1.NFT Nedir?

Metaverse’ün moda endüstrisini nasıl etkilediğini anlamak için NFT’leri anlamak çok önemlidir. NFT’ler, sahiplik doğrulaması sağlayan bir Blockchain teknolojisinde tutulan benzersiz ve değiştirilemez öğelerdir. NFT’ler, sanat eseri ve tasarım gibi dijital veya gerçek dünya öğelerini temsil edebilir. Bu gerçek dünyadaki maddi varlıkların “tokenleştirilmesi”, dolandırıcılık olasılığını azaltırken bunların satın alınmasını, satılmasını ve ticaretini daha verimli hale getirir. 

NFT’ler, söz konusu “nesnenin” orijinal kopyasını tanımaktadırlar. Özgünlük ve sahiplik konusunda şeffaflık sağlamak için bu dijital varlıklar, Blockchain teknolojisi kullanılarak kaydedilen işlem geçmişi ile güvenli bir şekilde alınıp satılabilmektedirler. Kripto para birimleri ile NFT’leri ayıran temel fark aynı blok zincirinden iki kripto para biriminin birbirinin yerine geçebilmesiydi. Aynı blok zincirinden iki NFT aynı görünse veya aynı parasal değere sahip olsa dahi birbirinin yerine kullanılamaz. 

Moda sektöründe kullanılan NFT’ler ise müşterilerin sanal ortamlarda giyebileceği sanal giysiler, sahiplerinin etkileşimde bulunabileceği dijital içerik ve hatta fiziksel yaratımların dijital versiyonları dahil olmak üzere birçok biçim alabilmektedir

2.NFT’ler ve Fikri Mülkiyet Hakları 

NFT’lerin bir işletme için sunduğu tüm fırsatlarla birlikte, bir işletmenin veya marka sahibinin herhangi bir dayanak varlık üzerindeki fikri mülkiyet haklarının yetkisiz NFT’lerin basılması yoluyla kötüye kullanılması kaçınılmazdır. Telif hakkı ihlali, bir çoğaltma hakkı ihlal edildiğinde veya iletişim hakkı ihlal edildiğinde ortaya çıkar. Ticari marka ihlali, yetkisiz bir tarafın varlık sahibinin izni olmadan dayanak varlığa bağlı bir NFT basması ve varlık sahibinin tescilli ticari markalarını kullanarak NFT’nin reklamını yapması, satışa sunması ve/veya satması durumunda ortaya çıkabilir. Bir NFT’yi satın alan kişi, NFT ile bağlantılı çalışmaya ilişkin temel fikri mülkiyet haklarının tümünü elde etmez. Alıcının özel fikri mülkiyet hakları, satışla bağlantılı lisans sözleşmesinin şartlarına göre belirlenir. Bir NFT’nin benzersiz bir belirteç olarak mülkiyeti, bu NFT’nin iliştirilebileceği malzemenin mülkiyetinden ayırt edilmelidir. Birisi bir malzemeye bağlı bir NFT satın aldığında, o içeriğin fikri mülkiyet haklarını otomatik olarak almaz. 

3.NFT’ler ve Ticari Marka İhlali 

Ticari markalar, ekonomik kalkınmaya katkıda bulunan ve itibarı koruyan bir moda markasının ayrılmaz bileşenleridir. Bir NFT’nin bir ticari markayı yetkisiz kullanımı, markanın itibarına ve saygınlığına ciddi zarar verebilmektedir. Bir NFT, yerleşik bir ticari markayı kopyaladığında ve haksız yere bundan yararlandığında veya zarar verdiğinde bile, bu bir ticari marka ihlali içerebilmektedir. Örneğin, spor ayakkabılar için koruma kazanılmış bir ticari markanın ürünlerinin dijital versiyonlarına verilecek sanal tescil, üst düzey moda markalarına, değerlerinin önemli bir bileşenini oluşturan fikri mülkiyet hakları için yasal koruma sağlayabilmektedir. Sonuç olarak, dünyaca ünlü bir moda markasının, ayırt edici karakteri veya itibarı nedeniyle haksız menfaat veya gelir elde eden üçüncü kişilere karşı marka haklarının korunmasını talep etmesi ve bu tür haksız ve zarar verici kullanımları durdurması adil olacaktır. 

4.NFT’lere İlişkin Hukuki Uyuşmazlıklar 

Moda endüstrisinde NFT’lerin ve meta odaklı moda öğelerinin artan popülaritesi ve kullanımı nedeniyle gerçek dünyada yeni uyuşmazlıklar ortaya çıkmaktadır.

21 Ağustos 2023 Pazartesi