Dijital hizmet sağlayıcılarına erişim engeli

Dijital hizmet sağlayıcılarının sunmuş oldukları hizmetlere erişimin engellenmesine ilişkin düzenleme iptal edildi.

7 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı kanunun 1. maddesi ile dijital hizmet sağlayıcıları için ‘dijital hizmet vergisi’ ihdas edildi. Kanunun 7. maddesinde ise;

“Vergisel yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeyen bu kanun kapsamındaki dijital hizmet sağlayıcılarına veya Türkiye’deki yetkili temsilcisine, bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ihtarda bulunulabileceği ve ikinci fıkrada; bu durumun Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde ilan edileceği, ilandan itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde, dijital hizmet sağlayıcılarının sunmuş oldukları hizmetlere erişimin, bu yükümlülükler yerine getirilinceye kadar engellenmesine Hazine ve Maliye Bakanlığınca karar verileceği” hükme bağlandı.

Ana Muhalefet Partisi, düzenlemenin iptali için 2020’de AYM’ye başvurdu. AYM’nin 12 Eylül 2023 ve 18 Mayıs 2023 tarihli kararında; “7194 sayılı kanunun 7. maddesinin 2. fıkrasının birinci cümlesinin iptali ve bu kararın Resmi Gazete’de yayımından başlayarak  9 ay sonra yürürlüğe girmesi” hükme bağlandı.

(https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/12/20191207-1.htm)

TEŞEBBÜS ÖZGÜRLÜĞÜ

AYM, 12 Eylül 2023 tarihli duyurusunda; kuralın dijital hizmet sağlayıcılarının teşebbüs özgürlüğünü sınırladığını değerlendirdi. Öngörülen tedbir, dijital hizmet vergisi mükellefleri için getirilen bir vergi güvenlik uygulamasıdır.

Dijital ekonomi soyut olduğundan geleneksel vergi sistemi yetersizdir. 213 sayılı kanun kapsamına giren vergilere ilişkin beyanname verme ve vergi ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeyen dijital hizmet sağlayıcılarının sunduğu hizmetlere erişimin engellenmesi gereklidir. Bununla birlikte kişilerin teşebbüs özgürlüğü ile vergi alacağının güvence altına alınması arasında denge kurulmalı.

KADEMELİ TEDBİR

İnternetin sağladığı kolaylıklar düşünüldüğünde dijital hizmet sağlayıcılarının vergisel yükümlülüklerini yerine getirmeleri için yetersiz kalan geleneksel vergi güvenlik önlemleri yerine internet üzerinden birtakım önlemlere başvurulması doğaldır. Ayrıca hukuken korunması gereken amaçla bu amacı gerçekleştirmek için kanunda tanımlı aracın orantılı olması aranmalı.

213 sayılı kanun kapsamına giren vergilere ilişkin beyanname verme ve vergi ödeme yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeyen dijital hizmet sağlayıcılarının sunduğu hizmetlere erişimin engellenmesi ise en ağır yaptırım olan internet sitesinin bütününün erişime engellenmesi anlamına gelir. Kademeli bir tedbir mümkünken, doğrudan erişimin engellenmesine karar verilmesi, hizmet sağlayıcılarına aşırı külfet yüklüyor. Teşebbüs özgürlüğüne getirilen sınırlama orantısızdır. AYM, iptal edilen kanun hükmünün yürürlük tarihini; 9 ay sonrası olarak belirledi.

02 Ekim 2023 Pazartesi