Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü ve TÜBİTAK'tan edindiği bilgilere göre, kurumların iş birliğinde ileri biyoteknolojik yöntemlerle tahıl ürünleri geliştiriliyor.

TÜBİTAK, sanayiye yönelik destek programları kapsamında 2002'den bu yana tohum, buğday, arpa, nohut, bulgur, mısır, siyez ürünlerinde 113 firma ve 6 üniversitenin 184 projesine toplam 110 milyon lira hibe desteği verdi. Kurumun akademiye ve kamuya yönelik destek programları kapsamında ise 19 yılda bu ürünler için 365 projeye 255,1 milyon lira destek sağlandı.

Islah çalışmaları kapsamında ise söz konusu dönemde buğday, arpa, nohut, bulgur, mısır, siyez ürünlerinde 15 firma ve 1 üniversitenin 23 projesine toplam 20,7 milyon lira hibe verilirken, akademi ve kamuya yönelik destek programları kapsamında 67 projeye 49,8 milyon lira ödeme yapıldı.

ANTRAKNOZ HASTALIĞINA DAYANIKLI TÜR ISLAH EDİLDİ

Bu anlamda TÜBİTAK ve Enstitü iş birliği sayesinde Türkiye'de nohut üretimini kısıtlayan ve yüzde 100'e varan verim kayıplarına yol açan antraknoz hastalığına dayanıklı Atabay, Tunç ve Göktürk isimlerinde yeni nohut çeşitleri ıslah edildi.

Hastalığa dayanıklı, makineli hasada uygun bu yeni çeşitlerin tohumlukları üretilerek çiftçilerin hizmetine sunuldu.

Gelecek yıllarda bu çeşitlerin ekiminin yaygınlaşması ile nohut üretimi ve ihracatın artacağı öngörülüyor.

KAVUZSUZ ARPALARIN TÜKETİM ALANLARI GENİŞLİYOR

Türkiye'de kavuzsuz arpa ıslah çalışmaları 1997’de başladı. Melezleme sonunda elde edilen kavuzsuz hatlar Orta Anadolu’nun farklı yerlerinde verim ve bölge verim denemelerine alındı.

Yazlık hatlar içerisinden öne çıkan, verim ve kalite yönüyle üstün performans gösteren bir hat, 2012'de "Özen" ismiyle Türkiye'nin ilk tescilli kavuzsuz arpası olarak hizmete sunuldu.

Bunun ardından, kışa dayanımı iyi, yüksek verim potansiyeline sahip İç Anadolu ve geçit bölgelerinin yarı taban ve taban alanlarına önerilen bir diğer hat, 2014'te "Yalın" ismiyle tescil ettirildi.

Kavuzsuz arpanın doyurucu ve enerji verici bir tahıl olması, yüksek oranda beta-glukan içermesi, çözünen ve çözünmeyen besinsel lif oranlarının yüksek olması, kan şekeri seviyesini ve insüline tepkiyi düzenleyici ve kolon kanseri gibi kanser türlerinde riski azaltıcı gibi özellikleri, son zamanlarda insan gıdası olarak kullanımını artırdı.

Ekmek, makarna, erişte gibi gıda maddelerine farklı oranlarda karıştırılarak kullanılabilen kavuzsuz arpaların, kahvaltılık tahıl karışımlar, çorba, lapa, çay, kahve gibi gündelik tüketim alanları artıyor.

SİYEZ BUĞDAYI ÖNEM KAZANDI

Kars ve Doğu Anadolu'da Kavılca, İç Anadolu'da Gacer ismiyle bilinen siyez buğdayı ise Türkiye'nin her bölgesinde yetiştirilebiliyor.

Genellikle kıraç, toprak derinliği az olan alanlarda daha iyi performans gösteren ve Kars başta olmak üzere Doğu Anadolu ve İç Anadolu'da yaygın yetiştirilen buğdayın, son yıllarda "sağlıklı gıda" olarak nitelendirilmesi ve Bakanlığın başlattığı Ata Tohumu Projesi ile önemi arttı.

05 Ekim 2021 Salı

Etiketler : Sektörel

Türkiye, gelecek yıl "bilgi ve iletişim", "demir yolu ulaşımı", "deniz yolu ulaşımı", "kara yolu ulaşımı" ve "kombine taşımacılık, lojistik ve tehlikeli mal taşımacılığı" programları için 662,6 milyar liralık bütçe ayırdı.

2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'ne göre, teknolojik gelişmelerin sağladığı hızlı ilerleme, ulaşım sektörünü de etkisi altına alarak hızla değişirken bu sürece ayak uydurmak için ulaştırma programlarının gideri için kaynak aktarılacak.

Bu kapsamda, ulaştırma sektöründe en fazla pay 329 milyar 853 milyon 395 bin lira ile kara yolu ulaşımı için kullanılacak. Bu yıl 253 milyar 191 milyon 328 bin lira olan söz konusu bütçe, 2025 için yüzde 30,2 artırılmış oldu.

İkinci sıradaki demir yolu ulaşımına bu yıl 215 milyar 182 milyon 334 bin lira olarak ayrılan bütçe, gelecek yıl yüzde 41,8 artışla 305 milyar 228 milyon 361 bin liraya yükseltildi.

Bilgi ve iletişim programının bütçesi de yüzde 62 artırılarak 17 milyar 427 milyon 562 bin liraya çıkarıldı.

