SOYHAN ALPASLAN Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi (Cube Incubation) girişimcilerinden Psikojenez İleri Yazılım ve Bilgisayar Sistemleri; otizmli, zihinsel engelli gibi özel eğitim öğrencileri ve okul öncesi eğitim gören öğrenciler için akıllı eğitim materyalleri geliştiriyor. Görme engelli, işitme engelli ve normal gelişim gösteren öğrencilerin eğitimi için de farklılaştırılabilen akıllı sistem, yaygınlaşmak için 2022 yılını bekliyor. Psikojenez İleri Yazılım ve Bilgisayar Sistemleri’nin kurucusu ve Genel Müdürü Bilgisayar Mühendisi Dr. N. Tuğbagül Altan, halen Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nde öğretim üyesi. Dr. Altan, ayrıca çeşitli vakıf üniversitelerinde de dersler veriyor. İstanbul Ticaret’in sorularını Dr. N. Tuğbagül Altan cevapladı. DOKTORA TEZ KONUSU Zihinsel engelli öğrenciler için eğitim sistemi geliştirme fikri nasıl oluştu? Ortaokuldan itibaren Ar-Ge yapmak, teknik üretim gerçekleştirmek arzusundaydım. Akademik araştırma yapmaktan da zevk alıyordum. Doktora tezimi, zihinsel engelli ve otizmli öğrencilerin bilgisayar ile etkileşimleri üzerine hazırladım. Doktora eğitimi aldığım dönemde, sahada otizmli, zihinsel engelli, çeşitli engel grubunda bulunan öğrenciler ve öğretmenleri ile çalışmalarda bulundum. Engelli öğrencilerin aileleri ile görüştüm, bu öğrenciler ile ilgili çeşitli sosyal sorumluluk projelerine dahil oldum, derneklerle beraber çalıştım. KOSGEB DESTEĞİ Doktoramı tamamladıktan sonra girişimcilik projem ile ‘KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Desteği’ programına başvurdum. Desteği almaya hak kazandıktan sonra 2020 yılında da bu destek ile firmamı kurdum. Zihinsel engelli öğrencilerin hayatına dokunmak ve onların eğitim almalarına yardımcı olacak bir çözüm sunmak istedim. ÖĞRENEBİLİRLER Zihinsel engelli öğrenciler nasıl eğitim almalı? Zihinsel engeli olan öğrenciler, zihinsel gelişimi normalden farklı olan öğrencilerdir. Normal gelişim gösteren yaşıtlarına göre; engellerinin derecesiyle orantılı olarak öğrenme hızları az, orta veya yavaş olabilir. Ses, görme, dokunma gibi birçok duyunun aktif olduğu metotlarla daha iyi öğrenebilirler. Eğitimleri tekrara dayalıdır. Eğitimin görsel öğeler ile tekrara dayalı yapılması, okul öncesi eğitim gören öğrencilerde de benzerdir. HERKES ULAŞABİLECEK Bu eğitim herkes tarafından ulaşılabilir mi? Evet… Google Play, App Store ve www.psikojenez.com adresinden rahatlıkla ulaşılabilir olacak. Ayrıca çok cüzi bir indirme ücreti ile uygulamayı indirip, bir daha hiçbir ücret ödemeden sahip olabilecekler. Sürekli geliştirilen yeni