Uzay görevlerinde astronotların karşılaştığı teknik anormalliklerin çözümü, zamanla yarış gerektiren karmaşık süreçleri içeriyor. Bu bağlamda Texas A&M Üniversitesi’nden Dr. Daniel Selva liderliğindeki araştırma ekibi, astronotlara destek olmak üzere yapay zeka temelli sanal asistan Daphne-AT’yi geliştirdi.
YENİ NESİL SORUN ÇÖZÜCÜ
The Journal of Aerospace Information Systems’ta yayımlanan araştırmada, Daphne-AT’nin uzay aracı anormalliklerinin çözüm sürecine nasıl katkı sağladığı anlatılıyor. Sistem, yaşam destek ve çevresel kontrol sistemlerini sürekli izliyor; oksijen, karbondioksit ve diğer kritik gaz seviyeleri güvenli sınırların dışına çıktığında anında uyarı veriyor. Ardından olası nedenleri belirleyerek çözüm süreci için kullanıcıyı yönlendiriyor.
ZİHİNSEL YÜK AZALIYOR
Daphne-AT'nin testleri NASA’nın İnsan Keşif Araştırma Analogu (HERA) tesisinde, sanal gerçeklik ortamında gerçekleştirildi. Havacılık ve uzay mühendisliği bilgisine sahip yüksek lisans öğrencileri ile yürütülen deneylerde, katılımcıların anormallikleri sistem desteğiyle daha hızlı ve etkili çözdükleri belirlendi. Ayrıca zihinsel iş yükü azaldı; ancak durumsal farkındalık düzeyinde anlamlı bir değişiklik gözlemlenmedi.
HERA TESTİNDEN FARKLI SONUÇ
İleri düzey testler, NASA'nın HERA tesisinde profesyonel mühendis, pilot ve teknisyenlerle yapılan 45 günlük görev simülasyonlarında yürütüldü. Sekiz ayrı ekip tarafından kullanılan Daphne-AT, bu kez anormallik çözme süresini anlamlı şekilde etkilemedi. Uzmanlara göre, bu durum katılımcıların yüksek tecrübe seviyelerinden ve daha fazla çözüm fırsatına sahip olmalarından kaynaklandı.
KRİTİK KARARLARDA YOL GÖSTERİCİ
Daphne-AT gibi sanal asistanların yalnızca uzay görevlerinde değil, aynı zamanda afet müdahale ekipleri, itfaiyeciler ve diğer kritik görevlerde de destek sunabileceği vurgulanıyor. Gerçek zamanlı veri kullanımıyla hızlı karar almayı kolaylaştıran bu sistemler, geleceğin operasyonel teknolojileri arasında gösteriliyor.
