Foxlab&Robotics,moleküllerin kimliğini yüksek çözünürlükte tespit eden bir dedektör icat etti.

Uluslararası patent başvurusu da yapılan dedektör, diğer dedektörlere göre yüzde 50’den fazla maliyet avantajı sağlıyor.    

HABER: SOYHAN ALPASLAN

Teknopark İstanbul Biyoküp Kuluçka Merkezi’nde faaliyetlerini sürdüren Foxlab&Robotics, gaz kromatografisi (GC) ve benzeri cihazlarda kullanılan buluşu için uluslararası patent başvurusu yaptı. ‘Sintilasyon Kristali ile Çalışan Elektron Yakalama Dedektörü’nün çözünürlüğü, diğer dedektörlere göre çok daha yüksek ve yüzde 50’den fazla maliyet avantajı sağlıyor. Bursa Teknik Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi ve Gebze Teknik Üniversitesi ile Ar-Ge işbirliği yapan Foxlab&Robotics, prototipin test çalışmalarını sürdürüyor. Akıllı cihazlarla tam iletişim sağlayan prototip; aynı birim zamanda, tek cihazla 3 işlem yapabilmesi ile de farklı.  İstanbul Ticaret’in sorularını, Foxlab&Robotics’in kurucu ortağı çevre mühendisi Bora Kökova cevapladı.

YERLİ GAZ KROMATOGRAFİSİ 

Foxlab&Robotics nasıl kuruldu?

Uzun yıllar çalıştığım çevre laboratuvarlarında gaz kromatografi sistemlerinin eksikliklerini görüp, akıllı cihazların tam erişimine açık olmadığını tespit ettim. Türkiye’de akıllı laboratuvarlar oluşturulması için ilk yerli gaz kromatografi cihazı ve bağlı sistemlerini geliştirmek üzere ortağım Ahmet Emre Özkars ile birlikte 2021 Mart ayında Teknopark İstanbul’da firmamızı kurduk. Pazar araştırmalarımız sonucunda; piyasaya, dijital ve daha küçük boyutlardaki gaz kromatografi sistemlerinin hakim olacağını belirledik. Laboratuvar sektörünün beklentilerini ölçüp; buna uygun GC sistemleri üretip, akıllı laboratuvarlar oluşturmaya karar verdik.

PROTOTİP HAZIR 

GC sistemleri üretiminde hangi noktadasınız?

Prototipin, test ve kontrol aşamalarını tamamlayıp, ticari bir formata getirme aşamasındayız. Dünya Fikri Mülkiyet Organizasyonu’na ‘Sintilasyon Kristali ile Çalışan Elektron Yakalama Dedektörü’ konulu uluslararası patent başvurumuzu yaptık. GC ve benzeri cihazlar için kullanılan dedektör sisteminin Ar-Ge çalışmalarını, Teknopark İstanbul girişimcilerinden Kamlançu’nun kurucusu Tevfik Kaplanoğlu ile birlikte yaptık. Bu ortak çalışma sonucunda da bu icat ortaya çıktı.

HAYATIMIZIN İÇİNDE 

GC nedir ve nerelerde kullanılır?

Gaz kromatografisi; adı pek duyulmamış olsa da hayatımızın her alanında kullanılan bir teknoloji. Bir bileşiğin ne olduğunu, miktarını tespit edebilmek için kullanılan en yaygın kromatografi türüdür. Kimya, kozmetik, petrokimya, farmakoloji gibi alanlarda ürün testleri için kullanılır. Çevre, gıda, genetik, adli tıp gibi alanlarda da numune testleri yapılırken kullanılır. 

YEPYENİ BİR DEDEKTÖR 

Yerli elektron yakalama dedektörünün önemi nedir?

Geliştirdiğimiz dedektör; atomlar arasındaki bağları koparıp, enerji saçılımı sonrası bu ışınları yakalayıp, bir nevi kimlik tespiti yapıyor. En önemli yanı, ithal dedektör sistemlerinden yüzde 50’den daha fazla maliyet avantajı sağlaması.  

PAZAR HIZLA BÜYÜYOR 

GC sistemlerinin dünyadaki pazar büyüklüğü ne kadar? 

Kromatografi cihaz pazarı, 2020’de 8.6 milyar dolar düzeyindeydi. 2025 yılına kadar 11 milyar dolara çıkması bekleniyor. Çünkü farmasötik Ar-Ge yatırımları artıyor, gıda güvenliği alanında endişeler yükseliyor. Paris İklim Anlaşması’na uyum çalışmaları ile birlikte pazarın büyümesi de hızlanıyor. 