sürümleri rahatlıkla web sitemiz üzerinden takip edebilecekler. KULLANICI TESTLERİ Bu ürünün yerli benzerleri var mı? Ürünlerimizi; kullanıcı testleri, çocuklardan aldığımız geri bildirimlerle değiştirip, ihtiyaçlara yönelik özel çalışmalar sonucunda geliştiriyoruz. Özel eğitim öğrencileri ve okul öncesi eğitim gören öğrenciler için kullanıcı testleri ile yenilenen, iyileştirilip, güncellenen benzer yerli bir çalışmaya rastlamadık. Küçük farklılaştırmalarla ana sınıfı eğitim gruplarının da temel ihtiyaçlarını karşılayan ürünlerimizin hedef kitlesindeki okullarla görüşmelerimiz başlama aşamasında. AKADEMİK DANIŞMANLIK Üniversitelerle işbirliği yapıyor musunuz? Gerek kendi öğrencilerimizin, gerekse psikojenez.com adresinden bize ulaşan belirli sayıdaki öğrencimizin Psikojenez’de staj yapmalarını sağlıyoruz. Sahada birebir deneyim kazanıp, tez ve staj konularında bilgi sahibi oluyorlar. Ayrıca proje geliştirme, algoritma tasarımı, derin öğrenme, yapay zeka gibi çalışma alanlarında hem akademide hem de piyasada danışmanlık hizmeti veriyoruz. MOBİL YAZILIM EKİBİ Diğer hizmetleriniz neler? Çalışma yelpazemiz oldukça geniş. Artırılmış gerçeklik tabanlı uygulamalar ile tekstilden gıdaya, inşaattan medyaya kadar birçok sektöre ürün tanıtımı ve reklam alanlarında ihtiyaca özel yazılımlar sunuyoruz. Şirketlere ekip gönderip, ihtiyaç hissettikleri yazılım konularında destek verip, sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, benzetim, derin öğrenme, yapay zeka gibi tematik konularda yazılımlar hazırlıyor, veri analizleri yapabiliyoruz. BÜYÜK VERİ ANALİZİ Şirketlerin gelişimini takip eden büyük veri analizleri yapıyoruz. Çeşitli veriler üzerinde makina öğrenmesi tekniği ile ilgili sorunlara çözümler geliştiriyor, müşteri odaklı ihtiyaca yönelik yazılımlara imza atabiliyoruz. Proje bazlı yazılım geliştirme desteği sunuyor, şirketler ile proje bazlı ortaklıklar kurabiliyoruz. MOTOR BECERİLERİ GELİŞİYOR “Test sonuçlarından elde ettiğimiz veriler çok önemli. Kullandığımız yaklaşım ile zihinsel engelli çocukların kişisel gelişimlerinde önemli ilerlemeler kaydedildi. Pratik yaparak motor nöron ilişkilerinin daha iyi geliştiğini gördük. Ellerini, uzuvlarını bağlantılı olarak kullanma becerileri arttı. Eğlendikleri için öğrenirken daha uzun süreli odaklanabilmeye ve daha kolay öğrenmeye başladılar.” EĞLENEREK ÖĞRENİYORLAR “Sistemin en önemli özelliği, bireysel kullanım imkanının olması. Zihinsel engellilerin eğitiminde tekrar çok önemli. Art arda yapılan tekrarlarla öğrenmeleri kolaylaşıyor. Biz de onlara bol tekrar ve eğlenerek öğrenme imkânı sunuyoruz.

