Teknolojinin gelişimi sadece iletişimimizi değil, yaşam ve çalışma biçimimizi de değiştiriyor. Hem internet hızını hem de sektörleri etkileyecek olan beşinci nesil mobil iletişim (5G) teknolojisine geçiş için hazırlıklar hızlandı. Devlet, 5G konusunda yol haritasını oluşturarak yerli teknolojileri teşvik ediyor ve frekans ihalesine hazırlanıyor. Özel sektör operatörleri ise altyapı yatırımlarını artırarak pilot 5G uygulamalarını hayata geçirmeye başladı.
İHALELERİN ARDINDAN BAŞLAYACAK
Türkiye, 5G teknolojisini ticari olarak devreye almak için bu yıl kritik bir aşamaya giriyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), 5G frekans ihalesini 2025 yılı içinde tamamlamayı ve 2026 itibariyle hizmete başlamayı hedefliyor. Öte yandan, şimdiden TBMM ve stadyumlarda 5G kullanılmaya başlandı.
ULAK’LA ANLAŞMALAR ARTIYOR
Türkiye’de telekomünikasyon sektöründe hem yerli hem uluslararası işbirlikleriyle 5G teknolojisine geçiş hızlanıyor. Özellikle son yıllarda operatörler ve teknoloji şirketleri arasında stratejik anlaşmalar imzalandı. Turkcell, Barselona’daki Mobil Dünya Kongresi 2025’te yerli iletişim teknolojilerini geliştirmek için ULAK Haberleşme ile önemli bir işbirliği protokolü imzaladı. Bu anlaşmayla Turkcell, Türkiye genelinde 3 bin 250 sahada yerli üretim ULAK baz istasyonlarını devreye sokacak. Böylece 4.5G/5G destekli yeni nesil ürünler kullanılamaya başlanacak. Benzer şekilde, Türk Telekom da yerli 5G ekosistemini güçlendirmek için iştirakleri ve yerli teknoloji firmalarıyla ortaklıklara gitti. Şirket, 2025 başında Argela gibi kuruluşlarla yerli ve milli 5G ürünleri geliştirmek üzere bir anlaşma imzaladı. Ayrıca ULAK ile Türksat arasında, akıllı ulaşım sistemleri için 5G özel şebeke kurulmasına yönelik bir sözleşme yapıldığı ve İstanbul’da Hasdal–Havalimanı arasındaki 30 km’lik yolun bu kapsamda akıllı hale getirileceği açıklandı.
SAĞLIK VE TARIM İÇİN HAZIRLIK
Mobil operatörler, 5G’ye geçiş hazırlıkları için altyapı yatırımlarını hızlandırdı. Türk Telekom, ‘5G’ye en hazır operatör’ iddiasıyla mobil baz istasyonlarının yüzde 54’ünü fiber optik ağlara bağladığını duyurdu. Şirket, 2024 yılı boyunca 475 bin kilometreye ulaşan fiber kablo ağı oluştururken, 5G teknolojisine uyumlu yatırımlara yöneliyor. Türk Telekom, 5G teknolojisini farklı alanlarda da denemeye başladı. Örneğin, Türkiye’de ilk canlı 5G stadyum yayını, 2024-2025 futbol sezonunun açılışında gerçekleştirildi. Dört büyük spor kulübünün stadyumlarında taraftarlara 5G deneyimi sunuldu. Şirket ayrıca 5G ile uzaktan cerrahi operasyon ve otonom traktör gibi yenilikçi denemeler yaparak bu teknolojiye yönelik kullanım senaryolarını test ettiğini açıkladı. 6 ilde ULAK baz istasyonlarını kullanan Türk Telekom, yerlileşme ve yerli iletişim ağ kurmak için de çalışmalarını sürdürüyor.
YATIRIMLAR DA ARTIYOR
Turkcell de 5G’ye yönelik yatırımlarını artırıyor. Turkcell, halihazırda ülke genelinde binlerce 4.5G baz istasyonunu 5G uyumlu hale getirmek için modernize ederken, ULAK işbirliğiyle yeni nesil yerli istasyonlar kurmaya hazırlanıyor. Şirket, global teknoloji firmalarıyla da ortak çalışarak şebekesini 5G ve ötesine hazır hale getirmeyi amaçlıyor.
Öte yandan Turkcell, Samsung ile yerli üretim 5G şebekesi bulunan ve taksitle alınabilecek bir mobil cihaz için anlaştı. Turkcell Ceo’su Ali Taha Koç ise Türkiye’deki cihazların yüzde 17’sinin 5G’ye uyumlu olduğunu belirterek, Samsung ile yapılan anlaşma kapsamında 100 bin mobil cihazın alınacağını açıkladı. İzmir’de 100 milyon dolarlık yatırımla yeni bir veri merkezi kuracağını açıklayan Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy da 5G teknolojisinin Türkiye ekonomisine yıllık 120 milyar TL’nin üzerinde katkı sağlayabileceğini belirterek, 5G ihale sürecinde operatörleri yatırım yapmaya teşvik eden koşulların önemli olduğunu söyledi.
