FATİH OKTAY

Çin’in 2022 yılı e-dış ticareti yani ülkede internet üzerinden gerçekleştirilen ithalat ve ihracatın toplam tutarı 310 milyar dolardı. Bunun yaklaşık 230 milyar dolarını e-ihracat, 80 milyar dolarını da e-ithalat oluşturuyordu. Ülkenin e-ihracatı, Türkiye’nin toplam ihracatına yakındı. e-ihracat, ülkenin 2022 yılında 3.3 trilyon ABD doları olan toplam mal ihracatı içinde büyük bir yer tutmasa da hızla artıyor. 2019 yılında e-ihracat, 2022 değerinin yarısı kadardı. Devlet bu alandaki gelişmeyi, ihracatın genelinde olduğu gibi doğrudan teşviklerden çok altyapı gelişimini yönlendirerek destekliyor. 

E-TİCARET İÇİN PİLOT BÖLGELER

Çin’de devletin üretim ve ticareti desteklemekte favori araçlarından biri, belli bir alanla ilgili faaliyet gösteren şirketlerin bir arada çalışmasını sağlayan öbekler oluşturmak. Sınır aşırı e-ticaret pilot bölgeleri, bu alanda faaliyet gösteren üreticiler, e-ticaret platformları, bilgi teknoloji şirketleri, lojistik firmaları, finansal kuruluşların yakın temas içinde faaliyet gösterdikleri böyle oluşumlar. 

İlki 2015 yılında oluşturulan bu pilot bölgelerin sayısı 2022 sonunda 165’e çıkmış bulunuyordu. Devletin sağladığı vergi ve gümrük işlemlerinde kolaylık gibi avantajlar, şirketleri bu bölgelere çekiyor. Devletin bundan sağlamayı hedeflediği yarar ise yakın çalışma içindeki şirketlerin yeni ve verimli çalışma sistemleri geliştirmeleri yanında bu faaliyetlerin daha etkili bir şekilde denetlenebilmesinin sağlanması. 2022 yılında ülkenin e-ihracatının yaklaşık yüzde 90’lık bölümü bu pilot bölge şirketleri tarafından gerçekleştirilmişti.

2 BİN YURTDIŞI LOJİSTİK MERKEZİ

Ülkenin e-ihracatının gelişmesinde önemli bir rol oynayan devlet destekli bir diğer oluşum da yurtdışı lojistik merkezleri. Bunlar, ülke ihracatçı firmalarına ürünlerini yurtdışındaki depolarda tutup, hızlı bir şekilde söz konusu ülkedeki alıcılara ulaştırma olanağı veren merkezler. Merkezler bunu sağlamak üzere gümrük işlemlerini gerçekleştirmek, ürünleri depolamak, paketleyip alıcılara göndermek, iade işlemlerini gerçekleştirmek gibi hizmetler veriyor. Bu, malların müşterilere hızlı ulaştırılması ve hizmet kalitesinin artırılması yanında birim başına taşıma maliyetlerinin düşürülmesini de sağlıyor. Ülke yönetimi bu tür merkezlerin oluşturulmasına desteğini 2015 yılında duyurmuş, daha sonra bu yönde pilot projeler gerçekleştirilmişti. 2021 yılı sonunda, başta Alibaba ve DJ.com gibi e-ticaret platformlarına bağlı olanlar olmak üzere büyük kısmı lojistik şirketlerince kurulan bu tür merkezlerin sayısı 2 bin dolayındaydı. 

Dünyada geleneksel dış ticaret büyük güç çekişmesinden olumsuz etkileniyor. Küresel e-dış ticaret ise hızla büyüyor, Çin de bunu başarılı şekilde değerlendiriyor. 

KOZMETİK, GIDA VE GİYİMDE E-İTHALAT ARTIYOR

Çin’in e-ithalatı, 80 milyar dolarla ülkenin 2.7 trilyon dolarlık toplam mal ithalatı içinde önemli görünmeyebilir. Ancak tüketici ürünleri, ülkenin ithalatının sadece yüzde 5’lik bölümünü oluşturuyor, yani 200 milyar doları bulmuyor. Bu tutarın içinde e-ithalat, hatırı sayılır bir bölüm oluşturuyor ve hızla artıyor.

Çinli tüketiciler başta sırasıyla kozmetik, gıda, giyim olmak üzere internet üzerinden yabancı ürün alımlarını hızla artırıyor. 

e-ithalat da e-ihracat gibi devlet desteği görüyor. Ülke tüketicileri, ülkenin e-ticaret platformları üzerinden satın aldıkları yabancı mallarda paket başına 700, bir yılda toplam 3 bin 700 dolar tutarına kadar gümrük vergisi ödemiyor ve yüzde 30 indirimli KDV ödüyorlar. Öte yandan devlet, ürünlerini internet üzerinden ülkede satmak isteyen yabancı şirketler için serbest bölgelerde depolama, paketleme, ulaştırma, gümrük hizmetleri veren lojistik merkezlerin kurulmasını da destekliyor.

17 Temmuz 2023 Pazartesi