Evrenin bilinen tarihi, büyük patlama ile başlıyor. O dönemde yalnızca hidrojen, helyum ve az miktarda lityum oluştu. Daha ağır elementler, daha sonra yıldızların kalbinde üretildi. En eski yıldız nesli olan Popülasyon III yıldızları, bu metallerin ilk kaynağıydı. Dolayısıyla, o dönemde metallerden tamamen yoksun galaksilerin de oluşmuş olması gerekiyor.
WEBB TELESKOBU’NDAN ÇIĞIR AÇICI KEŞİF
James Webb Uzay Teleskobu, kozmik tarihin beklenenden çok daha erken dönemlerinde büyük galaksiler tespit ederek gökbilimcilerin modellerini yeniden değerlendirmesine yol açmıştı. Ancak bugüne kadar sıfır metalliğe sahip olduğu kesinleşmiş bir galaksi bulunamamıştı.
Bu durum, Nature dergisine sunulan yeni bir çalışmayla değişiyor olabilir. Caltech’ten Takahiro Morishita liderliğindeki ekip, AMORE6 adı verilen bir galaksiyi tespit etti. Galaksinin ışığı, evrenin yalnızca 900 milyon ila 1 milyar yaşında olduğu döneme ait.
OKSİJEN İZİ YOK
Araştırmacılar, galaksiyi kütleçekimsel mercekleme yöntemiyle gözlemledi. James Webb’in spektroskopik ölçümlerinde Hβ emisyonları tespit edilirken, oksijenin temel göstergelerinden biri olan [OIII] çizgisi bulunamadı. Bu durum, galaksinin neredeyse hiç metal içermediğini ortaya koyuyor.
Bilim insanları, “[OIII]’ün yokluğu, AMORE6’nın çok düşük metaliteli, neredeyse bozulmamış bir yıldızlararası ortama sahip olduğunu gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
ŞAŞIRTICI ZAMANLAMA
Galaksi düşük yıldız kütlesine ve son derece kompakt bir yapıya sahip. Bu özellikler, ilkel bir ortamda yoğun yıldız oluşumunu işaret ediyor. Ancak gökbilimciler, böyle bir galaksinin Büyük Patlama’dan neredeyse bir milyar yıl sonra ortaya çıkmasının şaşırtıcı olduğuna dikkat çekiyor.
Araştırmacılar, “Kozmik tarihin nispeten geç bir döneminde böyle bir örneğin bulunması beklenmedik. Ancak, bu tür bir nesnenin keşfi, Büyük Patlama modelinin en temel öngörüsünü doğrulayan kritik bir gelişme” yorumunu yaptı.
