Yapay zeka uygulamaları hızla yaygınlaşırken, arka plandaki dev veri merkezlerinin artan enerji ve su tüketimi de önemli bir çevresel sorun oluşturuyor. Bu altyapının büyük bölümü hâlâ fosil yakıtlara dayanıyor ve yapay zeka kullanımının hızlanmasıyla birlikte küresel emisyonlar da artış gösteriyor.
ARTAN ENERJİ VE ÇEVRESEL YÜK
Her yapay zeka işlemi, devasa miktarda elektrik tüketen milyonlarca bilgisayarın aralıksız çalışmasını gerektiriyor. Bu durum, veri merkezlerinin artık birçok ülkenin toplam enerji tüketimini aşmasına neden oluyor. Sistemler yaşlandıkça ve ısındıkça enerji talebi ve karbon ayak izi daha da artıyor.
YENİ YAKLAŞIM: FCI SİSTEMİ
California Üniversitesi Riverside’dan araştırmacılar, veri merkezlerinden kaynaklanan emisyonları azaltmak ve sunucu ömrünü uzatmak amacıyla Federated Carbon Intelligence (FCI) adlı bir sistem geliştirdi. FCI, yalnızca daha temiz enerjiye yönelmiyor; çevresel verileri ve her sunucunun fiziksel durumunu gerçek zamanlı olarak analiz ederek iş yüklerini akıllıca yönlendiriyor.
DONANIM SAĞLIĞI VE ENERJİ KOORDİNASYONU
FCI, sunucuların yaşını, sıcaklığını ve aşınmasını sürekli izleyerek, aşırı zorlanan makinelerin kullanımını önlüyor. Böylece gereksiz aşınma engelleniyor, arızalar azalıyor ve enerji ile suya olan soğutma ihtiyacı düşüyor. Sistem, karbon yoğunluğu ve donanım sağlığını entegre ederek emisyonları azaltacak en uygun iş yükü dağıtımını öğreniyor.
UZUN VADELİ ETKİLER VE TEST SÜRECİ
Simülasyonlara göre, FCI beş yıl içinde karbondioksit emisyonlarını %45’e kadar azaltabiliyor ve sunucu filosunun operasyonel ömrünü ortalama 1,6 yıl uzatabiliyor. Sistem, yeni ekipman gerektirmeden mevcut veri merkezi altyapısında akıllı koordinasyon sağlayarak hem operasyonel emisyonları azaltıyor hem de donanım bozulmasını yavaşlatıyor. Araştırma ekibi, şimdi FCI’nın veri merkezlerinde uygulanabilmesi için bulut sağlayıcılarıyla iş birliğine gitmeyi planlıyor.