İTHAL CİHAZ ÇOK PAHALI

Türkiye’de pazar nasıl?

‘Smart GC’ markası ile piyasaya çıkıyoruz ve avantajlarımızla global rekabette üstünlük sağlayacağız. Yerli üretim ile Türkiye’de bu sistemleri kullanan kamu ve özel işletme sayısı artacak. Endüstriyel üretimde ve akademik çalışmalarda GC sistemlerine ulaşamayan işletme ve akademisyenin kalmaması için mücadele ediyoruz. 

Çok pahalı ithal sistemler, işletmelere yüksek maliyetler getiriyor, cari açığa neden oluyor. Yatırımcıların üzerine ciddi bir ekonomik yük bindiriyor. 

MOLEKÜL KÜTÜPHANESİ TÜBİTAK’I BEKLİYOR 

“Yeni dedektör sistemi ile moleküller hakkında ayrıntılı ve kesin bilgiler elde ediyoruz. Böylece yeniliklerin çıkış noktasını oluşturacak bir molekül kütüphanesi kuracağız. Patentimizi ticarileştirmek ve moleküler kütüphane oluşturmak için Bursa Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet İşleyen’in yürütücülüğünde ve Sakarya Üniversitesi işbirliği ile TÜBİTAK-1505 Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı’na başvurduk, sonucunu bekliyoruz.

GC LABORATUVARI KURACAĞIZ

“Üretim ile eşzamanlı bir GC laboratuvarı kuracağız. Böylece akademisyenlerin ve maddi olarak sistemlere ulaşamayan girişimcilerin çok cüzi maliyetlerle erişebilecekleri bir kiralama usulü laboratuvarı olacak. Dünyada ‘Laboratuvar 4.0’ sistemini ilk kez biz hayata geçireceğiz.” 

YERLİ GC’NİN ÜSTÜNLÜKLERİ

• Yeni icat edilen bir dedektör ile piyasaya giriyor. 
• Akıllı cihazlarla tam iletişime geçebiliyor. 
• Aynı anda 3 işlem yapabilen multifonksiyonel yapıda.  
• Mühendislik ve donanımı yüzde 100 yerli ve milli.
• Fiyatı ithal benzerlerinden asgari yüzde 50 daha düşük. 
• Laboratuvar kuruluş ve çalışma maliyetlerini ciddi oranda azaltıyor.  
• Yenilikçi ısı mühendisliği sistemlerine sahip.

KÜTLE SPEKTROMETRESİ DERNEĞİ

“Kütle Spektrometresi Derneği’ni kurduk. Çok spesifik bir dernek olarak görülse de birçok ülkede kütle spektrometresi federasyonuna üye dernekler mevcut. Sıradaki hedefimiz, derneğimizi federasyona dahil etmek.” 

HOLLYWOOD’A KONU OLDU

“Medicine Man isimli filmde Sean Connery’nin canlandırdığı Dr. Robert Campbell, yeni bir ilaç geliştirmek üzere yağmur ormanlarında bir gaz kromatografisi laboratuvarı kurar. Batman Begins filminde Morgan Freeman, bir gaz kromatografi cihazında çalışırken görülür. İnşallah Türk sineması bizim geliştirdiğimiz yerli GC sistemlerinin yer aldığı bir film yaparak, Teknopark İstanbul’un ve ülkemiz sanayinin geldiği noktayı dünyaya tanıtır.” 

23 Ocak 2023 Pazartesi

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, Türkiye'nin, elektronik harp yetenekleri konusunda iyi bir seviyede bulunduğunu ve bunu artırma çabasında olacaklarını belirtti.

Görgün, 1. Elektronik Harp Sempozyumu'nda yaptığı konuşmada, elektronik harbin, düşman kuvvetlerin elektronik sistemlerinin ve konumlarının tespiti, yok edilmesi, etkinliklerinin azaltılması, dost kuvvetlerin elektronik sistemlerinin ise düşman tarafından tespitine veya etkisiz hale getirilmesine engel olunması maksadıyla kullanılan sistem ve teknikleri kapsadığını söyledi.