20 Aralık 2021 Pazartesi

Dünya Ekonomik Forumu ve Scientific American dergisi, iklim değişikliğine, enerji kullanımını azaltmaya, sürdürülebilir gıda üretimine ve küresel sağlığı iyileştirme gibi küresel sorunlara yenilikçi çözümler üreten, insan sağlığını iyileştirecek, sosyal hayata ve ekonomiye katkı sunan, yılın 10 önemli teknolojisini belirledi. Bu yılın yükselen 10 teknolojisi arasında ilk sırada "dekarbonizasyon teknolojileri" yer alırken, bu teknolojiyi "kendi kendine gübrelenen bitkiler", "hastalık teşhis eden nefes sensörleri", "eczanelerde isteğe bağlı ilaç üretimi" ve "5G ile kablosuz şarj” izliyor. Gelişen diğer teknolojiler arasında "sağlıklı yaşlanma için mühendislik", "yeşil amonyak", " kablosuz biyosensörler", "yerel üretim için 3D yazıcılar" ve “uzay tabanlı nesnelerin interneti" de yer alıyor. İKLİM VE GIDA ALANINDAKİ TEKNOLOJİLER Ülkeler iklim değişikliğiyle mücadele konusundaki taahhütlerini yerine getirmek için yarışırken, daha düşük karbon ayak izi çözümleri sunan veya havadaki karbondioksidi emen çok sayıda teknolojinin hızla büyümesi öngörülüyor. Net sıfır emisyonlu klimalar, düşük karbon emisyonlu çimento, yenilenebilir enerji kaynakları ve etsiz protein üretimi “dekarbonizayon teknolojileri” içinde yer alıyor. Dünyanın nüfusu artarken gıda kaynakları ise gün geçtikçe daha da azalıyor. Bu konuda yenilikle büyük adımlar atılmadıkça gıda talebinin arz miktarını geçmesi muhtemel olacağı belirtiliyor. Bitkiler, büyümeleri ve büyük miktarlarda gıda üretimi için gerekli olan azotu sağlamak için gübrelere ihtiyaç duyuyor. Dünyanın artan nüfusuna gıda sağlayabilmenin çözümü olarak büyük ölçüde amonyak azotu içeren endüstriyel gübreler gösteriliyor. Yeni mühendislik yaklaşımlarıyla, bitki kökleri ile doğada oluşan toprak bakterileri arasındaki simbiyotik ilişkiyi taklit ederek bitkilerinin kendi gübrelerini üretmeleri sağlanıyor. Bu teknolojinin tarım başta olmak üzere gıda gibi birçok sektöre katkı sağlaması bekleniyor. HASTALIK TEŞHİS EDEN NEFES SENSÖRLERİ İnsan nefesi 800'den fazla bileşen içerirken, yeni nefes sensörlerinin bu bileşenleri analiz ederek hastalıkları teşhis etmesi hedefleniyor. Erken aşama testlerin, nefes algılama teknolojilerinin Kovid-19, tüberküloz ve kanseri teşhis etme potansiyelini ortaya koyduğu belirtiliyor. Halihazırda ilaçlar geniş tedarik zinciriyle üretilirken, mikroakışkanlar ve isteğe bağlı ilaç üretimindeki son gelişmeler, antidepresanlar ve antihistaminikler gibi yaygın ilaçların, yerel eczanelerde kişiye özel çeşitli formülasyona göre yapılması imkanını ortaya çıkardığı kaydediliyor. Bu teknolojilerle insanların reçetelerini göstererek eczanelerde kendilerine özel hazırlanan ilaçları alabilmesi öngörülüyor. Dünya Sağlık Örgütü, 2015 ve 2050 arasında dünya nüfusunda 60 yaşındaki kişi sayısının yüzde 12’den yüzde 22’ye yükseleceğini tahmin ediyor. Bunun sağlık ve sosyal yaşamda büyük zorluklara sebep olması beklenirken, yaşlanmanın moleküler mekanizmalarını ortaya çıkaracak teknoloji ile insanların sadece daha uzun değil aynı zamanda daha sağlıklı yaşamlar sürebilmesi amaçlanıyor. 5G SİNYALLERİ İLE ŞARJ ETME Bu yılın öne çıkan diğer teknolojik çözümleriyle, akıllı saatler gibi çalışması için fazla güç gerektirmeyen cihazların yakında Wi-Fi ve 5G sinyalleri aracılığıyla kablosuz olarak şarj edilebilmesi öngörülüyor. Diyabet ve kanser gibi kronik hastalıkların izlenmesi, belirli biyolojik belirteçleri belirlemek ve izlemek için sık sık kan testi yapılması gerekirken, giysilere takılan veya giyilebilir sensörlerdeki yeniliklerle bu hayati bilginin yakında sürekli olarak izlenebilmesi amaçlanıyor. 3D yazıcılarla yerel malzeme kullanılarak evler inşa edilebilmesi hedeflenirken, Kovid-19 salgınında daha da pahalı hale gelen konut sorununa çözüm bulunarak, dünyada 1,6 milyar insan için yetersiz konut sorununun üstesinden gelinebilmesi öngörülüyor. Böylece inşaat malzemelerinin sahaya taşınmasında zamandan, paradan ve enerjiden tasarruf edilmesi amaçlanıyor. Yapılan araştırmalara göre bugün internete 10-11 milyar cihazın (nesnelerin interneti) bağlı olduğu tahmin edilirken, bu sayının önümüzdeki 10 yıl içinde iki katından fazla artması bekleniyor. İletişim ve otomasyonda nesnelerin internetinin faydalarını en üst düzeye çıkarmak, cihazların dünya çapında yayılmasını gerektiriyor. İnternet ağları dünyanın yarısından daha azını kapsarken, bağlantıda büyük boşluklar oluşuyor. Uzay tabanlı nesnelerin interneti sisteminin, dünyadan birkaç yüz kilometre uzakta yörüngede dönen düşük maliyetli, düşük ağırlıklı nano uydulardan oluşan bir ağ kullanarak bu boşlukları kapatabileceği hesaplanıyor. Bu teknolojiyle daha önce erişilemeyen veya bağlanması zor olan bölgelerin de internete bağlanabilmesi hedefleniyor.

