TL’ye çevrilme zorunluluğu kalktı

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği, 31 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazete’nin 5’inci mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin yurda getirilmesine yönelik ödeme şekillerine banka ödeme yükümlülüğü (BPO) de eklendi. Döviz üzerinden yapılacağı beyan edilen ihracatın karşılığında farklı bir döviz cinsi veya Türk parası üzerinden yapılacağı beyan edilen dış satımın karşılığında döviz getirilmesi mümkün oldu.
TEBLİĞDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
Mevzuatta yapılan değişiklikle başlıca şu düzenlemeler getirildi:

İhracat bedellerinin Türk Lirası’na çevrilmesi zorunluluğu kaldırıldı. Buna göre, Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin, fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilmesi veya getirilmesi zorunluluğu devam etmekte olup, getirilen bedellerin en az yüzde 80’inin bir bankaya satılması (Türk Lirası’na çevrilmesi) zorunluluğu kaldırıldı.
İhracat bedellerinin tebliğde belirtilen şartlara göre bankaya transfer edilmesi veya getirilmesi zorunluluğu kalıcı hale getirildi. Tebliğin 10’uncu maddesiyle, 2018-32/48 sayılı Tebliğin 13’üncü maddesinin 2’nci fıkrası olan ‘Bu tebliğ hükümleri yürürlük tarihinden itibaren 6 ay süresince geçerlidir’ hükmü yürürlükten kaldırıldı. Böylelikle, ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin, fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilmesi veya getirilmesi zorunluluğu kalıcı hale getirildi.
İhracat hesaplarının terkin edilmek suretiyle kapatılmasına ilişkin düzenlemede değişiklik oldu. Buna göre her bir gümrük beyannamesi itibarıyla;

a) 30 bin ABD dolarına kadar noksanlığı olan ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme şekline ve toplam beyanname tutarına olan oranına bakılmaksızın,
b) 30 bin ABD dolarından yüksek olmakla birlikte 100 bin ABD doları veya eşitini aşmayan, beyanname veya formda yer alan bedelin yüzde 10’una kadar noksanlığı olan (sigorta bedellerinden kaynaklanan noksanlıklar dahil) ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme şekline bakılmaksızın,
c) 200 bin ABD doları veya eşitini aşmamak üzere, 9’uncu maddede belirtilen mücbir sebep ve haklı durum halleri göz önünde bulundurulmak suretiyle beyanname veya formda yer alan bedelin yüzde 10’una kadar açık hesaplar ilgili vergi dairesi başkanlığınca veya vergi dairesi müdürlüğünce terkin edilmek suretiyle kapatılacak.

Türk parası üzerinden yapılan ihracat karşılığında döviz getirilmesi mümkün hale geldi.
İhracat işlemlerine ait sözleşmelerde bedellerin tahsili için fili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda, bedellerin vade bitiminden itibaren 90 gün içinde yurda getirilmesi zorunlu oldu.
Mücbir sebep hallerine ilave olarak haklı durum halleri ilave edildi. Mücbir sebep halleri dışında kalan ancak bedel getirme süreleri içerisinde ihracat bedelinin yurda getirilmesine engel olan ve resmi kayıtlarla tevsik edilebilen durumlar vergi dairesi başkanlıkları veya vergi dairesi müdürlüklerince haklı durum olarak değerlendirilebilecek.

MB İHRACAT GENELGESİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın internet sitesinde, ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin 6 Kasım 2018 tarihli İhracat Genelgesi de kaldırıldı, yerine 16 Ocak 2020 tarihli İhracat Genelgesi yayımlandı. 16 Ocak 2020’de yayımlanan İhracat Genelgesi’ne, Merkez Bankası internet sitesinden ‘Banka Hakkında’, ‘Mevzuat’, ‘Kambiyo İle İlgili Mevzuat’ başlığı altından ulaşılabiliyor.
GENELGEDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
Merkez Bankası’nın söz konusu İhracat Genelgesi ile yapılan değişikliklerden öne çıkan bazı hususlar şu şekilde:

Mal ihraç ve ithal bedellerinin mahsubunda tarafların aynı veya farklı kişiler olması ayrımı kaldırıldı. Eski genelgede, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla mümkündü. Yeni genelgenin ‘İndirim ve mahsup işlemleri’ başlıklı 21’inci maddesinde yapılan düzenleme uyarınca, mal ihraç ve ithalinde tarafların aynı veya farklı kişiler olması ayrımı kaldırılmış olup, mahsup sonrası kalan tutarın yurda getirilmesi hükme bağlandı. Buna göre, mal ihraç ve ithalinde ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, ilgili GB’lerin birer örneği/GB bilgilerinin bankalara ibrazı durumunda mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu mümkün oldu.
İthalat bedellerinin ihracat bedelinden mahsup işlemi getirildi. Yeni genelgenin ‘İndirim ve mahsup işlemleri’ başlıklı 21’inci maddesine eklenen 4’üncü fıkra uyarınca, ithalat bedellerinin ihracat bedelinden mahsup işleminde kullanılabilmesi için ithalat konusu malların serbest dolaşıma giriş tarihi ile ihraç konusu malların fiili ihraç tarihi arasında azami 180 gün olması gerekiyor.
5 bin ABD doları ve altındaki ihracat işlemlerine ilişkin istisna kaldırıldı. 6 Kasım 2018 tarihli genelge (eski genelge) uyarınca, 5.000 ABD doları veya karşılığı Türk Lirası’nı geçmeyen tutardaki ihracat işlemlerinde bedellerin tamamının tasarrufu serbestti. Ancak yeni genelgenin ‘İhracatçının serbest kullanımına bırakılan dövizler’ başlıklı 22’nci maddesinde yapılan değişiklik uyarınca bu istisna kaldırılmış ve sadece serbest bölgelere ihracat beyannamesi düzenlenmeden yapılan (SBİF ile yapılan) azami 5 bin ABD dolar ihracat kambiyo takibinde istisna tutuldu.
Döviz tevdiat hesabından ihracat bedeli kabulü sağlandı. Eski genelgede, ihracat bedelinin, dövizin yurt dışından geldiğinin tespiti kaydıyla dışarıda yerleşik gerçek veya tüzel kişiler adına açılan döviz tevdiat hesaplarından tahsil edilebileceği açıklanmıştı. Yeni genelge uyarınca, dövizin yurtdışından geldiğinin tespiti kaydıyla dışarıda yerleşik gerçek veya tüzel kişiler adına açılan döviz tevdiat hesaplarından ihracatçının hesabına transfer edilen bedellerin bankalarca ihracat bedeli olarak kabulü mümkün oldu.
Kambiyo takibine dahil olmayan ülkelere Lübnan eklendi. Eski genelgede, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-32/48) hükümlerinin uygulanmayacağı diğer bir ifadeyle kambiyo takibine dahil olmayan ülkeler İran ve Suriye olarak belirlenmişti. Yeni genelgenin ‘İhracat bedellerinin yurda getirilmesi’ başlıklı 4’üncü maddesinde yapılan düzenleme uyarınca bu ülkelere Lübnan da eklendi.

27 Şubat 2020 Perşembe

Etiketler : Gündem