On Birinci Kalkınma Planı’nda ve Orta Vadeli Program’da öngörülen hedefler doğrultusunda hazırlanan 2021 Yılı Yatırım Programı, Resmi Gazete’de yayımlandı. Programda bu yıl kamu kurumları tarafından yürütülen 3 bin 91 proje için 138.3 milyar lira ödenek ayrıldı. Bunun 108.5 milyar lirası devam eden projeler için, 28.5 milyar lirası ise yeni projeler için tanımlandı. Programda Kalkınma Planı öncelikli sektörlerine yönelik kamu yatırımları öne çıktı. Bütçe olanakları sebebiyle ödenek ayrılacak projelerde seçici davranıldığı bildirildi. Ödenek miktarına göre ulaştırma-haberleşme projeleri toplamdan yüzde 30.7 pay alacak. Eğitim yüzde 14.3, enerji yüzde 12.2, madencilik yüzde 10.4, tarım yüzde 8.7 ve sağlık projeleri yüzde 7.5 pay alacak. İmalat, turizm, konut, içme suyu ve kanalizasyon, teknolojik araştırma, çevre gibi diğer sektörlerin toplam payı ise yüzde 16.2. YOLLAR TAMAMLANIYOR Programda ulaşım projelerinin çokluğu dikkat çekiyor. Projesine 1993’te başlanan ve farklı aşamaların bulunduğu Hasdal Kavşağı-Kemerburgaz-Yassıören Ayrımı Devlet Yolu 2024’te tamamlanacak. Projeye bu yıl için 17.9 milyon lira ayrıldı. D-100 Devlet Yolu Gebze-İzmit Kesimi İkilemesi ve Toplama Yolları İnşaatı projesi 2024 yılında tamamlanacak. TRAKYA HATTI Kınalı Ayrımı-Tekirdağ-Malkara-İpsala 178 km yol projesi 2024’te tamamlanacak. Yine Kınalı Ayrımı-Tekirdağ arasında 56 km bölünmüş yol da 2024 mühletli olarak programda yer alıyor. Bu arada Büyükçekmece-Çatalca 15 km bölünmüş yol inşaatında da takvim 2024. Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 2017-2024 takvimli Sarıyer Kilyos Tüneli projesi de programda mevcut. 7 km çift tüp tünel için 39 milyon lira harcandı, bu yıl 8 milyon TL’lik yatırım öngörüldü. ANADOLU YAKASI Başka bir karayolu projesi ise Anadolu yakasının kuzeyinde yürütülüyor. Şile-Ağva-Kandıra-Kaynarca 64 km bölünmüş yol projesinde takvim 2024. Geçen yıl 524 milyon TL harcama yapılan projede bu yıl rakam 23 milyon TL. İstanbul içinde devam eden Şile’de 36 km bölünmüş yol projesinde de takvim 2024. Geçen yılsonunda toplam 9.8 milyon TL harcama yapılan Kanal İstanbul Bağlantı Yolları Etüt Proje ve Yapımı projesi de 2024’te tamamlanacak. Projede 150 km bölünmüş yol yapılması öngörülüyor. METRO PROJELERİ Programda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin metro projeleri de yer aldı. Üsküdar-Dudullu metrosunun elektromekanik işlerinin yanı sıra çeşitli metro aracı alımları da listede yer buldu. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın etüt-projeleri arasında Sabiha Gökçen Havalimanı Metro Bağlantıları’nın da 2022’de tamamlanması öngörülüyor. 2 milyar TL harcama yapılan projeye bu yıl için 331 milyon lira yazıldı. Kaynarca-Sabiha Gökçen hattı projesi için de83 milyon lira ayrıldı. Programda yine Bakanlık uhdesindeki İstanbul Yeni Havalimanı (İYH) Raylı Sistem Bağlantıları projesi de 2023’te tamamlanacak. 