Yapay zeka uygulamaları dünyada hızla yayılırken, veri merkezlerinin enerji ihtiyacı kritik seviyelere ulaştı. Artan talep karşısında şebekeler yetersiz kalıyor, gaz türbini üreticileri ise yıllar süren teslimat süreleriyle gelişmeleri karşılamakta zorlanıyor. Bu darboğaz, eski uçak motorlarının yeniden işlevlendirilmesiyle aşılmaya çalışılıyor.
ABD merkezli enerji firmaları, özellikle GE ve Siemens Energy gibi üreticilerden temin edilen emekliye ayrılmış jet motorlarını, yüksek kapasiteli aeroderivatif gaz türbinlerine dönüştürerek yapay zeka altyapısının çalışmasını sürdürüyor.
GAZ TÜRBİNİ KRİZİ
Geleneksel enerji santrallerine güç veren yeni gaz türbinlerinin teslimat süreleri, bazı bölgelerde sekiz yılı bulabiliyor. Enerji analistleri, bu sıkıntının önümüzdeki yıllarda daha da derinleşeceğini öngörüyor. Bu durum, birçok veri merkezi projesinin şebekeye bağlanamadan yıllarca beklemesine neden oluyor.
Bu süreçte geçici ama güçlü bir çözüm olarak modifiye edilmiş jet motorları devreye giriyor. Bu motorlar, eski havacılık donanımının hassas mühendislik süreçlerinden geçerek, modern enerji taleplerine uygun hale getiriliyor.
HAVADAN ENERJİ ALTYAPISI
ProEnergy adlı Missouri merkezli firma, GE’nin CF6-80C2 tipi motorlarını elden geçirerek, bunları PE6000 adını verdiği gaz türbinlerine dönüştürüyor. Bu ünitelerden biri, yaklaşık 48 megawatt güç sağlayarak küçük ve orta ölçekli bir veri merkezi ya da 40 bin haneyi besleyebiliyor.
Şirketin Ticari Operasyonlar Başkan Yardımcısı Landon Tessmer, yalnızca iki veri merkezi projesi için 1 gigawatt’tan fazla kapasiteye sahip 21 türbin sattıklarını belirtti. Ünitelerin, 5 ila 7 yıl boyunca geçici enerji sağlayacağı ve sonrasında şebekeye geçileceği öngörülüyor.
HIZLI, MODÜLER, SESSİZ
Yeniden işlevlendirilmiş türbinlerin avantajları yalnızca tedarik süreleriyle sınırlı değil. Bu sistemler, 5 dakika içinde devreye alınabiliyor ve 72 saat içinde değiştirilebiliyor. Ayrıca, 2,5 ppm azot oksit emisyonu ile EPA standartlarının oldukça altında kalıyorlar.
Her motor, binlerce parçanın titizlikle sökülüp, temizlenip, yeniden monte edildiği kapsamlı bir revizyondan geçiriliyor. Bu işlem sonucunda, dayanıklı ve çevre dostu enerji jeneratörleri elde ediliyor.
YENİDEN KULLANIMDA PATLAMA
ProEnergy, 2020 yılından bu yana 75 PE6000 ünitesi ürettiklerini, 52 ünitenin de sipariş ya da montaj aşamasında olduğunu açıkladı. Başlangıçta kamu hizmetlerinin yüksek talep dönemlerini dengelemek için geliştirilen bu sistemler, şimdi veri merkezleri için kritik bir rol üstleniyor.
Tessmer’e göre, bazı eyaletlerde şebeke bağlantısı izin süreçleri sekiz ila on yıla kadar uzayabiliyor. Bu da geçici ama güçlü bir enerji çözümünü zorunlu hale getiriyor.
GÖKYÜZÜNDEN DİJİTAL DÜNYAYA
Bir zamanlar havacılığın altın çağını simgeleyen bu jet motorları, şimdi yapay zeka çağının temel taşı haline geliyor. Hızla büyüyen dijital altyapının sahada kesintisiz çalışabilmesi için sessizce görev yapıyorlar. Küresel enerji krizinin gölgesinde, bu yenilikçi yeniden kullanım modeli, sürdürülebilirlik, hız ve pratiklik arasında kurulan ince dengeyi temsil ediyor. Eğer yaygınlaşırsa, yalnızca veri merkezlerinin değil, akıllı şehirlerin ve dijital endüstrilerin de temel enerji yapıtaşı olabilir.
