PROF. DR. KEREM ALKİN


Küresel pandemi, iki yılı aşan ‘Covid-19’ süreci, dünyanın yaşam standardı açısından en iyi durumda olan kesimleri açısından, 4 trilyon doların üzerinde bir servet ve 6 trilyon doların üzerinde bir tasarruf artışına sebep oldu. Esasen, iki yıl boyunca ‘evlere kapanma’, orta gelir ve üstünde yaşam standardı olan kesimde, normal yaşantılarını, harcamalarını gerçekleştirememe anlamında bir tasarruf birikimine yol açtı. Pandeminin etkisinin hafiflemesiyle bilhassa lüks tatillere ve lüks tüketime kullanılmamış olan bu kaynak, şimdi katlanarak tüketime dönmüş durumda.

E-TİCARET KATLANARAK ARTIYOR

Bu nedenle havayolu taşımacılığında, otellerde, konaklama endüstrisinde son iki yılın acısını çıkaracak bir harcama patlaması gözleniyor. Aynı durum, elektronik ticarete de yansımış durumda. Pandeminin etkisi azalsa da, o dönemde büyük sıçrama yapmış olan elektronik ticaret hacmi, mağazalar ve alışveriş merkezleri yeniden hareketlenmiş olsa da, katlanarak devam ediyor. Küresel ölçekteki e-ticaret şirketleri, bilhassa küresel enflasyonun sebebini oluşturan girdi ve lojistik maliyetlerindeki artışları, ölçek ekonomisinin tüm imkanlarından yararlanarak dengeliyorlar. Öyle ki, Apple’ın ikinci çeyrek ürün ve hizmet satışları yıllık bazda yüzde 2 artarak 83 milyar dolara ulaştı. Buna Apple Pay ve Apple Music’ten elde ettiği gelirleri de eklediğinizde, gelirlerdeki artış yüzde 12’ye ulaşmış durumda.

Dünyanın en büyük e-ticaret şirketi konumunda olan Amazon’un da cirosu ikinci çeyrekte yüzde 7 artışla 121 milyar doları geçti.

Amazon’un çevrimiçi satışları yüzde 4 düşse de, bulut bilişim birimi AWS yüzde 33 büyümüş durumda. Küresel pandemi döneminde, evlerde oturmaktan kaynaklanan ürünlerin yerini, Covid-19’dan uzak tatil yapmak isteyenlerin tercih ettiği kamp ve benzeri ürünler, yani outdoor denilen ürünler almış durumda. Söz konusu küresel şirketlerin elindeki en büyük avantaj, küresel ekonominin en zor dönemlerinde, resesyonun en tartışıldığı dönemde bile kendilerinden mal tedarik ettikleri firmalara siparişlerini belirli bir tempoda sürdürüyor olmaları. Bu da söz konusu şirketlere, tedarikçilerinden her daim en uygun fiyata ürün temin etme gibi bir fırsat sunuyor. Bu sayede, söz konusu küresel e-ticaret şirketleri her daim müşterilerinin önüne en iyi fiyat seçeneği ile çıkabiliyorlar.

TARIM VE HAYVANCILIK ENDÜSTRİSİ

Hollanda’da ise tarım ve hayvancılık faaliyetlerinden kaynaklanan azot salınımını önemli ölçüde azaltmayı öngören hükümet planı, birkaç haftadır ülke genelinde yoğun protestolara sebep oluyor. Hollanda Başbakanı Mark Rutte, çiftçilerin hükümeti protesto amacıyla başlattığı eylemlerin derhal durdurulması çağrısında bulundu. Çünkü, Hollandalı çiftçilerin geçtiğimiz 10 günde otoyolları trafiğe kapatarak, saman balyaları ve traktör lastikleri yakmalarından kaynaklanan dumanlar birkaç ciddi trafik kazasına ve yaralanmalara sebep oldu.

Küresel sistemin bütününe baktığınızda, 8 milyar insanı beslemek için gerekli olan tarım ve hayvancılık ürünleri üretimi, beslenen milyarlarca küçük ve büyükbaş hayvan sayısını da hesaba katarsanız, çok ciddi bir karbon salınımına, sera gazı etkisine sebep oluyor. Bu nedenle, hayvancılık endüstrisi için yeni teknolojiler, karbon salınımı azaltacak yeni tedbirlerin yanı sıra, bilhassa orta ve yüksek gelir sahibi kesimlerin ortalama et ve hayvani gıda tüketim seviyelerini aşağı çekecek çağrılar büyük önem arz ediyor.

Dünya genelinde tarım sektörünün küresel sera gazı emisyonundaki payı yüzde 11seviyesinde. Karbon bazlı fosil yakıtların kullanımının azaltılması ve sıfırlanması kadar tarım ve hayvancılık endüstrisine yönelik tartışmaları da takip ediyor olacağız.

05 Ağustos 2022 Cuma