Türkiye, gelecek yıl "bilgi ve iletişim", "demir yolu ulaşımı", "deniz yolu ulaşımı", "kara yolu ulaşımı" ve "kombine taşımacılık, lojistik ve tehlikeli mal taşımacılığı" programları için 662,6 milyar liralık bütçe ayırdı.

2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'ne göre, teknolojik gelişmelerin sağladığı hızlı ilerleme, ulaşım sektörünü de etkisi altına alarak hızla değişirken bu sürece ayak uydurmak için ulaştırma programlarının gideri için kaynak aktarılacak.

Bu kapsamda, ulaştırma sektöründe en fazla pay 329 milyar 853 milyon 395 bin lira ile kara yolu ulaşımı için kullanılacak. Bu yıl 253 milyar 191 milyon 328 bin lira olan söz konusu bütçe, 2025 için yüzde 30,2 artırılmış oldu.

İkinci sıradaki demir yolu ulaşımına bu yıl 215 milyar 182 milyon 334 bin lira olarak ayrılan bütçe, gelecek yıl yüzde 41,8 artışla 305 milyar 228 milyon 361 bin liraya yükseltildi.

Bilgi ve iletişim programının bütçesi de yüzde 62 artırılarak 17 milyar 427 milyon 562 bin liraya çıkarıldı.

Deniz yolu ulaşım programında bu yıl 4,3 milyar lirayı geçen bütçe, gelecek yıl için yüzde 30,9 artışla 5 milyar 659 milyon 988 bin liraya ulaştı.

Kombine taşımacılık, lojistik ve tehlikeli mal taşımacılığı programında ise gelecek yıl bütçesi, bu yıla kıyasla yüzde 239 artarak 4 milyar 421 milyon 813 bin lira oldu.

Böylece, bu yıl 484 milyar 756 milyon 198 bin lira olan ulaştırma programlarındaki toplam bütçe, gelecek yıl yüzde 36,7 artışla 662 milyar 591 milyon 119 bin lirayı bulacak.

Ulaştırma programlarına bu yıl ve 2025 için ayrılan ödenekler şöyle:

Programlar         2024 Bütçesi (TL)             2025 Bütçesi Teklifi (TL)

Bilgi ve iletişim  10.757.267.000  17.427.562.000

Demir yolu ulaşımı          215.182.334.000               305.228.361.000

Deniz yolu ulaşımı            4.321.176.000    5.659.988.000

Kara yolu ulaşımı              253.191.328.000               329.853.395.000

Kombine taşımacılık, lojistik ve tehlikeli mal taşımacılığı 1.304.093.000    4.421.813.000

Toplam 484.756.198.000               662.591.119.000

23 Ekim 2024 Çarşamba

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan 2025 yılı bütçe teklifine tarımsal destekler için 135 milyar lira ve tarım sektörü yatırımları için 166 milyar lira ödenek konuldu.

2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'ne göre, tarıma ayrılan kaynakta 2024 yılı bütçesine göre 320 milyar liralık artış gerçekleşti.

Bütçe teklifine göre, 2025 yılı için tarıma yaklaşık 706 milyar lira kaynak ayrılması öngörüldü.

Bütçeden tarımsal destek programları için ayrılan tutar da 91,6 milyar liradan 135 milyar liraya yükseldi. Tarım sektörü yatırımları için bu yılın bütçesine 100,6 milyar lira ödenek konmuştu. Gelecek yıl için ise yatırım ödenekleri 166 milyar lira olarak öngörüldü.

Bütçe teklifine, tarımsal kredi sübvansiyon desteği için 160 milyar lira, tarım sektörü vergi harcamaları için 200 milyar lira, tarımsal KİT'lerin finansmanı, müdahale alımları ve ihracat destekleri için 46 milyar lira ödenek konuldu.

Bu arada, Tarım ve Orman Bakanlığına 2025 yılı için ayrılan bütçe de 438,1 milyar lira olarak belirlendi. Tarım alanındaki en büyük yatırımcı kuruluş niteliğindeki Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne 2025 yılı için ayrılan ödenek bu yılın bütçesine göre 74 milyar lira artarak 197,6 milyar liraya çıktı. Söz konusu ödeneğin 187,9 milyar lirası Toprak ve Su Kaynaklarının Kullanımı ve Yönetimi Programı için kullanılacak.

