Pandemide hızlanan dijital dönüşüm, işletmelerde birçok görevi otomatikleştirdi. Ancak son yıllarda artan yapay zeka yatırımlarıyla üretimden eğlenceye hemen her alanda yaratıcı dönüşüm başladı. Bununla birlikte yapay zeka her ölçekteki şirketin iş süreçlerinde kendine yer buluyor. Bu gelişmeler, üretimden satışa, her departmanın ve planların değişmesine yol açıyor.
TİCARETİN DE ANAHTARI
Üretimde maliyeti düşürmek, etkili piyasa araştırması yapmak ve doğru fiyatlandırmaya ulaşmak için artık yapay zeka kullanılıyor. Dolayısıyla yapay zeka, ticaretin de anahtarı haline geliyor. Yapay zeka desteğiyle rekabet gücünü artıran firmalar küresel pazarda daha hızlı büyüme fırsatı yakalıyor. Bu durum global çapta en değerli firmalar listelerine de yansıyor. Artık en değerli şirketlerin arasında geleneksel sanayi ve petrol şirketleri yerine, başka şirketler yer alıyor. Teknoloji üreten şirketlerle perakende firmaları artık en büyük şirketler listesinde ilk sıralarda.
Bu değişimin de gösterdiği gibi yapay zeka uygulamaları entegre edilmiş süreçlere sahip olmak neredeyse zorunluluk haline geldi. Teknolojinin yıkıcı etkisi sektörleri ve iş süreçlerini değiştirirken, firmaların dezavantajlı duruma düşmemek için bu anahtarı da elinde tutmaları gerekiyor.
TARİFE SAVAŞLARINDA DOĞRU POZİSYON
ABD’de Trump 2.0 döneminin başlamasından bu yana yaşanan tarife savaşları, maliyet hesaplarını ve pazar analizini daha önemli hale getirdi. Bu durumda yapay zeka, uluslararası ticaretteki çalkantılı bu dönemde de doğru pozisyonu almak için etkili araçlardan biri olarak öne çıkıyor.
Üretimini, stok seviyesini, satın almasını, pazar araştırmasını ve risk analizini veriye dayalı olarak yapan, yapay zeka kullanan şirketler maliyetleri düşürüp fiyat avantajı elde ediyor. Kârlılığı artırmayı sağlayan dinamik fiyatlandırma için de yapay zeka kullanılıyor.
STOK MALİYETİNİ DÜŞÜRDÜ
Uluslararası şirketler, yapay zekaya yaptıkları yatırımlar sayesinde maliyetleri düşürürken ürün kalitesini artırmayı başardı. Örneğin Siemens, üretim hatlarında yapay zeka destekli sensörlerle hatasız üretim oranını yüzde 98’e çıkararak verimliliğini artırdı. Amazon ise lojistikte yapay zekayla teslimat sürelerini kısalttı, stok maliyetlerini azalttı. Benzer şekilde Tesla, üretim süreçlerinde makina öğrenmesi tabanlı sistemlerle otomasyon oranını artırarak hem hata payını düşürdü hem de üretim süresini kısalttı. Bu şirketlerin tamamı, 2024 sonunda net kârlarını önceki yıla göre yüzde 15-30 oranında artırdı.
ERTELEYENLER CİDDİ KAYIP YAŞAYABİLİR
Yapay zekaya yatırım yapmayan şirketler, rekabette geride kalma riskiyle karşı karşıya. Dünya Ekonomik Forumu’na göre, perakende sektöründe AI kullanımı 2028’e kadar 31 milyar dolara ulaşacak. AI’yi benimsemeyen perakendecilerin müşteri kaybı yaşayabileceği ifade edildi. Goldman Sachs, AI’nın 300 milyon tam zamanlı işi etkileyebileceğini, otomasyon avantajını kaçıran şirketlerin ise yüksek maliyetlerle mücadele edeceğini belirtiyor. Kodak, Blockbuster, Nokia gibi yeniliklere uyum sağlayamayan şirketlerin iflası, AI’ye direnenlerin de tarih sahnesinden silinebileceği uyarısını güçlendiriyor.
