Romanya'da Avrupa yanlısı bağımsız aday ve eski Bükreş Belediye Başkanı Nicușor Dan'ın Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından Türkiye ile Romanya arasındaki siyasi, ticari ve ekonomik ilişkilerin güçlenerek bölgesel iş birliklerinin artması bekleniyor.
Nicușor Dan, aşırı sağcı ve milliyetçi rakibi George Simion'u seçimde geride bırakarak göreve geldi. Bu yılki seçim, 2024 yılında yapılan itirazlar sonucu iptal edilen seçimlerin ardından gerçekleştirildi.
Sonuçların bölgesel istikrar açısından önemli bir dönüm noktası olması öngörülüyor.
Dan, göreve başlama konuşmasında ulusal istikrar ve demokratik kurumlara güvenin yeniden tesis edilmesinin önemini vurguladı. Ayrıca, Romanya'nın Avrupa Birliği ve NATO ile bağlarını güçlendirme taahhüdünde bulundu.
Yaşanan bu gelişmelerin, Türkiye ve Romanya arasında Karadeniz bölgesinde stratejik ortaklıkların derinleşmesi, enerji alanında iş birliğinin artması ve ticari ilişkilerin güçlenmesi açısından yeni fırsatlar doğurması bekleniyor.
Özellikle Orta Koridor ve Karadeniz üzerinden yürütülecek projeler, Türkiye ile Romanya arasındaki diplomatik ve ekonomik ilişkilerin gelişmesine ve ikili iş birliğinin daha üst bir seviyeye taşınmasına olanak sağlayabilir.
"SAVUNMA SANAYİSİ, ENERJİ GÜVENLİĞİ VE TİCARET GİBİ ALANLARDA YENİ ORTAKLIKLARIN KURULMASI MUHTEMEL"
Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Meral Balcı, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, yapılan seçimleri yerinde gözlemleme fırsatı bulduğunu belirterek, Romanya Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ülkenin dış politika yönelimi açısından kritik bir dönemeç olduğunu söyledi.
Balcı, bağımsız ve merkez sağ eğilimli aday Nicușor Dan'ın aşırı sağcı ve AB karşıtı George Simion'u geride bırakarak cumhurbaşkanı seçildiğini anımsatarak, "Bu sonuç, Romanya'nın Avrupa Birliği ve NATO ile entegrasyonunu sürdürme iradesini gösteriyor." dedi.
Dan'ın zaferinin Türkiye-Romanya ilişkileri açısından olumlu bir gelişme şeklinde değerlendirmenin mümkün olduğuna işaret eden Balcı, "Her iki ülke, 2011 yılında 'Stratejik Ortaklık' anlaşması imzalayarak siyasi, ekonomik ve güvenlik alanlarında iş birliğini derinleştirmişti. Dan'ın AB ve NATO yanlısı politikaları, Türkiye ile mevcut iş birliklerinin daha da güçlenmesine zemin hazırlayabileceğini söyleyebiliriz." ifadelerini kullandı.
Balcı, özellikle savunma sanayisi, enerji güvenliği ve ticaret gibi alanlarda yeni ortaklıkların kurulmasının muhtemel olabileceğine işaret ederek, "Dan'ın yolsuzlukla mücadele ve hukukun üstünlüğü konularındaki taahhütleri, Türkiye'nin benzer reform süreçleriyle paralellik göstererek iki ülke arasında deneyim paylaşımını teşvik de edebilir." açıklamasını yaptı.
"TÜRKİYE VE ROMANYA, KARADENİZ BÖLGESİNİN GÜVENLİĞİ VE İSTİKRARI AÇISINDAN KİLİT AKTÖRLER"
Meral Balcı, Türkiye ve Romanya'nın Karadeniz bölgesinin güvenliği ve istikrarı açısından kilit aktörler olduğunu belirterek, her iki ülkenin NATO üyesi olarak bölgesel tehditlere karşı ortak stratejiler geliştirmekte olduğuna dikkati çekti.
Balcı, son dönemde Karadeniz'deki mayın tehdidine karşı Türkiye'nin öncülüğünde Romanya ve Bulgaristan ile birlikte Mayın Karşı Tedbirleri Karadeniz Görev Grubu'nun kurulduğuna değinerek, "Bu iş birliği, deniz güvenliğinin sağlanması ve ticaret yollarının korunması açısından büyük önem taşımakta." diye konuştu.
Enerji güvenliği, siber savunma ve sınır ötesi suçlarla mücadele gibi alanlarda Türkiye ve Romanya'nın ortak projeler geliştirmesinin bölgesel istikrarın pekiştirilmesine katkı sağlayacağını dile getiren Balcı, şunları aktardı:
"Gelecekte, iki ülkenin NATO çerçevesinde düzenleyeceği ortak tatbikatlar ve eğitim programları, askeri iş birliğini daha da derinleştirebilir. Ayrıca, Karadeniz'de kurulması planlanan ortak NATO komutanlığı gibi girişimler, bölgedeki güvenlik mimarisinin güçlendirilmesine de hizmet edecektir. Sonuç olarak, Türkiye ve Romanya'nın stratejik ortaklığı, Doğu Avrupa ve Karadeniz bölgesinde barış ve güvenliğin tesisinde belirleyici bir rol oynamaya devam edecektir."
