DR. İLHAMİ FINDIKÇI

Aile şirketinde liderlik yapacak kişinin, özellikle sahip olması gereken bireysel kişilik özellikleri sıralanırsa belki de başlı başına bir kitap çıkar. Bunun başlıca iki nedeni var. Birincisi, lider olmanın zaten başlı başına bir süreç olması ve ortalama insana göre farklılıklar sergilemesidir. İkincisi ise aile şirketlerindeki liderliğin, ortalama liderlikten daha fazla meziyetler gerektirmesidir.

Ortalama bir liderin karizmatik olması, öngörülü olması, etkin bir iletişim becerisine sahip olması, sorun çözme kabiliyetinin yüksek olması, insanları ikna yeteneğinin özellikle gelişmiş olması gereklidir. Bütün bu özellikler aile şirketi liderliği için de geçerlidir. Ancak aile şirketinde liderlik yapacak kişinin özellikle duygusal anlamda derin olması, insani değerlere duyarlı olması, adalet konusunda çok hassas olması, örnek bir insan olması ve yüksek bir başarı güdüsüne sahip olması da büyük önem gösterir. Yani aile şirketinin liderliğinde duygusal bir derinlik önem taşır.

DUYGUSAL DERİNLİK

Bu derinliğin içinde aslında vurgulanmak istenen, liderin insan ilişkilerindeki hassasiyeti, nezaketi, saygısı, sevgisi ve daha da önemlisi insani değerlere duyarlılığıdır. Liderin bir diğer davranış kalıbında ise hiç kuşkusuz kararlı olmak, gözü kara davranabilmek, hızlı kararlar verebilmek, grubu peşinde sürükleyebilmek yer alır. Ancak bu son saydıklarımızın, yani kararlı olmanın, grubu yönlendirmenin, gözü kara davranabilmenin kökeninde de yoğun ve kuvvetli bir duygusal yapı vardır. Nitekim belirli bir duygusal derinliğe sahip olmadan grubu yönlendirmek, kendi peşinde sürüklemek pek mümkün olmaz.

Özellikle başarılı olmuş aile şirketi liderlerinin ortak özelliklerine baktığımızda, genellikle duygusal bir derinlikleri olduğu dikkati çeker. Bu derinliğin davranış olarak ortaya çıkması ve yansıması ise ya sanat alanında, resim, müzik gibi bir alandaki duyarlılık ya toplum yararına bir sosyal etkinlik ya dini inanç alanındaki yoğunluk ve benzeri olarak ortaya çıkabilir. Osmanlı padişahlarının bir kısmının şair, bir kısmının hat sanatçısı, bir kısmının çok ilerlemiş birer yazar olmaları, duygusal alandaki derinliklerinin bir göstergesidir. Yine bilinen birçok dünya liderinin en az liderlik kadar herhangi bir sanat, kültür ya da benzeri alanda da derin oldukları bilinir.

Aile şirketinin tepesinde bulunan liderin salt liderlik özelliğinin ötesinde duygusal anlamda da derin olmasının önemli faydaları vardır. Her şeyden önce aile, duygu kökenli bir sosyal yapı olduğundan, bu konudaki derinlik, liderin detaydaki birçok konuyu, ayrıntıyı görmesini sağlayacaktır.

İNSANİ DEĞERLERE DUYARLILIK

Lider, insani değerlere duyarlılıkta öncüdür. Görünüşte değil, gerçekte ve özde insani değerleri en iyi biçimde temsil eder. Bu konuda derindir, düşüncelidir, işi düşündüğü kadar bu işi yapacak insanların psikolojilerini, ruh hallerini de düşünür. Çoğu kişi sadece işi düşündüğünden eksik kalırken lider, iş kadar işi yapacakları, hatta işi yapacakların yakınındakileri de düşünür, onlara ilgi gösterir, yakın durur, hatırlarını sorar. Üstelik bütün bunları yaparken de dostlar görsün diye yapmaz. Gerçekten gerekli olduğu için yapar ve yapmaktan da haz duyar.

Şu halde aile şirketi liderinin herhangi bir liderden farklılıkları sıralamasında duygusal oluşu ve insani değerlere duyarlılığı sanıldığından daha fazla önem taşır. Diğer liderlik özelliklerini daha da renkli ve anlamlı hale getiren duygusallık ve insani değerlere duyarlılık, aile üyeleri söz konusu olunca çok daha önem kazanır. Çünkü liderin her şeyden önce aile üyelerini kazanması gerekir. Aile üyelerinin yeri geldiğinde kendilerini aile şirketi liderine adamaları ve onun yörüngesinden çıkmamak için gereken önemi ve dikkati göstermeleri gereklidir.

06 Kasım 2020 Cuma