Net petrol ithalatçısı olan türkiye ekonomisi için petrol fiyatlarının seyri, hem enflasyon hem de cari denge üzerinde belirleyici rol oynuyor. Merkez Bankası’nın daha önceki analizlerine göre, ham petrol fiyatlarındaki yüzde 10’luk artış tüketici enflasyonunu nihai olarak 1 puan artırırken, fiyattaki her 10 dolarlık yükseliş ise cari açığı 12 aylık dönemde yaklaşık 2.6 milyar dolar yükseltiyor. Bu kritik denklemde, yılın geri kalanına ilişkin beklentileri Vadeli İşlem ve emtia Piyasaları Uzmanı Zafer ergezen, İstanbul ticaret için değerlendirdi.
ARZ LEHİNE DEĞİŞİM
Petrol piyasasında uzun süredir arz lehine bir değişim yaşandığını belirten ergezen, bu durumun fiyatları aşağı çektiğini söyledi. ergezen, mevcut tabloyu şöyle özetledi: “Son dönemde OPeC+, yine üretimini, yani arzı artırmaya devam ediyor. Buna yönelik açıklamaları gelirken, talep tarafında ise zayıflama sürüyor. Hem Avrupa hem ABD hem de Çin gibi üç büyük ekonomide yavaşlama sinyalleri görülüyor veya yavaşlama devam ediyor. Doğal olarak petrol talebinin zayıf olması bekleniyor. O yüzden yılın geri kalanında da Brent petrolün seyrinin 65 dolar civarında devam edeceğini düşünüyorum. Dönem dönem 70 dolar bandına yaklaşa-bilir, bazen de 60 dolar bandına gerileyebilir; ancak yılsonuna kadar ortalama 65 dolar civarında devam edeceğini düşünüyorum.”
RİSK ETKİSİ
ergezen, jeopolitik risklerin fiyatlarda dalgalanma yaratsa da kalıcı bir yükselişe neden olamamasının talebin zayıflığını teyit ettiğini belirterek, “İsrail-İran savaşına rağmen bunu göremedik. Bu da bize talebin ne kadar zayıf olduğunu gösteriyor. Riskler azalmaya başlayınca petrol fiyatlarının hemen gerilediğini görüyoruz” dedi.
SENARYOLAR
Piyasayı etkileyebilecek senaryolara da değinen ergezen, petrol fiyatları için en iyi gelişmenin talep tarafındaki toparlanma olacağını belirtirken, kısa vadede görülen canlanmanın ABD’nin 1 Ağustos’ta devreye alacağı gümrük vergileri öncesinde talebin öne çekilmesinden kaynaklandığını vurguladı. ergezen, en iyi senaryoyu “jeopolitik risklerin azalması ve küresel ekonomideki toparlanma sinyalleriyle birlikte talepte kalıcı bir canlanma yaşanması” olarak tanımlarken, böyle bir durumda fiyatların 75 dolar bandına doğru hareket edebileceğini ifade etti. Kötü senaryoda ise OPeC+ ülkelerinin arz artışını sürdürmesi ve başta ABD olmak üzere küresel talepteki zayıflığın derinleşmesiyle Brent petrolün 60 dolar bandına, hatta bu seviyenin altına gerileme ihtimali bulunduğunu kaydetti.
TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ OLUMLU
Mevcut 65-70 dolar bandındaki seyrin yılın geri kalanında devam etmesinin beklendiğini söyleyen Zafer Ergezen, bu durumun Türkiye ekonomisine etkilerini ise olumlu olarak yorumladı. Ergezen, “Böyle bir durum içerisinde de Türkiye açısından bakacak olursak, cari açık üzerindeki etkisi nispeten nötr olur. Yükselişten ziyade yatay veya düşüş seyrinin olması bekleniyor” dedi. Ergezen, bu senaryonun Türkiye’ye yansımasını şu sözlerle noktaladı: “Petrol fiyatları nispeten stabil veya hafif aşağı yönlü olursa, Türkiye’nin cari açığının bir miktar azalmasına ve enerji maliyetlerinin bir miktar düşmesine neden olabilir. Bunu, Türkiye’nin enflasyonu açısından olumsuz etki yaratmayacağı ve ekonomi yönetiminin elini nispeten kuvvetlendireceği şeklinde yorumlayabiliriz.”