Deniz yolu ulaşım programında bu yıl 4,3 milyar lirayı geçen bütçe, gelecek yıl için yüzde 30,9 artışla 5 milyar 659 milyon 988 bin liraya ulaştı.

Kombine taşımacılık, lojistik ve tehlikeli mal taşımacılığı programında ise gelecek yıl bütçesi, bu yıla kıyasla yüzde 239 artarak 4 milyar 421 milyon 813 bin lira oldu.

Böylece, bu yıl 484 milyar 756 milyon 198 bin lira olan ulaştırma programlarındaki toplam bütçe, gelecek yıl yüzde 36,7 artışla 662 milyar 591 milyon 119 bin lirayı bulacak.

Ulaştırma programlarına bu yıl ve 2025 için ayrılan ödenekler şöyle:

Programlar         2024 Bütçesi (TL)             2025 Bütçesi Teklifi (TL)

Bilgi ve iletişim  10.757.267.000  17.427.562.000

Demir yolu ulaşımı          215.182.334.000               305.228.361.000

Deniz yolu ulaşımı            4.321.176.000    5.659.988.000

Kara yolu ulaşımı              253.191.328.000               329.853.395.000

Kombine taşımacılık, lojistik ve tehlikeli mal taşımacılığı 1.304.093.000    4.421.813.000

Toplam 484.756.198.000               662.591.119.000

23 Ekim 2024 Çarşamba

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan 2025 yılı bütçe teklifine tarımsal destekler için 135 milyar lira ve tarım sektörü yatırımları için 166 milyar lira ödenek konuldu.

2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'ne göre, tarıma ayrılan kaynakta 2024 yılı bütçesine göre 320 milyar liralık artış gerçekleşti.

Bütçe teklifine göre, 2025 yılı için tarıma yaklaşık 706 milyar lira kaynak ayrılması öngörüldü.

Bütçeden tarımsal destek programları için ayrılan tutar da 91,6 milyar liradan 135 milyar liraya yükseldi. Tarım sektörü yatırımları için bu yılın bütçesine 100,6 milyar lira ödenek konmuştu. Gelecek yıl için ise yatırım ödenekleri 166 milyar lira olarak öngörüldü.

Bütçe teklifine, tarımsal kredi sübvansiyon desteği için 160 milyar lira, tarım sektörü vergi harcamaları için 200 milyar lira, tarımsal KİT'lerin finansmanı, müdahale alımları ve ihracat destekleri için 46 milyar lira ödenek konuldu.

Bu arada, Tarım ve Orman Bakanlığına 2025 yılı için ayrılan bütçe de 438,1 milyar lira olarak belirlendi. Tarım alanındaki en büyük yatırımcı kuruluş niteliğindeki Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne 2025 yılı için ayrılan ödenek bu yılın bütçesine göre 74 milyar lira artarak 197,6 milyar liraya çıktı. Söz konusu ödeneğin 187,9 milyar lirası Toprak ve Su Kaynaklarının Kullanımı ve Yönetimi Programı için kullanılacak.

"SULAMAYA CİDDİ BÜTÇE AYRILMASI ÖNEMLİ BİR GELİŞME"

Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Mehmet Ali Ünal, değerlendirmesinde, tarıma ayrılan bütçenin yatırım ve destek kalemlerinde iyileştirmeler olduğunu söyledi.

Ünal, tarımda sulamaya ciddi bir bütçenin ayrıldığını ve bunun önemli bir gelişme olduğunu bildirdi.

İklim değişikliği sebebiyle güney ve iç bölgelerin kuraklık tehditleriyle karşı karşıya olduğuna işaret eden Ünal, sözlerini şöyle sürdürdü: "Sulama yatırımlarına, baraj ve gölet gibi su rezervleri, açık kanalların kapalıya dönüştürülmesi, sulama sistemleri gibi alanlar giriyor. Bizim sulama randımanımız yüzde 50-55 civarında ve bunun yüzde 75'e çıkarılması isteniyor. Bu, sulama alanlarının da artırılması anlamına geliyor. Sulamada kapalı sisteme döndüğünüz anda 8,5 milyon hektar olan sulama kapasitesini belki de 10-12 milyon hektara çıkaracaksınız. İlave olarak 750 bin hektar sulama yatırımı var. 8,5 milyon hektarın 7,1 milyonunu tamamlamış oluyoruz. Bu, en önemli konulardan biri, buradaki gelişme sevindirici."

"YATIRIMLARLA TARIMDA ZAYIF KALMIŞ ALANLAR GÜÇLENDİRİLMELİ"

Ünal, tarımsal yatırımlarla sektördeki zayıf kalmış alanların güçlendirilmesi gerektiğine dikkati çekerek, "Bütçede öngörülen tarımsal yatırımlar, çiftçinin ürününün daha değerli hale gelmesi için kullanılmalı. Ürünün paketlenmesi, depolanması, ihracata gönderilmesi gibi kırsal kalkınma yatırımları yapılmalı." dedi.

Tarım sektörünün ülkenin güvenliği kadar stratejik bir alan olduğuna işaret eden Ünal, "Dünyada ve bölgede karışıklıklar olduğunda siz vatandaşlarınızı beslemek zorundasınız. Dolayısıyla tarım, stratejik bir sektör." diye konuştu.

23 Ekim 2024 Çarşamba