"SULAMAYA CİDDİ BÜTÇE AYRILMASI ÖNEMLİ BİR GELİŞME"

Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Mehmet Ali Ünal, değerlendirmesinde, tarıma ayrılan bütçenin yatırım ve destek kalemlerinde iyileştirmeler olduğunu söyledi.

Ünal, tarımda sulamaya ciddi bir bütçenin ayrıldığını ve bunun önemli bir gelişme olduğunu bildirdi.

İklim değişikliği sebebiyle güney ve iç bölgelerin kuraklık tehditleriyle karşı karşıya olduğuna işaret eden Ünal, sözlerini şöyle sürdürdü: "Sulama yatırımlarına, baraj ve gölet gibi su rezervleri, açık kanalların kapalıya dönüştürülmesi, sulama sistemleri gibi alanlar giriyor. Bizim sulama randımanımız yüzde 50-55 civarında ve bunun yüzde 75'e çıkarılması isteniyor. Bu, sulama alanlarının da artırılması anlamına geliyor. Sulamada kapalı sisteme döndüğünüz anda 8,5 milyon hektar olan sulama kapasitesini belki de 10-12 milyon hektara çıkaracaksınız. İlave olarak 750 bin hektar sulama yatırımı var. 8,5 milyon hektarın 7,1 milyonunu tamamlamış oluyoruz. Bu, en önemli konulardan biri, buradaki gelişme sevindirici."

"YATIRIMLARLA TARIMDA ZAYIF KALMIŞ ALANLAR GÜÇLENDİRİLMELİ"

Ünal, tarımsal yatırımlarla sektördeki zayıf kalmış alanların güçlendirilmesi gerektiğine dikkati çekerek, "Bütçede öngörülen tarımsal yatırımlar, çiftçinin ürününün daha değerli hale gelmesi için kullanılmalı. Ürünün paketlenmesi, depolanması, ihracata gönderilmesi gibi kırsal kalkınma yatırımları yapılmalı." dedi.

Tarım sektörünün ülkenin güvenliği kadar stratejik bir alan olduğuna işaret eden Ünal, "Dünyada ve bölgede karışıklıklar olduğunda siz vatandaşlarınızı beslemek zorundasınız. Dolayısıyla tarım, stratejik bir sektör." diye konuştu.

23 Ekim 2024 Çarşamba

Rüzgar, güneş ve enerji verimliliği sektöründe faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları, temiz enerjide yeni yol haritasının sektörde yatırımlara hız kazandıracağı görüşünü paylaştı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'ın "Enerji Dönüşümü - Yenilenebilir Enerji 2035" tanıtım toplantısında açıkladığı yeni yol haritası sektörde olumlu yankı buldu.

Şu an yaklaşık 30 bin megavat olan güneş ve rüzgar enerjisi kurulu gücünün, 2035 yılına kadar 4 kat artırılarak 120 bin megavata ulaştırılması hedefleniyor.

Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Yönetim Kurulu Başkanı Alper Kalaycı, güneş enerjisinde 800 megavat ve karasal rüzgar enerjisinde 1200 megavat olmak üzere toplam 2 gigavatlık yeni Yenilenebilir Kaynak Alanı (YEKA) yarışmalarının duyurulmasının enerji sektörü açısından sevindirici olduğunu söyledi.

Sıradaki YEKA projelerinin duyurulmasının sektör oyuncularının önlerini görmeleri açısından çok değerli olduğunu dile getiren Kalaycı, "Belirtilen takvime uygun gidilmesi, dönem içinde ertelemelerin olmaması gerekiyor. Zaman kaybetmeden bu projeleri devreye almamız, 2035 ve 2053 hedeflerimizin gerçekleşmesine önemli katkı sağlayacak." diye konuştu.

