SOYHAN ALPASLAN Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi’nde yerleşik Novart Savunma ve Uzay Teknolojileri, yenilikçi roket itki sistemleri alanında ileri mühendislik hizmetleri veriyor. Novart’ın 2021 sonunda kullanıma sunacağı hibrit yakıtlı roket motorları, İHA ve SİHA’lara, iniş ve kalkışa uygun olmayan arazilerde yüksek hareket yeteneği kazandıracak. Geliştirdiği benzersiz roket tasarım ve simülasyon yazılım programı ile Novart; roket tasarımı, motor tasarımı ve fırlatma-uçuş simülasyon yazılımlarını tek bir platformda topladı. Novart; uzay ve savunma sanayi alanındaki firmalara danışmanlık ve eğitim hizmeti de veriyor. İstanbul Ticaret’in sorularını Novart’ın kurucusu Uzay Mühendisi Ömer Uçar cevapladı. UZAY TEKNOLOJİ ŞİRKETİ Novart’ı tanıtır mısınız? Novart’ı, Ege Türkyılmaz ve Tegin Berkay Budak ile birlikte kurduk. Üçümüz de İstanbul Teknik Üniversitesi Uzay Mühendisliği’nden mezunuz. Lisans eğitimimiz sırasında fakültemizde faaliyet gösteren Pars Roket Grubu’nda kesişen yolumuza, Novart’ı kurarak devam ettik. 2019 yılında Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi’ne girdik ve 6 ay sonra TÜBİTAK 1512 desteği ile firmamızı kurduk. Çalışmalarımızı uzay teknolojileri üzerine yoğunlaştırdık. UZAY SANAYİNE YÖN VERMEK Novart ne üretiyor? Hibrit yakıtlı roket motorları ve uzay itki sistemleri gibi mühendisliğin en ileri alanlarında ürünler geliştiriyoruz. Temel uzmanlık alanımız; itki sistemleri tasarımı yapmak, uçuş dinamiği, ileri aerodinamik, itki ve yakıt test sistemleri geliştirmek. Hedefimiz, dünya uzay sanayinde söz sahibi olmak. Geliştirdiğimiz hibrit yakıtlı roket motoru teknolojilerini ve ürünlerini dünyanın dört bir tarafına ihraç etmeyi planlıyoruz. ROKET YARIŞMASINA DESTEK Hibrit yakıtlı roket motoru geliştirme fikri nasıl doğdu? Hibrit yakıtlı roket motorları, uzay endüstrisindeki en umut verici araştırma ve geliştirme alanlarından biri. Bu motorlar, katı yakıtlı motorlara göre daha güvenli, sistemi daha basit, kullanılan parça sayısı da daha az. Üniversite yıllarımızda yaptığımız roket motorundan çok daha profesyonel ve operasyonel bir roket motoru yaparak, Türk uzay sanayine armağan etmek istedik. Üniversitedeki proje takımımız ile ilk hibrit yakıtlı roket motorunun prototipini geliştirdik. Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali (TEKNOFEST) kapsamında bir roket yarışması yapılmasını teklif ettik. Böylece ilk TEKNOFEST Roket Yarışması Şartnamesi’nin yazılma sürecinin de bir parçası olduk. Bu yarışmanın yıllar içinde geldiği noktadan mutluluk duyuyoruz. UZAY SANAYİ ENVANTERİ Roket motoru hangi aşamada? 1kN, 3kN, 5kN, 10kN ve 15kN itkiye sahip hibrit roket motorlarında Ar-Ge yapıyoruz. Motoru, 2021 sonunda Türkiye uzay sanayi envanterine dahil etmeyi planladık. Ayrıca müşterilerimizin ihtiyaçlarına göre tasarım ve üretim yeteneklerine sahibiz. Roket motoru geliştirme aşamasındaki firmalara danışmanlık ve tasarım hizmeti sunuyoruz. MİLLİ MÜHENDİSLİK Uzay sistemleri, aslında disiplinler arası sistemlerden oluşan bir bütün. Tasarladığımız sistemler içinde her biri çok yüksek teknolojiye sahip parçalar kullanılıyor. Sistemlerimizde hem yerli hem de ithal parçalar yer almakla birlikte mühendislik tümüyle milli. ATEŞLEME TEKNOPARK’TA Roket ateşleme denemelerini nerede yapıyorsunuz? Roket motoru ateşleme denemelerimizi Teknopark İstanbul içindeki test alanımızda gerçekleştiriyoruz. Teknopark İstanbul’un sağladığı imkânlar gerçekten büyük işler başarmamıza olanak sağlıyor. SİVİL ROKET TEKNOLOJİLERİ Hedeflerinizi anlatır mısınız? Sivil roket teknolojilerine yoğunlaşmakla birlikte üstesinden gelebileceğimiz bütün projeleri kabul ediyor ve çalışıyoruz. İnovasyonla mühendisliği birleştirerek özgün tasarımlar yapabiliyoruz. En büyük amacımız, öncelikle hibrit yakıtlı roket motorumuzu görücüye çıkarmak. Bir sonraki adımımız, sektördeki firmaların ihtiyaçlarına yönelik özel roket tasarımları yaparak, onların tedarikçileri olmak. Hızla büyüyecek ve özellikle sivil alanda itki sistemlerine olan ihtiyacı artacak uzay ekosisteminde yeni nesil itki sistemleri tedarikçisi olacağız. ‘MADE İN TURKEY’ ROKET YAZILIMI “Novart olarak her tür ve seviyedeki roket çalışmaları için roket tasarım ve simülasyon yazılım programı geliştirdik. Alanında öncü olan program; roket tasarımı, motor tasarımı ve fırlatma-uçuş simülasyon yazılımlarını tek bir platformda topluyor ve sonuçları global rakiplerinden daha yüksek doğrulukla hesaplıyor. Dünya, bu işi ayrı ayrı yazılımlarla yapıyor.” ÇOK YÖNLÜ ROKET ÜRETİMİ “Roket tasarım ve simülasyon yazılımımız, benzersiz çoklu işlevlere sahip. Bilimsel araştırma yapmak, uydu göndermek, veri almak, meteorolojik ölçüm yapmak, sinyal göndermek gibi amaçlarla kullanılan sonda roketlerinin ve motorlarının sıfırdan tasarımını yapıp uçuşu ve operasyonu simüle edebiliyor. Böylece hedefe en uygun roketler imal edebilmek ve olası senaryolarda hataların önüne geçebilmek mümkün olacak.” HİBRİT İTKİ SİSTEMLERİ “Uzay görevleri için güvenilir, emniyetli, çevre dostu, verimli ve yüksek performanslı hibrit itki sistemleri üretiyoruz. Uzun ömürlü, depolanabilir ve yüksek özgül darbe özelliklerinde, mekan kullanımına yönelik itki sistemleri de üretimlerimiz arasında.” SAVUNMAYA ÖZEL TASARIM “Savunma sanayi için güvenli depolanabilen, maliyet verimli, düşük karbon ayak izine sahip, güvenilir tahrik sistemleri üretiyoruz. Geliştirdiğimiz soğuk gazlı ve monopropellant iticiler uzay ortamlarında güvenli kullanım sağlıyor. Farklı görevlere sahip askeri füzeler için de motorlar tasarlayabiliyoruz.”

