Yağmur suyunda hasat zamanı

* Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırladığı yönetmelik ile 2 bin metrekareden büyük parsellerde inşa edilecek tüm binaların çatılarında ‘yağmur suyu toplama sistemi’ zorunlu hale getirildi. Bu zorunluluk, ileride uygulamada kolaylık sağlayacak teknolojik girişimlere de yeni bir fırsat penceresi açıyor.

* Böylelikle Roma İmparatorluğu’ndan bu yana kullanılan yağmur hasadı sistemi, yeniden hayatımıza girdi. Bu sayede yağış zamanında yağmur suyu depolanarak ihtiyaç anında kullanılabiliyor. Depolanan yağmur suyu, içme suyu haricindeki kullanım suyu tüketiminin yüzde 90’lık kısmını karşılayabiliyor.

HABER: MÜGE BİBER

Dünyada hiçbir kaynak sınırsız değil. Hayat kaynağımız su da öyle… Özellikle iklim değişikliklerinden sonra ortaya çıkan kuraklık ile beraber suyun önemi daha da çok arttı. Türkiye’de 2020’de son 10 yılın en kurak yılı yaşandı ve barajlarda su seviyeleri yüzde 22’lere kadar düştü. Barajlardaki su seviyesinin azalması, alternatif su kaynaklarına yönelme zorunluluğu getirdi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2017 yılında yağmur suyu toplama, depolama ve deşarj sistemleri hakkında yönetmeliği ile yağmur suyunun değerlendirilmesine yönelik bir farkındalık yaratmaya başlamıştı. Bakanlık, son olarak Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile susuzluk sorununu gidermek için harekete geçti.

ZORUNLU HALE GETİRİLDİ

Yönetmelik, 2 bin metrekareden büyük parsellerde inşa edilecek tüm binalar için geçerli. Bu binaların çatılarında toplanan yağmur suları, bahçe sulamada veya arıtılarak bina ihtiyacında kullanılmak üzere bahçe zemini altında bir depoda toplanacak.

Böylece ‘yağmur suyu toplama sistemi’ olarak bilinen uygulama artık zorunlu hale geldi. Yönetmelikle ayrıca belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer kurumlara, daha küçük parseller için de bu konuda zorunluluk getirebilmeleri yetkisi verildi.

ROMA’DAN BUGÜNE

Roma İmparatorluğu’ndan bu yana çatılardan su hasadı yapılıyordu. Yerebatan Sarnıcı, bunun en görkemli örneklerinden biri. Son yıllarda yaşanan ikilim değişiklikleri ile birlikte yağmur suyu depolamak tekrar bir çözüm olmaya başladı. Şehirlerde su hasadı çatıdan, yüzey akışlarda ve atık sulardan yani gri su ile yeniden kullanılabilir hale geliyor.

NASIL TOPLARIZ?

Peki, yağmur suyu hasadı nedir ve nasıl toplanır? İlk yapılması gereken yağmurun toplanıp kolaylıkla bir yerde birikmesini sağlayan yapının oluşturulması. Bunun için genellikle binaların çatıları kullanılıyor.

Burada biriken suyun bir depolama sistemi ile çatılarda dış kaynaklı oluşabilecek yaprak gibi maddelerin su deposuna ulaşmaması için bir ön filtreleme de gerekiyor. İkinci olarak zemin katlara su deposu veya bahçelere sarnıç yapılabilir.

YÜZDE 90’I KARŞILIYOR

Evlerde suyun yüzde 35’i banyo, yüzde 30’u tuvalet, yüzde 25’i çamaşır-bulaşık ve temizlik, yüzde 10’u yemek pişirme ve içme suyu olarak tüketiliyor. Dolayısıyla şebeke suyunun yüzde 90’ı içme suyu harici kullanım suyu olarak tüketiliyor. Bu yüzden yağmur suyu hasadıyla elde edilen su, içme suyu haricindeki evsel tüketimin yüzde 90’ını karşılıyor.