"YEKA'DA DÜZENLEME YETKİSİ ARTIK BAKANLIKTA"

Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği Genel Sekreteri Hakan Erkan da YEKA'da düzenleme yetkisinin artık Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığında olacağını ve geçmişte yaşanan tecrübeler dikkate alınarak yeni bir model ortaya koymaya çalışıldığını aktardı.

Yatırımların hızla devreye girmesinin sağlanacağını belirten Erkan, "İlk 60 ay süresince üretilen elektriğin serbest piyasa fiyatlarından sisteme satılması imkanı tanınacak ve bu dönemde serbest fiyat için kilovatsaat başına 4,95 dolar/sent taban fiyat uygulanacak. Sonraki 20 yıl için ihale fiyatından alım garantisi olacak ve ihalede şartnamede belirtilen taban fiyat altına inilmesine izin verilmeyecek. Yarışmada taban fiyata gelen yatırımcılar varsa, kapasite bedeli üzerinden ayrı bir yarışma yapılacak. Taban fiyat uygulaması sayesinde finansman bulunması kolaylaşacak." ifadelerini kullandı.

Erkan, kalan lisans süresince serbest piyasa fiyatından sisteme satış yapılabileceğini, YEKA'larda asgari yerlilik şartı ve iletim bedeli muafiyeti bulunacağını bildirdi.

Uluslararası yatırımcıları da çekebilmek için uluslararası tahkim ile birlikte döviz bazlı fiyat alım fiyatı uygulanacağını vurgulayan Erkan, "Yeni bağlantı şekli önerileri sektör açısından önemli bir gelişme. Böylelikle, mevcut kapasite kısıtlarına takılmadan aynı bağlantı noktasında ve şebekeye enerji vermeden kurulacak öz tüketim amaçlı çatı GES'lere kapasite tahsis edilmesi sektöre YEKA'lardan sonra ikinci can suyu olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

"SANAYİDE YÜZDE 30 ENERJİ TASARRUFU SAĞLAMAK MÜMKÜN"

Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Ahmet Erdem de enerjide dışa bağımlılığı azaltmak ve iklim hedeflerine ulaşmak için enerji verimliliği uygulamalarının hızlandırılması gerektiğini söyledi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ilk eylem planının uygulanması ile 2017-2023 döneminde Türkiye'de 8,5 milyar dolar yatırım yapıldığını, ikinci eylem planında yatırım hedefinin yaklaşık 2,5 kat arttığına işaret eden Erdem, şöyle konuştu: "İlk küresel durum değerlendirmesine göre, iklim hedeflerine ulaşılması için enerji verimliliğinin iki katına yükseltilmesi gerekiyor. COP28 zirvesinden önce iddialı enerji verimliliği hedeflerinin ortaya konulmasını çok olumlu karşılıyoruz. Enerji verimliliği çalışmaları ile sanayi sektöründe yüzde 30 enerji tasarrufu sağlamak mümkün. Diğer taraftan bina sektöründe ısı kaçaklarının giderilmesi, iklimlendirme sistemini iyileştirilmesi ve elektriği verimli kullanan cihazlar ile bina sektöründe de yüzde 50'ye yakın tasarruf potansiyeli bulunuyor. Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile kamu binalarına getirilen 2030 yılına kadar yüzde 30 enerji tasarrufu sağlama hedefi kamunun bu alanda bize öncü rol üstlendiğini gösteriyor."

"DENİZ ÜSTÜ RÜZGAR HEDEFİMİZ AYNI"

Deniz Üstü Rüzgar Enerjisi Derneği Başkanı Murat Durak, yeni hedefler yanında elektrik altyapısının geliştirilmesine yönelik çalışmaların da memnuniyet verici olduğunu ifade etti.

Elektrik şebekelerinde alternatif ve doğru akım konularında çalışmaların önemine işaret eden Durak, "Türkiye'nin RES ve GES kapasitesini kullanması açısından hedefleri oldukça olumlu karşılıyoruz. Bunun yanında, deniz üstü rüzgar enerjisinde hedefimiz aynen devam ediyor. Bununla ilgili ihale detaylarının açıklanmasını da isterdik." değerlendirmesinde bulundu.

23 Ekim 2024 Çarşamba