22 Haziran 2021 Salı

Gözlük ve saat ticaretiyle iştigal eden firmalar için sektörel toplantı yapılacak. İstanbul Ticaret Odası’nın Gözlükçülük ve Saatçilik Meslek Komitesi’nin öncülüğünde ‘Covid-19 Salgının Sektör Mensubu Üye Firmalara Etkisi’ başlıklı webinar, 24 Haziran’da yapılacak. Saat 11.00-13.00 arasında video konferans şeklinde gerçekleştirilecek sektör toplantısı, İTO’nun youtube hesabı üzerinden de canlı yayınlanacak. Ayrıntılı bilgi için: www.ito.org.tr

22 Haziran 2021 Salı

Türk sanayicilerin yükünü demiryoluyla taşıyarak rekabet gücünü artırmak amacıyla lojistik merkez yapımlarına devam ediliyor. Bu kapsamda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile TCDD Genel Müdürlüğü’nün yürüttüğü çalışmalarla ulaşım koridorlarının merkezinde bulunan Türkiye’nin bölgesinde lojistik üs haline dönüştürülmesi hedefleniyor. Planlanan 25 lojistik merkez tamamlandığında sektöre 75.2 milyon ton ve 4.1 milyon TEU ilave taşıma imkânıyla 19.9 milyon metrekare konteyner stok ve elleçleme sahası kazandırılacak. KARS’TA GERİ SAYIM Çalışmalar neticesinde, 2020 yılında 2 yeni lojistik merkez daha sektörün hizmetine sunuldu. Konya kent merkezine yaklaşık 25 kilometre mesafede toplam 1 milyon metrekare alan üzerine kurulan ve yıllık 1.7 milyon ton kapasitesi olan Konya Kayacık Lojistik Merkezi ve Mersin (Yenice) Lojistik Merkezi ile bugüne kadar 11 lojistik merkezi işletmeye alındı. Öte yandan, Kars Lojistik Merkezi’nin yapımı tamamlanırken, hizmete alma çalışmalarında sona gelindi. HEDEF 25 LOJİSTİK MERKEZ İzmir Kemalpaşa ve Sivas’ta kurulacak lojistik merkezlerin yapım çalışmaları devam ederken, Bilecik (Bozüyük), Kayseri (Boğazköprü), Karaman, Bitlis (Tatvan) ve Çerkezköy’de (Tekirdağ) kurulacak 5 lojistik merkezin proje çalışmaları tamamlandı. Mardin, Habur, İstanbul (Avrupa Yakası), Çandarlı, Filyos, İyidere/Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) lojistik merkezleri için ise etüt proje ve planlama çalışmaları devam ediyor. Bu çalışmalarla Türkiye’nin lojistik merkez sayısı 25’e yükselmiş olacak. İŞLETİM MODELİNDE TÜBİTAK İLE İŞBİRLİĞİ Lojistik merkezlerin işletim modeline ilişkin olarak TÜBİTAK Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü (TÜSSİDE) tarafından yürütülen araştırma projesi de tamamlandı ve lojistik merkezlerin yük potansiyelleri tespit edildi. Projenin ikinci aşamasında ise önceliklendirme ve işletim modellerinin belirlenmesine yönelik çalışmalar sürdürülüyor. Proje sonunda önerilen modeller dahilinde lojistik merkezlerin geliştirilmesi ve maksimum faydanın sağlanması hedefleniyor.

