Son zamanlarda herkes kurlarda meydana gelen sürpriz dalgalanmaları seyrediyor. Genel olarak odaklanılan ana konu kurların ne olacağı.

KURLAR NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ

İthalat yaparken ödeme şeklimize bağlı olarak kurun seviyesi yüksekken aldığımız tüm ithal ürünler yüksek maliyetle stoklara giriyor. Daha sonra kurlar düştüğü takdirde bu ürünlerde fiyat tutturmak zorlaşıyor ve çarkları döndürebilmek için gerekirse zararına satışlar yapılabiliyor.

Gelelim ihracatçıların durumuna; yüksek kurları veri alarak yapılan döviz cinsi fiyat çalışması, fiyat verildikten sonra ciddi bir sınav veriyor. Tahsilat yapana kadar kurun düşmesi tüm kârı silip süpürebiliyor.

Döviz cinsi kredi maliyetlerindeki artışlar gibi diğer konular ise ayrı bir sorun.

FİYATLAMA YAPAMAMAK

Kurlarda her iki tarafa da dalgalanma olması ise reel sektörün fiyatlama yapamamasına ve önünü görememesine yol açıyor. O zaman ticaret de durma noktasına gelebiliyor veya kur riski fiyatlara dahil edilerek fiyatlar (eğer piyasa koşulları izin verirse) yukarı itilebiliyor. Zaten açıklanan yüksek enflasyon verilerinin arkasındaki gerçek de budur. Kurların yüksek olması nedeniyle akaryakıt fiyatları bile dünya fiyatlarının çok üzerinde kaldı. Bunun ana sebebi kur olup; enflasyonu yukarı yönde etkiliyor.

TL NEDEN DEĞER KAYBETTİ?

TL’nin değer kaybı makro ekonomik verilerle alakalı değildir. Neden mi?

1. Cari açık azaldı, döviz ihtiyacı eskisine göre daha düşük seviyelere geriledi. Bu durum kurun yükselmemesini gerektirirdi.
2. Reel sektörün kısa vadeli döviz fazlası bulunuyor. Yani kısa vadede reel sektörün döviz ihtiyacı yok. Dolayısıyla dövize saldıracak bir reel sektör artık yok.

Kur yükselişinin ana nedeni coğrafi bölgede oluşturulan kaostur. Bölgede Rusya ve ABD boy gösterirken, olan masum sivil halka oluyor. Bu durum hem ciddi göçlere yol açıyor hem de ticareti olumsuz etkiliyor. Böylece piyasada durgunluk belirtileri kendini gösteriyor ve güven endeksleri, perakende satışlar, ithalat ve ihracat verileri hep olumsuz sinyaller veriyor.

Bölgede barışın tesisi durumunda kurlarda sert düşüş beklenmesi son derece doğal. Yurt dışı gelişmeler ise işin ayrı yönü. ECB ve FED politikaları, Çin’de ekonomik gelişmeler global dalgalanmalara yol açtığından döviz sepetini de etkiliyor.

Bölgede barışın tesis edilmesi durumunda hem ticaretin önü tekrar açılmış olacak hem de TL döviz sepeti karşısında değer kazanma potansiyeline sahip olacak.

13 Mart 2016 Pazar