB’ninkinden yüksekti.

Bu istatistik seçmecesinden sonra son olarak Çin’in Ulusal Halk Kongresi’nin yeni yapılan yıllık toplantısında Başbakan Li Keqiang’ın sunduğu çalışma raporunda, 2022 için öngörülere değinelim. Raporda, Çin ekonomisinin zayıflayan talep, arz tarafı aksamaları, bozulan beklentiler olmak üzere üçlü baskı altında olduğu belirtiliyor. Buna karşın 2022 için yüzde 5.5 büyüme hedefi konuyor ve bunun büyük çaba gerektireceği belirtiliyor. Bu yılın ilerideki yazılarda ele alabileceğimiz önemi nedeniyle bu çabanın gösterilip ekonominin bu hedefi yakalaması olasılığı yüksek görünüyor.

11 Mart 2022 Cuma