22 Haziran 2021 Salı

Altın Madencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yılmaz, Türkiye’nin altın potansiyeli hakkında açıklamalarda bulundu. Yüksek altın potansiyeline rağmen geçen yıl 25 milyar dolarlık ithalat yapıldığına dikkati çeken Yılmaz, şu bilgiyi verdi: “Altına ilgi fazla olunca ithalatı için ödenen para da dış ticaret açığını artırıyor. Uluslararası standartlarda altın üretimi yapan işletmelere ve altın rafinerilerine sahibiz. Borsa İstanbul’da altının alım-satım ve ithalatını yöneten Kıymetli Madenler Piyasamız ve çok güçlü bir mücevher sektörümüz var.” AĞRI’DAKİ REZERV Geçen yıl gerçekleştirilen 42 ton altın üretimiyle ekonomiye 2.4 milyar dolar katkı sağlandığını vurgulayan Yılmaz, üretilen altının 11.5 tonunun devlete vergi ve izin bedelleri olarak ödendiğini kaydetti. Yılmaz, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın Koza Altın İşletmeleri Ağrı Mollakara Tesisi Temel Atma Töreni’nde Ağrı’da piyasa değeri 1.2 milyar dolar olan 20 ton altın rezervi bulunduğu müjdesini verdiğini anımsatarak, “Türkiye’de üretilen madenlerin ekonomiye katkı sıralamasında altın ilk sırada yer alıyor. 6 bin 500 ton altın potansiyelimizin henüz 1.500 tonunu üretilebilir altın rezervine dönüştürebildik. Ağrı’da temeli atılan altın madeni tesisi, ülkemizin altın üretiminin yıllık 100 ton hedefine ulaşmasında çok önemli katkı sağlayacak” diye konuştu.

22 Haziran 2021 Salı

Dünya Altın Konseyi, altınla ilgili mayıs ayındaki gelişmeleri derlediği ‘Altın Piyasası Yorumu’ raporunda, altın fiyatlarındaki yükselişin, enflasyon, daha zayıf bir dolar ve daha düşük reel oranlar üzerine devam eden korkuların etkisiyle yüzde 7 artarak ivme kazandığı ve altının önemli bir teknik kırılmanın ardından mayıs ayını neredeyse yatay bir şekilde tamamlayarak ilk çeyrek kayıplarını geri aldığı kaydedildi. ETF’YE YOĞUN TALEP Rapora göre, altına dayalı borsa yatırım fonları (ETF), ocak ayından bu yana ilk aylık ve geçen yılın eylül ayından bu yana en yüksek girişlerini kaydetti. Altının yönünün muhtemelen iki önemli etken tarafından yönlendirilmeye devam edileceğinin aktarıldığı raporda, “Birincisi, uyumlu para politikası, altını düşük tutmanın fırsat maliyetini koruyacaktır. Daha yüksek enflasyon seviyeleri gerçekleşirse, satın alma gücündeki düşüşe karşı bir önlem olarak altının çekiciliği muhtemelen artacaktır. Öte yandan, daha yüksek enflasyon, sonuçta, diğer getiri getiren varlıklarla karşılaştırıldığında altının cazibesini azaltarak, para politikasını sıkılaştırmaya yol açacaktır” denildi. KİLİT NOKTA AÇIKLANDI Rapora göre, kilit noktanın, enflasyonun sadece geçici bir etki olup olmadığı veya küresel mali teşviklerin ve artan açıkların yatırımcıların tam olarak hazırlanmayabileceği daha yapısal enflasyonla sonuçlanıp sonuçlanmadığı olacağı ifade edildi. Raporda ayrıca altına dayalı borsa yatırım fonları akışlarındaki net uzun pozisyonlamanın özellikle enflasyon ve potansiyel daralma ile ilgili olarak hissiyatın ölçülmesinde faydalı ölçütler olmaya devam edeceği de aktarıldı.

22 Haziran 2021 Salı