Elektronik harbin, modern yeteneklerin kullanıldığı savaş alanlarının vazgeçilmez unsuru haline geldiğini vurgulayan Görgün, özellikle gelişen teknoloji ile birlikte düşman kuvvetlerin konumlarını tespit etmenin, hava savunma sistemlerini etkisiz hale getirmenin, savaş yeteneklerini zayıflatmanın, siber uzayda iletişim bağlarını bozmanın sağladığı fayda dikkate alındığında geleceğin harekat alanının elektromanyetik spektrumla çok ilgili olacağını ifade etti.

Görgün, savaş ve sıcak çatışma ortamlarını yakından takip ettiklerini dile getirerek, Rusya-Ukrayna Savaşı'ndan da elektronik harp unsurlarının etkin kullanılması ya da kullanılamamasının etkilerinin gözler önüne serildiğini belirtti.

Türk savunma sanayisinin elektronik harp yeteneklerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Görgün, "Özellikle kara ve hava konuşlu sistemleri ele aldığımızda geldiğimiz nokta, hiç de azımsanacak bir nokta değil. Özellikle yaptığımız uzaktan karıştırma kabiliyetine sahip Hava SOJ, refakatte karıştırma kabiliyetine sahip olacak bir EH Pod, yakından karıştırma kabiliyetine sahip olacak bir İHA SOJ ve bunları karadan destekleyecek kabiliyete sahip olan KORAL gibi geliştirdiğimiz sistemler değerlendirildiğinde iyi bir seviyede olduğumuzu düşünebiliriz ama bu öyle bir alan ki her gün güncellemeniz, güncellenmeniz, yenilenmeniz, üstüne katmanız gerekiyor. Var olan kaynaklarınızı ve insan kıymetinizi artırmanız gerekiyor."

Görgün, basın mensuplarına yaptığı açıklamada da sempozyumda elektronik harp alanında hem gelecekte olabilecek yaklaşımları hem güncel durumu hem de bu alanda yapılabilecek yatırımları, faaliyetleri her yönüyle değerlendirdiklerini söyledi.

Sektörün tüm paydaşlarının sempozyum kapsamındaki faaliyetlere yüksek katılım gösterdiğine işaret eden Görgün, etkinliğin düzenli olarak gerçekleştirilmesini planladıklarını kaydetti.

07 Aralık 2023 Perşembe

Hayatın birçok noktasında kullanılan insanız hava araçlarına (İHA) ilgi artarken Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne (SHGM) kayıtlı toplam İHA sayısı 5 Aralık itibarıyla 62 bin 892'ye, lisans ve sertifika sayısı da 1 milyon 450 bin 530'a ulaştı.

İnsanız hava araçları  (İHA) sınır güvenliğinden arama kurtarma çalışmalarına, tarım alanları ve ormanların denetlenmesinden haritalandırma çalışmalarına kadar birçok alanda kullanılıyor.

Toplam İHA sayısı 2017'de 17 bin 77 iken bu sayı 5 Aralık itibarıyla yüzde 268,3 artışla 62 bin 892'ye yükseldi. Verilen lisans ve sertifika sayısı da 1 milyon 450 bin 530'a çıktı.

İHA kullanımı, ithali, satışı, kayıt ve tescili, uçuşa elverişliliği, hava trafik hizmetleri ve İHA operasyonlarına ilişkin usul ve esaslar ise Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı SHGM tarafından düzenleniyor. İHA uçurmanın kuralları söz konusu aracın ağırlığına ve kullanma nedenine bağlı olarak değişkenlik gösterirken 500 gram ve üzeri İHA'ların sisteme kaydolmaları ve SHGM'den onay almaları gerekiyor.

SPORTİF/AMATÖR PİLOT SERTİFİKASI ÜCRETSİZ ALINABİLİYOR.

SHGM'nin hazırladığı 20 soruluk ücretsiz çevrim içi sınavın geçilmesiyle Sportif/Amatör Pilot Sertifikası sahibi olunabiliyor. Bu sertifikayla sadece "yeşil alan" olarak tabir edilen açık araziler ve yerleşim olmayan yerlerde uçuş yapabiliyor.

Ticari uçuşlar için ise yetkili eğitim kuruluşları tarafından verilen İnsansız Hava Aracı Ticari Pilot Eğitim Sertifikası ve Genel Müdürlük tarafından düzenlenen İHA Pilot Lisansı şartı aranıyor.

Öte yandan, emniyete ve askeriyeye ait alanlar, kamu kurumları ve güvenlik açısından uçuşa yasaklı alanlar ile havaalanlarına 9 kilometre yakınlıktaki yaklaşma sahalarında İHA uçuşuna izin verilmiyor.

07 Aralık 2023 Perşembe