2020 sonunda 14 milyar lira harcanmış olan proje için bu yıl 3 milyar lira ayrıldı. Projede 176 metro aracı, 69 km raylı sistem inşaatı, elektromekanik ve müşavirlik hizmetleri de yer alıyor. Projeler dahilinde Halkalı-İYH (31.5 km) ve Gayrettepe-İYH (37.5 km) hatları bulunuyor. LOJİSTİK MERKEZ TCDD Genel Müdürlüğü’nün sahibi olduğu projeler arasında 13 ilde ‘Lojistik ve Yük Merkezleri’ kurulacak. Depo sahası, lojistik merkez ve çeşitli tamamlama işlerinin olduğu projede İstanbul Avrupa Yakası Lojistik Merkezi de yer alıyor. 311 milyon lira olarak hesaplanan projede takvim 2024’te tamamlanacak. GIDA KONTROL Programda, bazı illerde Gıda Kontrol Laborutuvarı projeleri de bulunuyor. Bunlar arasında İstanbul ve Edirne (2023) deyer alıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı projeler arasında 30 ilde küçük sanayi sitesi projeleri (2025), ‘Küme Kapasite Geliştirme ve Destek Programı’ (2023) Ankara, Bursa ve İstanbul’da uygulanacak. Programda birçok OSB GIS projesi de yer alıyor. AKILLI ŞEHİRLER Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ‘Trafik Sorununun Çözümü İçin Akıllı Şehirler’ projesi kapsamında İstanbul, Ankara, Çankırı ve Samsun için donanım ve sistem yazılımı işleri yapılacak. İki yıllık proje 2022’de tamamlanacak. 9.5 milyon liralık proje için bu yıl5 milyon lira yazıldı. DEĞERLİ MADEN Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın devam eden projeleri arasında (2020-2022) İstanbul’da Değerli Maden Döküm ve Hadde ÜretimHattı yer alıyor. Diğer bir proje ise Külçe Altın Takip Sistemi ve Paketleme hattı olarak yine aynı takvimde tamamlanacak. BOĞAZ TRAFİĞİ Kıyı Emniyeti projelerinden, ‘Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Sistem Yükseltilmesi ve İlavesi’ bu yıl tamamlanacak. Çanakkale ve İstanbul’da uygulanan projede gözlem sistemi ve yazılım uygulanacak. Yine boğazlar için acil müdahale römorkörü projesi de 2022’de tamamlanacak. Öte yandan, bu yıl yeni projeler kapsamında Denizcilik Simülatörleri Merkezi projesi Tekirdağ’da uygulanacak. Programa göre makina-teçhizat ve sistem yazılımı için 3.5 milyon TL ayrıldı. UZAY PROJELERİNE ÖDENEK Türkiye Uzay Ajansı’nın 2021-2022 dönemi uzay teknolojileri etüt ve projelendirme işleri Ankara ve İstanbul illerinde gerçekleştirilecek. Devam eden projelerden eXTP uydusu geniş alan izleme uygulama yazılımı projesi de 2026’da tamamlanacak. İSTANBUL’A DEV KÜTÜPHANE Yatırım Programı’nda ayrıca Cumhurbaşkanlığı İstanbul Millet Kütüphanesi projesi de yer alıyor. Proje 2021-2024 takviminde tamamlanacak. 122 bin metrekare kütüphane, 106 bin metrekare peyzaj, donanım, etüt-proje, makina-teçhizat için toplam tutar 855 milyon TL. Bu yıl için ayrılan 250 bin TL. HANGİ SEKTÖRDE KAÇ PROJE VAR SEKTÖRSAYI Tarım291Madencilik46İmalat97Enerji125Ulaştırma469Turizm55Konut95Eğitim946Sağlık211

