keremalkin@superonline.com

2024’ün dünya ekonomisi açısından maliyet enflasyonu-talep enflasyonu sarmalında bir yıl olacağı olasılığı, ekonomi çevrelerinin öncelikli gündem maddesi. Bilhassa, jeopolitik yönü itibariyle önemli bir gerginlik konusu olmayı sürdürecek olan enerji arz güvenliği meselesi, küresel enerji fiyatlarında yukarı yöndeki baskının sürmesi anlamına gelecek. Bir tarafta KOBİ’ler ve şirketler, diğer tarafta hane halkı açısından elektrik ve doğalgaz maliyetlerinin yönetiminin önceliklendirilmeye devam edileceği bir yıl bizi bekliyor. Bu nedenle, enerji verimliliğine yönelik bireysel ve kurumsal tedbirler her zamankinden daha fazla öne çıkacak.

ENERJİ TALEBİ AZALDIKÇA

Öyle bir kısır döngü söz konusu ki, küresel ve bölgesel jeopolitik gerginlikler, belirsizlikler nedeniyle dünya ekonomisinin büyümesinde performans kaybı bekleniyor ve bu beklenti nedeniyle enerji talebinin de azalacağı öngörülüyor. Enerji talebi azaldıkça enerji türevlerinin fiyatları da gerilemesin diye, enerji üreten ve ihraç eden ülkeler, 2024’te de ‘miktar kısıtlaması’nı sürdürmekte kararlılar. Daha da zorlayıcı olan taraf ise Avrupa Birliği (AB) tarafında, bilhassa KOBİ’leri ve hane halkını zorlayacak enerji yüküne rağmen AB üyesi ülkelerin tümünde senkronize bir şekilde enerji fatura desteklerinin azaltılmasına dair adım atılması yönündeki çağrılar. Oysa, bu çağrı AB üyesi ülkelerin adeta temel önceliği olan ‘sosyal devletçilik’ ilkesi ile tümüyle ters düşüyor.

MALİYET YÖNETİMİ

Oysa, bilhassa AB cephesinde, pek çok önde gelen AB ülkesinde, büyümeyi olumsuz yönde etkileyen jeopolitik ve jeoekonomik gelişmelere bağlı olarak yaşanan ‘şok ve felç’ sendromu, tersine, toplumsal huzur ve KOBİ’lerin ayakta tutulması adına, daha kararlı boyutta kamu desteklerini elzem kılıyor. Bu nedenle, ‘mali disiplin’ adı altında kamu desteklerinin azaltılmasına yönelik baskının artması, 2024’te küresel ölçekte gözlenecek ‘seçim yılı’ rüzgarından nasibini alacak Avrupa’da siyasi dengeleri etkileyebilir. Nitekim, hali hazırda gözlenen sosyoekonomik huzursuzluk ve keyifsizliğin sandığa yansıyan boyutları tartışılmaya başlandı bile. Önümüzdeki yıl Avrupa’daki firmaların yarısı istihdamını korumayı, ne yazık ki yüzde 40’ı ise maliyet yönetimi için istihdamını azaltabileceğini düşündüğünü belirtiyor.

SÜRDÜRÜLEBİLİR İHRACAT

Tüm bu tablo, şu sonucu beraberinde getiriyor; 2024 ülkeler ve işletmeler açısından verimliliğe ve üretkenliğe daha da yoğunlaşmaları gereken, maliyet yönetimi için önemli adımlar atmaları gereken bir yıl olacak. Firmalar tüm mali zorluklara rağmen üretim süreçlerini iyileştirecek yatırımları sürdürerek, verimliliği ve üretkenliği artırıp, küresel rekabette ‘sürdürülebilir ihracat’ mücadelesine devam edecekler.

11 Aralık 2023 Pazartesi