3 Mart 2023 tarih ve 32121 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’ yürürlüğe girdi. 

 

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR (EYT) KAVRAMI NEDİR?

 

8 Eylül 1999 tarihinde çıkarılan ve 4447 sayılı kanunla düzenlenen EYT kavramı, güncel olarak 5510 sayılı kanunla varlığını sürdürüyor. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı oldukları ve prim günlerini tamamladıkları halde yaş sebebi ile emekli olamayan kişileri ifade eden söz konusu kanun uyarınca; öncesinde yalnızca sigortalılık süresi ve prim günü ile emekli olunabilirken, 8 Eylül 1999 itibariyle hem gerekli sigortalılık süresi ve prim günü artırılmış hem de emekli olabilmek için belirlenen yaşa gelme şartı eklenmiştir. İlgili yeni düzenleme ile ise sigortalı olup prim günlerini doldurmuş kişiler için artık yaş şartı ortadan kalkacak. Bu da kadınlarda 7 bin 200, erkeklerde de 9 bin gün sigortalılık gününü tamamlayanların yaşa bakılmadan emekli olması anlamına geliyor.

 

EYT KİMLERİ KAPSIYOR?

 

Gündemde en çok sorulan sorulardan biri ise yeni EYT düzenlemesinin kimleri kapsayacağıdır. 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olup prim günlerini doldurmuş, ancak yaş kriterini sağlayamamış kişiler EYT düzenlemesinden faydalanacak kişilerdir. Elde bulunan verilere göre, Nisan 2022 itibari ile 19 milyon 726 bin sigortalının ise yaklaşık 6 milyonu EYT sorunu yaşıyor. 

 

EYT ÖDEMESİNİN TAKSİTLE YAPILMASINA OLANAK VAR MI?

 

Bu hususta Yargıtay, işçinin tüm haklarının ödenmesi gerektiğiyle birlikte taksitle ödeme yapılmasını da kabul ediyor, ancak işçinin buna rızası olması gerekir. Ödemesi zamanında yapılmayan taksitler için ayrıca faiz de ödenmesine karar verilmeli. Bu hususta taksitle yapılan ödemeler ancak gününde yapılırsa işçinin lehine olacak. Yargıtay’ın ilgili kararına göre, zamanında ödemesi yapılmayan taksitler için iş akdinin feshinden itibaren faize hükmedilmeli. Bu faiz ise gecikme faizi olacağından faize faiz işletilmesi mümkün olmayacak.

 

EMEKLİLİK İÇİN İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHEDİLMESİ ŞART MI?

 

Anayasa Mahkemesi, emeklilik için iş sözleşmesinin feshedilmesi koşulunu direten işveren uygulamasının Anayasa’ya aykırılık teşkil ettiği yönünde kararlar vermiştir. Yargıtay’a göre ise iş sözleşmesinin feshi ancak genel ve objektif olarak yapılıyorsa yapılan fesih geçerli sayılmalı. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin vermiş olduğu bir kararda, işyeri yönetmeliğinde böyle bir kural olduğu, işçinin bunu imzaladığı ve kabul ettiği durumda emeklilik için iş akdi feshinin objektif ve genel nitelik taşıyacağından feshin geçerli kabul edilmesi gerektiği yönündedir. Her ne kadar farklı görüşler bulunsa da kural olarak işçinin emeklilikten yararlanabilmesi için iş akdinin feshedilmesi gerekiyor. 

20 Mart 2023 Pazartesi