26 Ocak 2021 Salı

Avdagiç, “Elbette kültür-sanat, tek başına hiçbir ekonomik sorunu çözmez ama gerekli yakıtı sağlar ve en önemlisi vizyonu ortaya koyar. Hep milli ve yerli bir teknolojiden bahsediyoruz ya işte, onu da sağlayacak olan kültürdür, sanattır, edebiyattır” diye konuştu. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, kültür ve sanatın, sürdürülebilir ve alternatif bir ekonomi için giriş kapısı olduğunu söyledi. Ekonomik kalkınmada kültür ve sanatın önemine işaret eden Avdagiç, “Kültürel hafızası olanların ve ancak kitapla, sanatla iç içe olanların iktisadi kalkınma için gerekli vasfı oluşturduklarını görebiliyoruz. Gerçekten kültür ve sanat, sürdürülebilir ve alternatif bir ekonomi için giriş kapısı” dedi. VİZYON KAZANDIRIR İTO tarafından yayın hayatına kazandırılan ‘İstanbul’un Kültürel Yüzü Cağaloğlu, Sultanahmet, Beyazıt’ adlı kitabın tanıtımı için video konferans yöntemiyle düzenlenen toplantıda konuşan Avdagiç, kültür ve sanatın ekonomiyi teşvik ettiğini belirterek, şunları söyledi: “Biz İTO camiası olarak, kültür ve sanat ile ekonomiyi adeta ‘bir kuşun iki kanadı’ gibi görüyoruz. Kültür ve sanatın ekonomiyi teşvik ettiğine inanıyoruz. Elbette kültür-sanat, tek başına hiçbir ekonomik sorunu çözmez ama gerekli yakıtı sağlar ve en önemlisi vizyonu ortaya koyar. Hep milli ve yerli bir teknolojiden bahsediyoruzya işte, onu da sağlayacak olan kültürdür, sanattır, edebiyattır. Bunlar bir şeyi nasıl yapacağımızı adeta öğretir. Bununla yetinmez, bunun için gerekli olan ruhu da bize verir. NIETZSCHE OLMASAYDI Nietzsche olmasaydı, Alman kalkınmasından söz edebilir miydik? İngilizler gerekli sosyal ve kültürel ortama sahip olmasalardı sanayi devrimini gerçekten hayata geçirebilirler miydi? Özetle, ekonomik kalkınma için gerekli yeni fikirleri sağlayacak olanın genişölçekli kültürel ve sanatsal ortamın tesisi olduğunu düşünüyoruz. İçinde bulunduğumuz Tarihi Yarımada, dün üç kıtaya hükmeden bir imparatorluğun, bugün ise Türkiye ekonomisinin kalbi olmuşsa bunu kültürle, sanatla, edebiyatla iç içe yaşamasına borçlu olduğunu düşünüyoruz. Kapalıçarşı’nın yanında Süleymaniye ve Fatih külliyeleri yükseldi. Ticaretin kalbi Sultanhamam’ın yanında gazeteler ve yayınevleri hep var oldu. Eğitim ve kültür-sanat, Tarihi Yarımada’da ticaretle, üretimle, ekonomiyle yan yana bulundu ve birbirini besledi.” TÜRKİYE’NİN EN ESKİ YAYIMCISIYIZ 2021’in, İTO’nun kuruluşunun 139’uncu yıl dönümü olduğunu hatırlatan Şekib Avdagiç, “İstanbul Ticaret Odası, Sultan 2. Abdülhamid’in iradesiyle 1882 yılında fiilen göreve başladı. O dönemde İTO, sadece İstanbul’un odası değildi. Dersaadet Ticaret Odası olarak imparatorluğun tamamına hizmet veren bir yapıdaydı. İTO, kuruluşundan sadece 3 yıl sonra kendi matbaasını kurdu, ilk kitabını ve dergisini neşretti. Dolayısıyla İTO, yayımcılıkta 136’ncı yılını kutluyor. Aralıksız yayıncılık faaliyetinde bulunmamız sebebiyle Resmi Gazete’yi bir kenara bırakacak olursak Türkiye’nin en eski yayımcısı İTO” diye konuştu. BU ŞEHRİN ÖZÜ TARİHİ YARIMADA’DIR, SURİÇİ BÖLGESİDİR Milletleri ve medeniyetleri kalıcı yapanın, mekanlara sinmiş kalıcı hafızalar olduğuna dikkat çeken Avdagiç, şöyle konuştu: “Mekanlar çok boyutlu pencereler gibidir. Ait olduğu medeniyetin siyasetten tarihe, edebiyattan müziğe kadar birçok değerini temsil eder. Bir anlamda o kültürel kimliğin dışavurum alanları gibidir. İstanbul da böyledir. Bu niteliğiyle İstanbul, Türk tarihinin 1453’te İstanbul’un fethi ile başlayan görkemli yükselişinin özetidir. Osmanlı İmparatorluğu’nun üç kıta yedi iklime etki eden yükselişinin sırrı İstanbul’da saklıdır.” Köprübaşı’ndan Cağaloğlu’na, Sultanahmet’ten Beyazıt’a kadar geniş bir alanın İstanbul’un karakteri ve hafızası olduğunu vurgulayan Avdagiç, “Nasıl İstanbul geniş bir coğrafyanın düğümlendiği şehir ise bu şehrin özeti de, eskilerin deyimiyle özünün özü de Tarihi Yarımada’dır, Suriçi bölgesidir. Çünkü Köprübaşı’ndan Cağaloğlu’na, Sultanahmet’ten Beyazıt’a kadar geniş bir alan İstanbul’un karakteri ve hafızasıdır” dedi.

