gurlesel@superonline.com

Yerel seçimleri de geride bıraktıktan sonra ağırlığın ekonomiye verileceği ilkbahar aylarını yaşamaya başladık. Yurt dışında da enflasyondaki düşüşler, faiz indirim takvimleri ile toparlanma beklentileri izleniyor. 

1. Dünyada enflasyonlar farklılaşıyor, faiz indirimleri öteleniyor 

Enflasyondaki genel gelişmeler ABD, Euro bölgesi ve İngiltere’de farklı eğilimleri ortaya koydu. ABD’de enflasyon üç ay üst üste yükselerek yüzde 3.5’e çıktı. Yaz aylarında artışın süreceği endişesi bulunuyor. ABD Merkez Bankası’nın ilk faiz indirimi eylül ayına kadar ötelendi. Euro bölgesinde enflasyonda kalıcı düşüş kanıtları giderek artıyor. Avrupa Merkez Bankası, büyük ihtimalle haziran ayında 25 baz puan ile ilk faiz indirimini yapacak. Yılın geri kalanında da 2-3 faiz indirimi daha bekleniyor. İngiltere Merkez Bankası’nın da eylül ayında ilk faiz indirimini yapacağı ve ardından yıl sonuna kadar 1 faiz indirimi daha yapabileceği tahmin ediliyor.

2. Büyüme beklentilerinde yukarı yönlü sınırlı artış

Dünya ekonomisinde büyüme beklentileri sınırlı ölçüde yukarı yönlü güncellendi. Özellikle ABD’de büyümenin halen güçlü olması güncellemeye neden oldu. 2023 yılında yüzde 2.7 büyüyen dünya ekonomisinin 2024 yılında da yüzde 2.7 büyüyeceği öngörülüyor. Gelişmiş ülkelerde büyüme yüzde 1.6’dan yüzde 1.7’ye çıkacak. ABD’de 2024 yılı büyüme beklentisi yüzde 2.7, Euro bölgesinde yüzde 0.8, Almanya’da yüzde 0.2 ve İngiltere’de yüzde 0.5 olarak tahmin ediliyor. Faiz indirimleri büyümeleri yukarı yönlü destekleyecektir. 2023 yılında yüzde 4.3 büyüyen gelişen ülkelerde 2024 yılı büyüme tahmini yüzde 4.2’dir. 

3. Türkiye’de ekonomi programı güçlendirilecek 

Yerel seçimler sonrası ekonomi yönetimi aynen devam ediyor ve ekonomi programı güçlendirilerek sürdürülecek. Programın bundan sonraki beklenen önemli ayağı ise kamu maliyesinde sıkılaşmadır. Özellikle kamu harcamalarında sıkılaşma bekleniyor. Maliye politikasındaki sıkılaşma ile programın iç talepte dengelenme, enflasyonda gerileme ve cari açığın azaltılması hedeflerine daha çabuk ulaşılabilecek. Yapısal reformlarda da beklentiler bulunuyor. Programın bir diğer önemli ayağı ise yurt dışından kaynak girişidir. Yerel seçimler öncesi kaynak girişi durmuş ve hatta çıkış yaşanmıştı. Yerel seçimler sonrası programa yeniden güven sağlayarak ve gerekli önlemleri alarak yurt dışı kaynak girişinin yeniden başlaması hedefleniyor. Bu konuda ilk olumlu sonuçlar alınıyor. Kredi notu artışları da olumlu gelişmelerdir.

4. Merkez Bankası sıkı para politikasını sürdürecek

TCMB, 2023 haziran ayından itibaren para politikasını kademeli olarak sıkılaştırdı. Politika faizini yüzde 50’ye yükseltti. Kredi genişlemesini sınırladı. TL likiditesini de azalttı. Merkez Bankası, bu önemlerini muhtemelen yılın son aylarına kadar sürdürecek. İlave olarak bireysel kredilerde ve kredi kartlarında kısıtlamalar bekleniyor. Merkez Bankası’ndan ilk gevşeme, en erken kasım veya aralık ayında olabilecek. Enflasyon daha da yükselirse ilave sıkılaşmalar da olabilecek.   

5. TL’de değer kaybı yavaşlayacak 

Programın önemli bir hedefi, TL’ye yeniden güven, istikrar kazandırmaktır. 2023 yılının ikinci yarısında güven ve istikrar kısmen kazanılmaya başladı. Ancak yerel seçimler öncesi dönemde TL’ye güven kayboldu ve TL’de değer kaybı hızlandı. Ekonomi yönetimi ve programın devamı ile yerel seçimlerden sonra ise TL’de değer kaybı yavaşlamaya başladı. Sıkılaşma programının tüm gerekleri ile uygulanması, cari açığın azalması ve enflasyonda kalıcı düşüş sağlanması halinde TL’de değer kaybı da giderek yavaşlayacak. TL’de değer kaybı hızında yerleşik hane halklarının yeniden TL’ye dönüşü ile yabancı kaynak girişinin miktarı da etkili olacak.

6. Reel sektör için öncelikler

Mayıs ayında açık ve örtülü sıkılaşma önlemleri reel sektör üzerinde iki yönden etkili olacak. Birincisi, iç talepte belirgin bir yavaşlama olasıdır. Mevsimsellik etkisi yavaşlamayı sınırlayabilecek. Nakit akışları azalacak. Diğer yandan, finansman olanaklarının sıkılaşması ve yüksek finansman maliyetleri hem işleri yavaşlatacak hem de ödeme/tahsilat sıkıntıları yaratabilecek. Mayıs ayında konkordato ve karşılıksız çeklerde artışın sürmesi bekleniyor. Mayıs ayında özellikle nakit akışına ve alacakların etkin yönetimine önem verilmeli.  

SON SÖZ: Ekonomi programının başarısı, reel sektörün dayanıklılığına da bağlı olacak. 

13 Mayıs 2024 Pazartesi