HER BÖLGE İÇİN KULLANIM PLANI

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, İstanbul Ticaret’e yaptığı açıklamada, Türkiye’nin bulunduğu farklı topografik özellikleri sebebiyle yağış rejiminin çok farklılıklar gösterdiğini söyledi. İklim senaryolarına göre Türkiye’nin büyük bir bölümünde yağışların azalacağını belirten Toros, şöyle konuştu: “Geçmiş iklim verileri ve gelecek projeksiyonları çerçevesinde bir planlama yapılır ise herhangi bir risk oluşmaz. Bunun için farklı senaryoları bulundurmak gerekebilir. Örneğin, her bölgede su miktarına bağlı olarak kullanım planlanabilir. Yani yapacağımız faaliyetler tarım, sanayi vs. yıllık su bütçeleri ile uyumlu hale getirilebilir.”

ÇİFTÇİYE EĞİTİM

Prof. Dr. Hüseyin Toros, su kıtlığına karşı alınacak önlemleri de şöyle anlattı: “Her bölge için o bölgedeki su bütçesine ve iklim şartlarına uygun bitkiler seçilebilir. Bitkilerin ne zaman, ne kadar, nasıl sulanması gerektiği konusunda çiftçiler eğitilebilir. Su bütçesi çerçevesine bağlı olarak yetiştirilen bitkilerin yıllık su ihtiyaçları belirlenebilir. Çiftçiler bunun üzerinde su verdikleri takdirde ücretler katlanarak artar ise kişiler doğal olarak suyu daha verimli nasıl kullanabilecekleri konusunda araştırma yaparlar ve o konuda yatırım yaparlar.”

74 LT FAZLA TÜKETİYORUZ

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) verilerine göre, 2018yılında kişi başına düşen günlüksu tüketimi 224 litre. Bu miktar 2014 yılında 203 litreydi. Her geçen gün su tüketimi arıtıyor. Peki, harcadığımız bu kadar su çok mu? Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, bir insan temel ihtiyaçları için günde en az 20 litre su harcamalı. Avrupa ortalaması ise kişi başına 150 litre civarında. Bu verilere göre Türkiye’de su tüketimi 74 litre fazla gözüküyor.

BİR İŞYERİ YILDA 338 TON SU ELDE EDEBİLİR

Prof. Dr. Hüseyin Toros, İstanbul için Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, uzun yıllar ortalamasına bakıldığında­­­, güncel su kullanım ücretlerinin işyerleri için 12.93 TL/m3 olduğunu belirtti. Toros, şu bilgiyi verdi: ”Bir işyeri bin m2’lik bir alanda kurulu ise bu işyerinin yıllık ortalama yağış su bütçesi 677 tondur. Bu yağış suyunun yüzde 50’si kayıp kaçak olsun, geriye yaklaşık 338 ton kalır. Bu kullanım suyunun bedeli 338 x 12.93 = 4 bin 377 TL/yıldır. Sadece bir işyeri, yıllık 338 ton kullanım suyunu kendi imkanları ile elde edebilir.”

UYGULAMAYA TEŞVİK VEREN ÜLKELERDEN ÖRNEKLER

* Giderek yaygınlaşan yağmur hasadı yöntemi Meksika, Tayland, Çin, Arjantin gibi ülkelerin yanı sıra ABD’nin bazı eyaletlerinde devlet teşvikiyle gerçekleştiriliyor.

* New York Dünya Ticaret Merkezi: Bu gökdelende yağmur suları çatıda toplanarak, etraftaki parkın sulanması ve bu binanın soğutulması için saklanıyor.

Bu işlem bina soğutmasında kullanılan enerjide yüzde 25 oranında tasarruf sağlıyor.

* Frankfurt Havaalanı B Terminali’nde yağmur suyu, sulama ve tuvalet yıkama amaçlı kullanılıyor.

* Almanya Marburg Tenis Kortu ise dışarıdan temin edilen yağmur suyu ile sulanıyor.

* Überlingen Bommer Otomobil Yıkama Tesisi, yağmur suyunu araç yıkamada kullanıyor.

* Berlin Sony-Center’da 25 katın 14’ünde tuvalet rezervuarlarında yağmur suyu kullanılıyor.

* ABD’de yüz binlerce evde yağmur suyu depolama sisteminin olduğu biliniyor. Bunların çoğunun bahçe sulama ve bitki yetiştirme, yüzde 20’lik bir kesiminin ise içme suyu amaçlı olduğu biliniyor.

* Teksas eyaletinin merkezinde tüm ihtiyacını yağmur suyundan karşılayan 400’den fazla sistem var. Sadece Austin şehrinde 6 bin depolama varili yerleştirildi.

01 Şubat 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem