FATİH OKTAY

“Her Çinliye bir tane satsan…” lafı, elbette Çin pazarı ile ilgili fazla iyimser bir değerlendirmeyi yansıtıyor; 1 milyar 400 milyon Çinli’nin hepsi yabancı üreticilerin ürünlerini satın alacak güce sahip değil. Öbür aşırı uçta da Çin’in fakir bir ülke olduğu, Çinlilerin pek tüketmedikleri algısı var. Çin pazarının boyutları ile ilgili aşırı kötümser bir değerlendirmeye götüren bu algının yanlış olduğunu bu köşede zaman zaman dile getiriyoruz. Çin, artık kişi başına ülke geliri 10 bin doları aşan, Dünya Bankası ölçütleriyle üst-orta gelir düzeyinde bir ülke konumuna gelmiş bulunuyor. Bu, ülkenin yabancı üreticilerin ürünlerini alabilecek azımsanamayacak sayıda insan barındırıyor olması anlamına geliyor. Ama kaç tane?

150 MİLYON HANE OTOMOBİL SAHİBİ

Bu sorunun cevabını vermek o kadar kolay değil. Cevaba bir yaklaşım, otomobil sahibi olan hanelerde yaşayanların alım gücünün oldukça iyi olduğu varsayımından gitmek. Çin Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre ülkedeki hanelerin yüzde 30 kadarı bir otomobile sahip bulunuyor. Son nüfus sayımı verilerine göre ülkede 494 milyon hane olduğuna göre, yaklaşık 150 milyon hane otomobil sahibi. Her hane de ortalama 2.85 kişiden oluştuğuna göre bu yaklaşımla, yetişkin, yaşlı, çocuk, kabaca 400 milyon kişilik bir pazardan söz edilebilir.

Bir yaklaşım da gelir dağılım verilerinden gitmek. Yine Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre ülkenin 280 milyon kişiden oluşan en yüksek gelirli yüzde 20’lik kesiminin hane başına yıllık ortalama net geliri 30 bin dolar dolayında. Bu rakam bir alt yüzde 20’lik gelir grubunda ise 15 bin dolara düşüyor.

MİLYARDER SAYISINDA ABD’Yİ GEÇTİ

Ancak her ülkede olduğu gibi, anketler yoluyla elde edilen gelir dağılımı istatistikleri Çin’de de, özellikle yüksek gelir grupları için çok güvenilir değil. Dolaylı yollardan daha güvenilir veri elde etmeyi hedefleyen bazı çalışmalar yüksek gelirlilerin gelirlerinin resmi istatistiklerdekinin çok üstünde olduğuna işaret ediyor. Böyle bir çalışmaya göre, Çin’de en yüksek gelirli kesimin gerçek ortalama gelir düzeyi resmi istatistiklerin yaklaşık 3, bir alt kesiminki ise 2 katı düzeyinde. Bu durumda ülke nüfusunun 280 milyonluk bölümünü oluşturan hanelerin yıllık ortalama net gelirinin 90 bin dolar, bir alttaki grubunkinin ise 30 bin dolar dolayında olduğunu söyleyebiliriz. En üst gelir grubunun tamamını, bir alttakinin de yarısını alırsak buradan da sağlam 400 milyonluk alım gücü yüksek bir grubun çıktığını söyleyebiliriz.

Burada ortalama gelirlerden söz ediyoruz. Çin, büyük ekonomiler arasında gelir dağılımı en bozuk ülkelerden biri olduğundan gelir dağılımının üstlerine çıkıldıkça gelir düzeyi hızla yükseliyor. Bu, kendisini dolar milyarderi sayılarında gösteriyor: Çin milyarder sayısında ABD’yi geçmiş bulunuyor. Gelir dağılımının bu yapısı da kendisini lüks mallar pazarında gösteriyor. Bu konudaki bir çalışmaya göre, 2018 yılında dünya kişisel lüks mallar pazarının yaklaşık üçte birini Çinlilerin ülke içinde ve dışındaki alımları oluşturuyordu, 2025 yılında ise Çinli payının yüzde 50 dolayına çıkması bekleniyor. 1 miyar 400 milyonluk olmasa da, Çin’de genişliğine ve derinliğine, çok çekici ve giderek daha çekici hale gelen bir pazar var.

09 Temmuz 2021 Cuma