16 Aralık 2021 Perşembe

Casper açıklamasına göre, oyun pazarındaki büyüme konsol, PC veya mobil platform fark etmeksizin oyun sektörünü etkileyen dinamik teknolojik trendlerden kaynaklanıyor. Casper'ın güç ve performans bilgisayarı Excalibur, trendlere en hızlı şekilde uyum sağlayan oyun dünyasındaki gerçekleşecek gelişmelere ışık tutarak 2022'ye damga vurması beklenen 6 trendi sıraladı. Excalibur tarafından yapılan analizde ortaya konulan 6 trende göre, gelecek yıl daha fazla güç, daha fazla performans talep edilecek. Oyunları oynatabilecek teknolojik gelişmelere sahip oyun bilgisayarları çok önemli hale gelecek. Oyunseverler, 2022'de daha üstün teknolojiye sahip bilgisayarlar talep edecek. İkinci olarak oyun aksesuarlarına ihtiyaç artacak. Oyunseverlerin yüksek performans alabilecekleri özel olarak tasarlanmış kulaklıklar, mikrofonlar veya monitörler gibi oyun aksesuarlarına ihtiyaç gelecek yıl daha da ön planda olacak. Gelecek yıl öne çıkacak trendler arasında üçüncü sırada "devam oyunlarının artması" yer alıyor. İlgi üzerine eski oyunlara yeni versiyonlar çıkarmaya başlayan sektörün, taleplerin artmasıyla daha fazla devam oyunu 2022 ve sonrasında piyasaya sürmesi bekleniyor. KRİPTO PARALAR OYUN DÜNYASINDA DAHA ÇOK KULLANILACAK Gelecek yıl kripto paralar oyun dünyasında daha çok kullanılacak. Gerçek para kullanımının azalmaya başlandığı oyun endüstrisinde gelecek dönemde satış işlemlerinin çoğunun kripto paralar üzerinden yapılması bekleniyor. Oyun dünyasına 2022'de damga vurması beklenen trendler arasında beşinci sırada "VR ve oyun bir olacak" yer alıyor. Gelecek yıl artan taleple sektöre daha fazla sanal gerçeklik (VR) tabanlı oyunun çıkması ve teknolojik cihazların bu evrene göre şekillenmesi öngörülüyor. Gelecek yıl öne çıkacak trendlerden altıncısı da "e-sporun daha da popüler olacak" olması. Oyun endüstrisinin bakış açısını tamamen değiştiren e-spor endüstrisinin 2022'de büyük bir artış göstermesi bekleniyor.

