Stratejik bitkilerden şifalı formüller

HABER: SOYHAN ALPASLAN

Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi’nde (Cube Incubation) yerleşik Ars Biyoteknoloji, süper kritik karbondioksit ekstrasyonu yöntemi ile yalancı iğde (Hippophae Rhamnoides L.) yağı ekstratı ve protein oranı yükseltilmiş kenevir tohumu tozu üretiyor. Mucizevi bitki olarak tanımlanan yalancı iğde; Covid, kalp ve damar hastalıkları, meme kanseri, diyabet gibi hastalıkları tedavi edici etkisiyle biliniyor. Kenevir tohumu ise içerdiği protein ve yüksek besin değeri ile Dünya Sağlık Örgütü’nün merceğinde.

Ars, kenevir tohum tozu üretim projesinde ortağı olan Solagron Tarım A.Ş. ile yenilebilir yalancı iğde ekstresi üretmeye hazırlanıyor. Ayak mantarını yok eden ilacı da ticarileşme aşamasında. Ars, projeleri ile Türkiye’yi tıp dünyasında ayrıcalıklı bir konuma taşımayı hedefliyor. İstanbul Ticaret’in sorularını Ars Biyoteknoloji’nin kurucusu Prof. Dr. Aliye Aras cevapladı.

BİTKİLERLE AR-GE

Prof. Dr. Aliye Aras kimdir?

İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Botanik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi. Bitki sistematiği, bitki morfolojisi, bitki embriyolojisi, paleobotanik, palinoloji, adli palinoloji, tıbbi ve aromatik bitkiler, Ar-Ge yaptığı alanlar. Kendi deyişi ile bitkilerin fısıltısını dinleyen Prof. Dr. Aras; halen sarı çam, hurma, yalancı iğde, kenevir, kuşburnu, zerdeçal üzerinde süper kritik karbondioksit ekstrasyonu da dahil çeşitli araştırmalar yürütüyor.

KANSERE ŞİFA ARAYIŞI

Yalancı iğdeden ilaç üretme fikri nasıl doğdu?

Doktora tez konusu olarak danışmanım tarafından önerilen yalancı iğde ile tanışmamla başladı her şey. Nerede nasıl kullanılabileceğini sanki daha önceden biliyordum. Çok eski bir dostla karşılaşmıştım, sonrasındaki literatür bilgileri ile tutkuya dönüşen bir Ar-Ge süreci başladı benim için. O kendini bana anlattı, ben dinledim. Aynı dönemde bitkiden elde ettiğim özel ekstraksiyonlarla annemin meme kanserinden kaynaklanan metastazı yenebildik. Rusya ve Çin’in ilaç kataloglarında yer alan yalancı iğdenin bir gün Türkiye’de de hak ettiği yeri almasını çok isterim.

YEŞİL TEKNOLOJİ

Süper kritik karbondioksit ekstrasyon yönteminin önemi nedir?

Karbondioksit ve basınç kullanılan, bitkide biyoaktif madde kaybına sebep olmayan, kimyasal madde kullanımı gerektirmeyen çevre dostu bir işlem. Yeşil teknoloji olan bu işlemle bitkilerden en kaliteli ve saf ekstrelerin çıkarılması mümkün. Bu ekstreler son ürün olarak değerlendirilebileceği gibi ilaç, kozmetik ve gıda sektörlerinde hammadde olarak da kullanılıyor. Zengin ve eşsiz bitki kaynaklarımızı ham olarak ihraç etmek yerine yeşil teknoloji ile yüksek katma değerli ürünlere dönüştürebiliriz.

MUCİZEVİ BİTKİ

Yalancı iğdenin faydaları neler?

Bilim dünyası yalancı iğdeyi mucizevi bitki olarak tanımlıyor. Yalancı iğde, 200’den fazla biyoaktif maddeye sahip. Omega yağ asitlerinden 3-5-6-7 ve 9’u ihtiva eden tek bitki. Taşıdığı 18 aminoasitten 8’i insan için son derece önemli. B, C, E vitaminleri açısından çok zengin.

TÜRKİYE ÇOK ŞANSLI

Türkiye’de yalancı iğde yetişiyor mu?

Türkiye bu stratejik bitkiye sahip olduğu halde, herhangi bir ticari ürün geliştirememişti. Biz bu eksiği görerek yola çıktık. Türkiye’deki yalancı iğde türleri çok zengin etken madde içerikleri ve işlevsellikleri ile dünyadaki diğer türler arasında ön plana çıkıyorlar. Yalancı iğde, İç Anadolu ve Doğu Karadeniz bölgesinde yetişiyor. Tabii ki en önemlisi, dikkatli bir hasat ve ekstrasyon yaparak ürünün değerini düşürmemek.

PATENT BAŞVURUSU

Ticarileşmenin hangi aşamasındasınız?

Yalancı iğde yağı ekstratı üretmeye başladık. Sektörün yurt dışındaki önemli firmalarından talep alıyoruz. Hedefimiz; gıda, kozmetik ve sağlık sektörleriyle işbirliğine gidip, rekabet gücü ve katma değeri yüksek ürünlerle, küresel pazarda Türkiye’yi söz sahibi yapabilmek. Bu ürünlerden biri de kenevir tohumu tozu.

KENEVİR TOHUMU

Kenevir tohumunun önemi nedir?

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) tavsiyesi üzerine amino asitle zenginleştirilmiş kenevir tohumu protein tozu üretimine odaklandık. Olağanüstü protein ve mükemmel besin içeriğine sahip kenevir tohumundaki (Cannabis sativa) protein oranını, özel ekstrasyon yöntemimizle yüzde 35’den yüzde 80’e çıkarmaya çalışıyoruz. İnsan vücudu ile uyumlu bu özel proteinin; yeni doğanda dahi fonksiyonel bir protein kaynağı olarak kullanılabilmesini sağlayacağız. Protein bakımından çok zengin bir bitki olduğu için her yaştaki insanın protein ihtiyacını karşılıyor.

COVİD’E KARŞI ETKİLİ

“Covid’e karşı çok etkili olduğu için yalancı iğdenin her ürünü pandemide yok sattı. Bazı ekstreleri dudak uçuğuna neden olan Herpes virüsünü de saatler içinde yok ediyor. Lityum ve selenyum kaynağı olarak bipolar ve şizofreni tedavisi ile ilgili araştırmalar yapılıyor. Demir tedavisine eşlik etmesi gereken B ve C grubu vitaminleri içeriyor. Kardiyovasküler hastalıklar, hepatit, meme kanseri, diyabet ve fibrozise iyi geliyor.”

NARENCİYE KABUĞU YAĞI

“Tıp ve kozmetik alanında kullanılan narenciye yağlarını, uçucu yağ üretiminde Türkiye’nin öncü firması Solagron ile birlikte üreteceğiz. Böylece portakal, limon, mandalina suyu üreten sektörlerin atıklarını ekonomiye geri kazandıracağız. Dondurularak kurutulan kabuklar ekstrasyondan geçirilerek yüksek katma değerli yağlara dönüşüyor.”

KALİTELİ, YERLİ LAVANTA YAĞI

“Solagron işbirliği ile ülkemizde yetişen lavantalarla benzer teknoloji ile yurt dışında üretilen 3 mililitresi 20 dolardan satılan lavanta yağının daha kalitelisini ve daha uygun maliyetlerle yerli olarak üretebildik. Yurt içi ve yurt dışı pazardan şimdiden sipariş alıyoruz.”

08 Kasım 2021 Pazartesi

Etiketler : Sektörel