26 Ocak 2021 Salı

Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) aralık ayına ilişkin petrol piyasası raporuna göre, talepteki toparlanma, temel olarak mali ve parasal destek paketlerinin etkisinin yanı sıra yeni tip koronavirüs salgınıyla mücadeleye yönelik ekonomik adımların etkinliğini yansıtıyor. Dünya genelinde Covid-19 vaka sayısındaki artış, ekonomik toparlanmayı yavaşlatsa da aşılama çalışmalarının yaygınlaşması ve ekonomik hareketlilikteki canlanmanın, yılın ikinci yarısında daha güçlü bir büyümeyi teşvik edeceği bekleniyor. Bu kapsamda, küresel petrol talebinin bu yıl geçen yıla göre yaklaşık 5.5 milyon varil/gün (yüzde 6) artışla günlük 96 milyon 600 bin varil seviyesine ulaşacağı tahmin ediliyor. TALEPTE ASYA PASİFİK AĞIRLIĞI Petrol talebinde 2021’de günlük 35 milyon 900 bin varille Asya Pasifik Bölgesi’nin başı çekmesi beklenirken, bu bölgeyi 30 milyon varille Amerika kıtası ve 14 milyon varille Avrupa’nın izleyeceği kaydedildi. Rapora göre, küresel petrol arzı 2020 Aralık’ta birönceki aya göre 30 bin varil/gün artışla günlük yaklaşık 92 milyon 770 bin varil oldu.

26 Ocak 2021 Salı

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, geçen yılTürk Patent ve Marka Kurumuna (TÜRKPATENT) 8 bin 200 yerli patent ve 3 bin 577 yerli faydalı model başvurusu, 41 bin 921 yerli tasarım başvurusu, 155 bin 913’ü yerli olmak üzere toplam 170 bin 590 marka başvurusu yapıldığını söyledi. Geçen yıl Kovid-19 nedeniyle birçok ülkede sınai mülkiyet alanındaki başvurularda düşüş olmasına rağmen Türkiye'deki artışa işaret eden Varank, "2020'de yerli başvuru sayılarında bir önceki seneye göre patentte yüzde 1, faydalı modelde yüzde 23, markada yüzde 31 ve tasarımda yüzde 7'lik artış yaşandı. Tescil sayılarında da artış oldu, patentte 2 bin 214, faydalı modelde 1145, markada 85 bin 729, tasarımda ise 38 bin 198 tescil gerçekleşti." diye konuştu. Varank, geçen yıl en fazla patent başvurusu yapan ilk 50 kuruluş arasında 17 üniversite bulunduğuna dikkati çekerek, yerli patent başvurularının yüzde 10'unun üniversiteler tarafından yapıldığını dile getirdi. En fazla yerli patent başvurusunda bulunan firmalara ilişkin de bilgi veren Varank, Turkcell'in 557 başvuruyla birinci, Arçelik'in 218 başvuruyla ikinci ve Mercedes-Benz Türk'ün 177 başvuruyla üçüncü olduğunu kaydetti. BAŞVURULARDA İSTANBUL BAŞI ÇEKTİ Varank, 2020'de marka, patent, faydalı model ve tasarım alanında en çok başvurunun İstanbul'dan yapıldığını belirterek, bu ili patent başvurularında Ankara ve Bursa'nın, faydalı model ve marka başvurularında Ankara ve İzmir'in, tasarım başvurularında ise Bursa ve Kayseri'nin takip ettiğini anlattı. Geçen yıl Türkiye'nin farklı şehirlerinden 477 coğrafi işaret başvurusu yapıldığına değinen Varank, şu ifadeleri kullandı: "Coğrafi işaret alanında en çok başvuru 65 adetle Diyarbakır'dan yapıldı. Diyarbakır'ı 55 başvuruyla Konya ve 50 başvuruyla Gaziantep takip etti. 2020'de 164 yeni coğrafi işaret tescillenerek toplam tescilli coğrafi işaret sayımız 633 oldu. Avrupa Birliği nezdinde de Antep baklavası, Aydın inciri, Aydın kestanesi, Malatya kayısısı ve Milas zeytinyağı olmak üzere 5 tescilli coğrafi işaretimiz bulunuyor." TÜRKPATENT DÜNYANIN EN FAZLA SINAİ MÜLKİYET BAŞVURUSU YAPILAN KURUMLARINDAN Varank, 2020 Aralık'ta yayımlanan Dünya Fikri Mülkiyet Göstergeleri Raporuna göre, Türkiye'nin ulusal sınai mülkiyet başvurularında dünyada tasarımda 6, markada 8 ve patentte 14'üncü sırada yer aldığını, genel sıralamada ise 10'uncu olduğuna dikkati çekti. TÜRKPATENT'in dünyada en fazla sınai mülkiyet başvurusu yapılan kurumlardan birisi olduğunu dile getiren Varank, "Türkiye, 2011'den bu yana Avrupa'da en fazla marka başvurusu yapılan ülke. Diğer ülkelerin 2020 yılı marka verileri henüz açıklanmadı ancak büyük ihtimalle bu alandaki birinciliğimiz sürüyor. Aynı zamanda TÜRKPATENT, 2017’den bu yana Birleşmiş Milletler'e bağlı Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı nezdinde hizmet veren 23 uluslararası otoriteden de birisi. 2020 verilerine bakıldığında, bir önceki yıla oranla yüzde 82’lik bir artışla, düzenlenen 1658 PCT raporuyla Türkiye dünyada 10'uncu sırada bulunuyor." ifadelerine yer verdi. Varank, TÜRKPATENT'in yaklaşık 10 yıldır bütün başvuruları çevrim içi aldığının altını çizerek, geçen yıl Elektronik Başvuru Sistemi'ne (EPATS) geçen kurumun verdiği 203 hizmetin tamamını, e-Devlet üzerinden sağladığını sözlerine ekledi.