"EKONOMİK İŞ BİRLİĞİNİN DÜNYA GENELİNDE HIZLA GELİŞİYOR"
Merkezi Romanya'nın başkenti Bükreş'te bulunan Ortadoğu Politika ve Ekonomi Enstitüsü Program Direktörü Ecaterina Matoi de ekonomik iş birliğinin dünya genelinde hızla gelişmekte olduğunu belirterek, küresel ticaret standartlarının ikili anlaşmalar ve dinamik ekonomik önlemlerle değiştirilmesinin sektörleri canlandırabileceğine işaret etti.
Matoi, Türkiye’nin enerji merkezi olma yönündeki girişiminin bölgesel düzeydeki önemine dikkati çekerek, "Mevcut boru hattı ağı ve Bulgaristan ile yeni enerji geliştirme ve ticaret altyapıları konusunda süren iş birliğine ek olarak, Türkiye, tarihî ve güçlü ekonomik-kültürel bağları nedeniyle Romanya enerji piyasasını daha yakından analiz etmeye karar verebilir. Hidrojen sülfürden yararlanma konusunda öncü bir ülke olarak Türkiye, bu tür projelerin çok yönlü olumlu etkileri nedeniyle kıyıdaş herhangi bir ülkeye iş birliği teklif edebilir. Yenilenebilir enerji alanındaki iş birlikleri, Bulgaristan üzerinden kara yoluyla ya da Karadeniz üzerinden geçebilecek Yüksek Gerilim Doğru Akım hatları gibi diğer bağlantı projelerini de içerebilir." değerlendirmesinde bulundu.
"TÜRKİYE VE ROMANYA, KÜRESEL DÜZEYDE REKABETÇİ BİR ALTYAPI OLUŞTURULABİLMELİDİR"
Türkiye'nin Romanya ve Bulgaristan ile olumlu bir dış ticaret dengesine sahip olduğunu kaydeden Ecaterina Matoi, Türkiye'nin Avrupa ile önemli ölçüde ticaret yapmakta olduğunu vurguladı.
Matoi, Avrupa'nın Türkiye’nin en önemli ticaret ortağı olduğuna işaret ederek, "Schengen Bölgesi'nin yakın zamanda Romanya ve Bulgaristan'a genişlemesi, iş dünyası temsilcilerinin hareketliliğini önemli ölçüde artırmakta ve turizmi kolaylaştırmaktadır." dedi.
Türkiye ile Avrupa Birliği arasında genel olarak olumlu bir gelişim ve iş birliğine işaret eden temel unsurların mevcut olduğunu bildiren Matoi, "Romanya gibi Doğu Avrupa ülkeleri, AB ile Türkiye arasında bir geçit ve bağlantı noktası olmaya devam etmektedir. Özellikle Orta Koridor gibi, Karadeniz veya Tuna Nehri üzerinden ya da kara yoluyla hem Romanya’da hem de Türkiye’de ticaret altyapısının gelişimini destekleyen projeler bağlamında, bölgesel ticaret yoğunluğunun artması beklenmektedir." yorumunu yaptı.
"TÜRKİYE’NİN ROMANYA’YA DOĞRUDAN YATIRIMLARINI ARTIRMA POTANSİYELİ VAR"
İki ülkenin Karadeniz bölgesinde gelişmeleri en iyi şekilde optimize edip küresel düzeyde rekabetçi bir altyapı oluşturulabilmesinin önemli olduğunu ifade eden Ecaterina Matoi, "Böylece ticaret ve ekonomik ortaklar temelde daha verimli ve geleceğe dönük hale gelebilecektir." ifadelerini kullandı.
Matoi, Türkiye’nin Romanya’ya doğrudan yatırımlarını artırma potansiyelinin olduğuna dikkati çekerek, "Karşılıklı olarak, Rumenlerin Türk mal ve hizmetlerine olan talebi de nispeten güçlüdür. Rumen girişimcilerin Türkiye’ye yatırım yapmayı düşünmeleri için teşvik edici unsurlar bulunmaktadır." dedi.
Romanya ve Türkiye için iş birliği çerçevelerinin kısa vadeli piyasa endekslerine ya da faiz oranlarına sistematik olarak bağlı olmadığını aktaran Matoi, "Kültürel ve coğrafi yakınlık ile her iki tarafın da bölgenin ekonomik kalkınması ve istikrarına katkı sağlama yönündeki güçlü taahhüdü, karşılıklı ticaret ve yatırım için uzun vadeli teminatlar niteliğindedir." diye konuştu.