SEKTÖRLERİN DEĞİŞİMİ HIZLANACAK
Türkiye'nin 5G’ye geçiş sürecinde yatırımlar kritik bir öneme sahip olduğunu belirten Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş İnsanları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Turnacı, şunları söyledi: “5G, yalnızca daha hızlı internet değil; sanayiden ulaşıma, sağlıktan eğitime kadar birçok sektörü dönüştürecek bir altyapı. Özellikle yapay zekayla entegre bir şekilde kullanıldığında birçok sektörün daha hızlı değişmesini sağlayacak. Bu nedenle hem devlet hem de özel sektör olarak yatırımlarımızı stratejik ve uzun vadeli planlamamız gerekiyor.”
TEŞVİKLERLE DESTEKLENMELİ
En büyük yatırımların fiber altyapı ve baz istasyonlarına olması gerektiğini belirten Turnacı, “5G’nin yüksek frekanslı dalgalar kullanması nedeniyle ülke genelinde baz istasyonlarının ve fiber optik ağların yaygınlaştırılması lazım. Altyapı yatırımları büyük önem arz ediyor. Altyapı yatırımları büyük ölçekli ve maliyetli yatırımlar. Devlet teşvikleri ve özel sektör yatırımları ile sürdürülebilir bir finansman modeli oluşturulursa daha da hızlı ilerlenebilir. Telekom operatörlerine büyük sorumluluk düşüyor. 5G stratejik bir yatırım olduğu için belki operatörler ortak altyapı projeleri yapmayı da düşünebilir. Üniversiteler, teknoparklar ve girişimler desteklenerek 5G teknolojilerine yönelik yenilikçi çözümler üretilmeli. 5G teknolojisinin cihaz ve ekipmanları için yerli üretimi teşvik eden politikalar geliştirilmeli.”
TEKNOLOJİMİZİ İHRAÇ EDİYORUZ
ULAK Haberleşme Teknoloji ve Operasyonlar Genel Müdür Yardımcısı Tayfun Dar, şu bilgileri verdi: “Sudan, Nijer ve Tacikistan gibi ülkeler de ULAK mobil baz istasyonlarını kullanıyor. Yani teknolojimizi geliştirerek ihraç etmeye de başladık. Turkcell, Türksat ve Türk Telekom ile 4.5G modernizasyonu ve 5G yatırımları kapsamında önemli imzalar atıldı. Bu anlaşmalarla Türkiye 5G ihalesi sonrasında operatör sahalarında servis vermeye başlayacak. UlAK mühendislerinin tasarladığı çözümlerle çekirdek şebeke ve yazılım tarafında uçtan uca yerli ve milli hizmetler sunmayı hedefliyoruz.”
HENÜZ ADAPTE OLAN ÜLKELER ARASINDAYIZ
Vodafone CEO’su Engin Aksoy, Huawei firmasının hazırladığı dijitalleşme endeksinde 42 farklı kriterin değerlendirildiğini ve 72 ülkenin üç kategoriye ayrıldığını belirterek, şunları söyledi: “Öncü ülkeler, dijital dönüşümü tamamlamış ve yeni teknolojilere hızla adapte olan ülkelerden oluşuyor. Adapte olmaya çalışan ülkeler ise dijitalleşme sürecinde önemli adımlar atmış ancak hâlâ belli başlı engelleri aşmaya çalışanlar. Yeni başlayan ülkeler ise dijital dönüşüm yolculuğuna henüz çıkmayanlar. Türkiye, bu tabloda adapte olmaya çalışan ülkeler arasında. Dijitalleşme alanında önemli yatırımlar yaparak öncü ülkeler arasına katılmayı hedefliyor. Özellikle 5G, yapay zeka ve bulut teknolojileri gibi alanlarda atılacak adımlar, ülkemizin küresel rekabette daha güçlü bir konuma gelmesini sağlayacak. 5G teknoloji treni yakalanırsa bölgede söz sahipliğimiz daha da artacak.”
ŞİMDİDEN YATIRIM YAPILMALI
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, 2026'da kullanıma geçilmesi beklenen ve 4.5G’den 10 kat hızlı veri iletişimi imkanı sağlayacak 5G teknolojisinin Türkiye'de birçok şeyi değiştireceğini vurgulayarak, şunları kaydetti: “5G iletişim altyapısı, şirketler ve özellikle imalat sanayi için dönüm noktası olacak. Şirketlerimiz 5G ile robotik teknolojiler için altyapı ve nitelikli personel yatırımını şimdiden yapmalı. İş dünyamız 5G ve hatta 6G gibi yenilikleri şimdiden takip etmeli. 5G'nin 2030 yılında küresel ekonomiye de 930 milyar dolardan fazla fayda sağlaması bekleniyor.”
5G İLE YERLİ İLETİŞİM AĞI KURULUYOR
Dünyada birçok ülkenin haberleşme sistemlerinin yerlileştirmeye çalıştığını belirten Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş İnsanları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Turnacı, “5G’nin yüksek frekanslı dalgalar kullanması nedeniyle ülke genelinde baz istasyonlarının ve fiber optik ağların yaygınlaştırılması gerekiyor. Bu nedenle ULAK’ın 5G istasyonlarını yerlileştirmek için yaptığı işbirlikleri, Türkiye’nin teknolojik bağımsızlığı açısından çok kritik bir adım” dedi.
