2014’te 18 trilyon doların üzerinde olan dünya mal ticareti, 2015-2016’da 16 trilyon dolara geriledi. 16 trilyon dolar küresel mal ticaretinin ise 8.6 trilyon dolara yakın bir bölümünü gelişmiş ülkeler gerçekleştiriyor.

Birleşmiş Milletler’in 71. Genel Kurul oturumu için New York’ta bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, 20 Eylül’de BM Genel Kurulu’nda, dünya liderlerine kritik mesajlar verdi. Erdoğan, genel kurul salonundaki ülke temsilcilerini, adeta ‘omuzlarından tutup salladı’. Erdoğan, teknolojinin hızla ilerlediği bir dünyada, 65 milyon mülteci, küresel yoksulluk ve terör sorununa sırtını dönmüş bir toplumun, kendi geleceği ve kaderini de tehlikeye attığını vurguladı.

SINIFTA KALDILAR

Hiçbir uluslararası kuruluş ve ülkenin yardımını almadan, Türkiye’deki 3 milyon mültecinin tüm ihtiyaçlarını, son 5 yıldır kendi imkanlarımızla, devletten 12.5 milyar dolar, yerel yönetim ve STK’lardan da 12.5 milyar dolar olmak üzere 25 milyar dolar harcayarak tek başımıza karşıladığımızı vurgulayan Cumhurbaşkanımız, Suriye’deki iç savaşa, Irak’taki kaosa, Filistinli çocuklara sırtını dönmüş önde gelen ülkelerin, insani ve vicdani olarak sınıfta kaldığını açıkça gösterdi. Erdoğan, ülkelerin sınırlarına tel örgü çekmeleriyle var olan küresel sorunların daha da içinden çıkılamaz hale geleceği ve bu nedenle ülkelerin insanlık için üzerlerine düşen görevi acilen üstlenmeleri gerektiği uyarısında bulundu.

DÜNYA 5’TEN BÜYÜK

2. Dünya Savaşı sonrası kurulmuş uluslararası kurumların yeniden yapılanmaya mahkum olduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanımız, ‘dünya 5’ten büyüktür’ mesajını vurgulayarak ve BM Genel Kurulu’nda büyük alkış alarak, Güvenlik Konseyi’nin artık böyle bir yapıyla devam etmesinin mümkün olmadığını söyledi.

MAL TİCARETİNDE RADİKAL GERİLEME

Küresel ekonomiyi ilgilendiren bir başka olay ise Çin’deki G20 Zirvesi idi. Bu zirvede dünyanın önde gelen ekonomileri küresel ölçekte vasat büyüme ve ticaretteki daralmayı aşabilmek için daha proaktif tedbirler alınması yönünde birbirlerini motive etmeye çalıştılar. Nitekim, 2014’te 18 trilyon doların üzerinde olan dünya mal ticareti, 2015-2016’da 16 trilyon dolara gerilemiş. Buna karşılık dünya hizmetler ticareti ise 2014’te 5 trilyon doları aşmış iken, 2015’te 4.7 trilyon dolara inmiş. Mal ticareti kadar radikal bir gerileme yok küresel hizmet ticaretinde. 16 trilyon dolar civarındaki küresel mal ticaretinin 8.6 trilyon dolara yakın bir bölümünü gelişmiş ülkeler, 7.4 trilyon dolar civarındaki bir bölümünü gelişmekte olan ülkeler gerçekleştiriyor.

Bu ülkelerce yapılan 7.4 trilyon dolarlık küresel mal ticaretinin 4.6 trilyon dolarını gelişen Asya ülkeleri, 920 milyar dolarını Latin Amerika, 841 milyar dolarını Ortadoğu ülkeleri, 500 milyar dolarını Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri, 388 milyar dolarını Afrika ülkeleri, 169 milyar dolarını ise Doğu Avrupa Ülkeleri üstleniyor.

Son 10-15 yıllık küresel GSYH büyümesinin altında kalan bir dünya ekonomisi, en az 2 puan ortalamanın altına artan küresel mal ticareti, Türk ekonomisini de, toplam yurt içi talep ve aktivite ile büyümeye zorluyor.

TÜRKİYE 27 ÇEYREKTİR BÜYÜYOR

Türkiye ekonomisi, 27 çeyrektir büyüyen ülkeler arasında ilk 5’te. Türkiye’nin her çeyrek dönem, 3 aylık dönemde, GSYH büyümesinin yüzde 65-70’i hane halkının nihai günlük tüketim harcamalar-ından, yüzde 10 ile 12’si kamunun nihai tüketim harcamalarından, yüzde 24’ü ise yatırım harcamalarından geliyor. Yüzde 24’lük yatırım harcamalarının 4 ile 5 puanı kamu yatırım harcama-larından, 19-20 puanı ise özel sektör yatırım harcamalarından kaynak-lanıyor. Kamu harcamalarının GSYH büyümesine katkısı yüzde 14-15.

Net ihracatın büyümeye pozitif katkısı olsa Türkiye, şu anda yüzde 5 ve üzeri büyüyebilecek bir ekonomi. Net ihracatın katkısı sıfır olsa, net yurtiçi talep ile 2. çeyrek büyümemiz yüzde 5.2 çıkacaktı. Ancak net ihracattaki daralma, GSYH büyümesine -2.1 puan yansıyınca, 2. çeyrek büyüme de yüzde 3.1’de kaldı. Küresel ticaret canlanırsa ihracatı hızlanacak olan Türkiye’nin büyümesine net ihracatın da katkı yaptığını birlikte göreceğiz.

26 Eylül 2016 Pazartesi