15 Aralık 2021 Çarşamba

Bir filin ağırlığına eşdeğer basınca dayanabilen ve yüzde 80’i su olmasına rağmen üzerinden örneğin bir araba geçtiğinde tamamen orijinal şekline dönebilen jöle benzeri bir malzeme geliştirildi. Cambridge Üniversitesi bilim insanları tarafından geliştirilen yumuşak ama çok güçlü bu malzeme, bir jöle gibi görünüyor, ancak sıkıştırıldığında ultra sert ve kırılmaz bir cam gibi oluyor. KULLANIM ALANLARI Malzemenin su olmayan kısmı, mekanik özelliklerini kontrol eden tersine açma/kapama etkileşimleriyle bir arada tutulan bir polimer ağından oluşuyor. Süper jöle, yumuşak robotik, biyo-elektronik ve hatta biyome-dikal gibi çok çeşitli alanda kullanılma potansiyeli taşıyor. Malzemelerin davranış şekli moleküler yapılarına bağlıdır. Esnek, kauçuk benzeri hidro-jeller, dayanıklılıkları ve kendi kendini iyileştirme yetenekleri gibi onları popüler bir araştırma konusu yapan birçok ilginç özelliğe sahip. YÜZDE 80’İ SU Araştırma ekibinden Dr. Jade McCune, “Yüzde 80 su içeren bir malzemenin su balonu gibi patlayacağını düşünürdünüz ama patla-mıyor. Hatta umulmayacak kadar büyük sıkıştırma kuvvetlerine dayanıyor. Hidro-jelin özellikleri görünüşte birbiriyle çelişiyor. Bu çalışmanın başında geleneksel polimer fiziğini yeniden gözden geçirdik. Kelepçeler ile birbirine bağlı olan hidro-jel içindeki molekülün kimyasal yapısını değiştirerek basınç dayanımının kolayca kontrol edilebileceğini bulduk. Bunun sonucunda kauçuk benzerinden cam benzerine kadar tüm malzeme özelliklerini kapsayan yeni bir malzeme sınıfı yarattık” diyor. Araştırmacılar, şu anda mühendislik ve malzeme biliminden uzmanlarla işbirliği içinde bu cam benzeri malzeme teknolojisini, biyomedikal ve biyo-elektronik uygulamalarda kullanmak üzere geliştirmeye çalışıyor.

06 Aralık 2021 Pazartesi

AYŞE BAŞAK Trenler, tüm ulaşım araçları içinde yüzdesel olarak düşük bir emisyon oranına sahip. Oluşturdukları emisyon miktarı düşük olunca trenler, yeni nesil yüksek hızlı trenler haricinde elektrifikasyon çabalarının dışında kalıyorlar. Ülkemizde de çoğu tren, dizel motor ile elektrik üreterek çalışan sistemlerle yürütülüyor. YÜK TRENLERİ İÇİN YENİ FIRSAT Son dönemde dünya piyasalarında elektrik batarya fiyatlarında teknolojik gelişmelerin etkisiyle büyük bir düşüş yaşandı. Fiyatlardaki bu çarpıcı düşüş, yük trenlerinin elektrifikasyonu için yeni fırsatlar demek. Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı araştırmacıları, ABD’nin dizel-elektrikli trenlerini, dizel ile maliyet açısından rekabet edebilecek düzeyde pillerle donatabilecek yeni bir sistem üzerine yoğunlaştı. Çalışmaları yakın zamanda Nature Energy dergisinde yayınlandı. İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE Berkeley Laboratuvarı’ndan bilim insanı Natalie Popovich, yaptığı açıklamada, “Demiryolu sektörünün hızlı bir şekilde dönüştürülmesi projesi, yalnızca uygun maliyet sağlamayacak, aynı zamanda ABD demiryolu kapasitesinin 2050 yılına kadar iki katına çıkmasının hedeflendiği düşünüldüğünde, ülkemizin iklim değişikliği ile mücadele çabalarına önemli bir destek sunacak” dedi. ÇEVRE VE SAĞLIK MALİYETİ Dizel-elektrikli trenler 1920’lerden beri işliyor; daha iyi performans gösterdikleri ve çevreyi daha az kirlettikleri için 1930’lardan itibaren buharlı trenlerin yerlerini almaya başlamıştı. Uzun yıllar boyunca, trenlerdeki motorlara güç sağlamak için dizel motorları kullanmak, yüksek elektrik maliyetleri nedeniyle tamamen elektrikli trenler geliştirmeye çalışmaktan daha ucuza mal oluyordu. Günümüzde ise artık elektrik maliyetinin düştüğü ve bilhassa yük trenlerine güç sağlamak için dizele güvenmeye devam etmenin çevresel ve sağlık maliyetlerinin göz ardı edilemeyecek kadar yıkıcı olduğu bir noktadayız. İklim değişikliğini önlemek için değişim şart.

06 Aralık 2021 Pazartesi