2020 yılında değeri 250 milyon dolara yükselen ve 2021 Mayıs ayı itibariyle tamamlanmış satışları için harcanan miktar 34 milyon 530 bin 649,86 dolar olan NFT (non-fungible token), benzersiz bir dijital öğeyi temsil edebilen ve bu nedenle birbirinin yerine geçemeyen, blokzinciri adı verilen dijital defterdeki bir veri birimidir. NFT’ler sanat, ses, video, video oyunlarındaki öğeler ve diğer yaratıcı çalışma biçimlerine benzer dijital dosyaları temsil edebilir. Bu dijital dosyaların kendileri sonsuz bir şekilde yeniden kopyalanabilirken, onları temsil eden NFT’ler ise temel blok zincirlerinde izlenir ve alıcılara sahiplik kanıtı sağlar. Bu kanıtlar uyarınca da dijital sanat eserlerini ve koleksiyon ürünlerini tescil edilebilir ve satılabilir varlıklar haline getirir.

 

ORİJİNAL ESERİN SAHİBİ

 

NFT satın alan kişi eserin orijinaline sahip olur ve bunu belgelemek için de dijital jetonu kullanabilir. Bu sayede tek ve benzeri bulunmayan orijinal eser, sadece satın alan kişiye ait olacaktır.

 

NFT değerlerine örnek olarak; Beeple takma adlı dijital sanatçının kolaj resimlerden oluşan eseri 69.3 milyon dolara, Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey’e ait ilk tweet açık artırmada 2.5 milyon doların üzerinde, Nijeryalı dijital sanatçı Osinachi’nin Microsoft Word kullanarak yaptığı Kobe Bryant portresi 28 bin dolara satıldı.

 

NFT’lerin değerlerini, üreten kişi veya yatırımcısı belirliyor olsa da bir sanatçının yarattığı bir sanat eserini temsil etmek üzere bir NFT oluşturarak bunu satması, sanat eserinin kendisini sattığı anlamına gelmez. Sadece eserini temsil eden NFT’yi sattığını belirtir. Sanatçı, eser koruma şartlarını kapsadığı takdirde eserinin telif hakkına sahip ve eserinin daha fazla NFT’sini oluşturabilir.

 

NFT’LER NEDEN DEĞERLİ

 

NFT’leri değerli kılan özellikleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

 

1. Benzeri olmayan eşsiz bilgiler barındırmaları ve kolayca erişilebilir olmaları,

2. Sahte ürünlerin yapım ve çoğaltılmasının önüne geçerek dijital varlığın orijinalliği konusunda önceki sahibi ve üreticisine kadar tüm bilgilere sahip olunması,

3. Kendi aralarında değiştirilememesi,

4. Çoğaltılma ve parçalandırılma işlemlerinin yapılamaması,

5. Sanatçıların dünyanın her yerine eserlerini ulaştırarak dijital eserlerin üretiminin yaygınlaşmasını sağlamasıyla aracı kurumların önüne geçerek alıcı ve üreticiyi daha kolay şekilde bir araya getirmeyi mümkün kılması,

6. Satın alınan eserin el değiştirmesi durumunda telif hakkı detayıyla sanatçının hakları korunarak sonraki el değiştirmelerde üreticinin de pay sahibi olması sağlanması,

7. Blokzincir üzerinde ve akıllı kontratlarla işlem gördükleri için silinme ya da değiştirilme gibi bir durumun söz konusu olmaması ve her ürünün orijinalliğinin şeffaf bir şekilde kontrol edilebilir olmasıdır.

08 Mayıs 2023 Pazartesi