26 Ocak 2021 Salı

Kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT), 2021 Yılı Yatırım Programı çerçevesinde bu yıl 43 milyar 487 milyon 704 bin liralık yatırıma imza atacak. Geçen yılki 24 milyar 316 milyon 672 bin liralık yatırım ödeneği ile kıyaslandığında KİT’lerin yatırım ödeneği bu yıl yüzde 79 oranında artırılmış oldu. TPAO, Karadeniz’de keşfedilen doğalgazın arama, sondaj ve saha geliştirme çalışmalarına yönelik Sakarya Doğalgaz Sahası Geliştirme Projesi için ayrılan 6.8 milyar liralık ödeneğinin de içinde bulunduğu 13.4 milyar liralık yatırım hedefiyle KİT’ler arasında en fazla ödenek tahsis edilen kuruluş oldu. Kuruluş, bu ödenek tahsisi ile geçmiş yıllarda ilk sırada yer alan Devlet Demiryolları’nı (TCDD) geride bıraktı. BOTAŞ ÜÇÜNCÜ SIRADA Ödenek tahsisinde TCDD Genel Müdürlüğü 12.6 milyar lira ile ikinci, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) Genel Müdürlüğü 6.1 milyar lira ile üçüncü, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü de 5.5 milyar lira ile dördüncü sırada yer aldı. Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü 1 milyar 746 milyon 500 bin lira, TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürlüğü 950 milyon lira, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEDAŞ) 750 milyon lira, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü 635 milyon 862 bin lira, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ise 595 milyon 680 bin lira tutarında yatırım yapacak. YÜZDE 33 ULAŞTIRMAYA Öte yandan, 2021 yılındaki KİT yatırımlarının yüzde 33’ünü ulaştırma ve haberleşme yatırımları oluşturuyor. Bu yıl içinde, ulaştırma ve haberleşme için 14 milyar 344 milyon 997 bin lira tutarında KİT yatırımı öngörülürken, enerji sektörüne 14 milyar 50 milyon liralık, madencilik sektörüne 13 milyar 960 milyon 251 bin liralık yatırım yapılacak. Bunları 915 milyon 370 bin lirayla imalat ve 210 milyon 306 bin lirayla tarım sektörlerine yönelik yatırımlar takip edecek.

26 Ocak 2021 Salı