Google arama motoru üzerinden yapılan aramalarda kullanılan anahtar kelimeler, Google Ads reklam sisteminin de temelini oluşturuyor. Google Ads gibi dijital reklam faaliyetleri için işletmeler tarafından seçilen reklam metinleri ve anahtar kelimeler üzerinde herhangi bir kısıtlama ve Google gibi arama motorları tarafından gerçekleştirilen bir denetim bulunmuyor. Böylece anahtar kelime üzerinde asıl hak sahibi konumundaki ticaret unvanı ve/veya marka hakkı sahibi dışındaki kişilerin ücret ödemesi ile dijital reklam vermesi mümkün. Bunun sonucunda marka hukuku ve haksız rekabet hukuku temelinde uyuşmazlıklar doğuyor.

Google Ads yoluyla marka hakkının ihlali ve haksız rekabet ortamının oluşturulması kapsamında Google’ın ve bu yolla reklam veren ticari işletmenin sorumluluğu da ele alınması gereken bir diğer önemli başlıktır. 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 2. maddesi kapsamında tanımlanan yer sağlayıcı ibaresi, Google’ın statüsünü tanımlıyor. İlgili maddeye göre yer sağlayıcı, hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişileri ifade ediyor. Aynı kanunun 5. maddesine göre ise “(1) Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. (2) Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içeriği bu kanunun 8. ve 9. maddelerine göre haberdar edilmesi hâlinde yayından çıkarmakla yükümlüdür.”  

İŞLETMENİN SORUMLULUĞU

ATAD, Google’ın yer sağlayıcı imtiyazından faydalandırılıp faydalandırılmaması konusunda takdiri ulusal mahkemelere bıraktı. Google’ın reklam politikaları incelendiğinde ticari markaların anahtar kelime olarak kullanımının kısıtlanmadığını, ticari marka doğrudan bir rakibin reklamında kullanılıyor ya da reklam, ticari markayı kafa karıştırıcı, aldatıcı veya yanıltıcı bir şekilde kullanıyor ise kısıtlanabileceğini düzenliyor. Google Ads üzerinden fatura adresinin bulunduğu ülke Türkiye olarak seçildiğinde karşımıza çıkan hüküm ve koşulların 6. maddesinde “müşteri, herhangi bir üçüncü kişinin herhangi bir fikri mülkiyet hakkını ihlal etmeyeceğini ve zarar verici, kötü, müstehcen, tehdit edici veya hakaret edici herhangi bir unsur içermeyeceğini taahhüt eder” hükmü bulunuyor. Buradan hareketle reklam veren ticari işletmenin doğrudan sorumluluğu gündeme geliyor.

TÜKETİCİLERİ YANILTIYORSA

Konu hakkında Reklam Kurulu tarafından 12 Mart 2024 tarihli 343 sayılı toplantıda şikâyete tabi yapılan incelemelerde Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği ile 6502 sayılı Tüketicilerin Korunması Hakkındaki Kanun çerçevesinde değerlendirmelerde bulunuldu. Bu kapsamda ele alınan 2024/2237 dosya no’lu şikâyete konu reklamda dünyaca ünlü bir perakende şirketi tarafından yine bir diğer dünyaca ünlü film/dizi şirketinin markası Google üzerinden anahtar kelime olarak kullanılarak arama motoru üzerinden film/dizi şirketi aratıldığında üst sırada önce şikâyete tabi perakende şirketinin sitesinin çıktığı tespit edildi. 

Reklam Kurulu tarafından “Google sistemi üzerinden gerçekleştirilen tanıtımlarda mecra kuruluşu tarafından sunulan anahtar kelimelerin seçilmesinin veya reklam veren tarafından girilen anahtar kelimeler ile başlıkların belirlenmesi ve sisteme girilmesinin reklam verenin sorumluluğunda olması hususları birlikte değerlendirildiğinde söz konusu tanıtımların tüketicileri yanıltıcı nitelikte olduğu” gerekçeleriyle Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-b, 7/5-f, 9/1, 9/2, 9/5, 11/1-a, 11/1-b ve 32/1. maddeleri ile 6502 sayılı TKHK’nın 61. maddesi uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verildi.

Sonuç olarak dijital reklamcılığın bir görünümü olan Google Ads ile reklam vermeden önce konunun marka hukuku, reklam hukuku, haksız rekabet hukuku ve bunlarla sınırlı olmayan birçok hukuk alanıyla temasının olduğu göz önünde bulundurulmalı

22 Temmuz 2024 Pazartesi