HANGİ ALANLARDA NE İŞE YARIYOR?
* Dinamik fiyatlandırma: Arz ve talep, müşteri grupları, rekabet seviyesi ve küresel gelişmeler hesaba katılarak dinamik fiyatlandırma yapılabiliyor.
* Stok yönetimini iyileştirme: İmalat için hammadde stoku ve satış için mamul stoku farklı şartlara göre kurgulanabiliyor. Stok maliyeti düşerken, envanter yönetimi kolaylaşıyor.
* Veriye dayalı karar alma: Gerçek zamanlı veriyle piyasa trendlerini ve müşteri davranışlarını analiz ederek stratejik kararlar alınabiliyor.
* Operasyonel verimliliği artırma: Tekrarlayan ve manuel işlemler otomatikleştiriliyor. Çalışanların daha inovatif işlerle ilgilenmesi sağlanıyor.
* Hataları ve zararı azaltma: Yapay zeka yazılımları işlem hatalarını azaltıyor. Kaynak israfı ve muhasebe hataları önleniyor.
* Müşteri hizmetlerinde iyileşme: Yeni kampanyaların isabetli oluşturulması operasyonel verimliliği artırıyor. Müşteri memnuniyeti marka değerini ve satışları geliştiriyor.
* Pazarlama ve kişiselleştirme: Hedef kitleye uygun içerik hazırlanırken, kaynak israfı önleniyor. Ayrıca e-ticaret için reklamların kişiselleştirilmesi kolaylaşıyor.
SEKTÖRLERDEN 3 ÖRNEK
Makina sektöründe radikal değişiklik
Avrupa Birliği, makina emniyeti konusundaki 2006 tarihli yönetmeliği değiştirdi. En son teknolojik ilerlemeleri ve pazardaki gelişmeleri dikkate almayı amaçlayan yeni yönetmelik, 20 Ocak 2027’de yürürlüğe girecek. Yeni regülasyon, yapay zeka dahil olmak üzere makina sağlığı, emniyeti ve daha sıkı pazar gözetimiyle ilgili kapsamlı kurallar içeriyor. MAKFED Makina Zirvesi’nin ‘Yapay Zeka ve Dönüşen İmalat Sanayi’ başlıklı oturumunda bu konuya değinen MAKFED Genel Sekreteri Zühtü Bakır, “Makinacıların ‘anayasası’ olan yönetmelik radikal bir şekilde değişiyor. Artık bu sektörde yapay zeka esas oluyor, siber güvenlik çok daha önemli hale geliyor” dedi.
Perakendede müşteriyi anlamak şart
Dijitalleşen perakende dünyasında kişiselleştirme en önemli konulardan biri haline geldi. Mastercard Türkiye ve Azerbaycan Hizmetlerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Mehmet Gülez, tüketicilerin alışveriş ve marka etkileşim süreçlerinin artık çoklu kanallı yapıya evrildiğini belirtti. Veriye dayalı, kişiye özel ve anlık etkileşimlerle şekillenen iletişim anlayışının geliştiğini söyleyen Gülez, “Mesele sadece doğru mesajı vermek değil, doğru kişiye, doğru zamanda, doğru kanaldan ve tam da istediği tonda ulaşmak. Bu da ancak veriyi analiz eden, ihtiyaç ve beklentileri öngörebilen, çevik stratejilerle mümkün. Yapay zeka ve derin öğrenme ile geliştirdiğimiz süreçler; müşteri ihtiyaçlarını en doğru şekilde anlamamızı sağlıyor” dedi.
Lojistik süreçlerinin ayrılmaz parçası
Veri odaklı çözümler, lojistik sektörünü dönüştürüyor. Teslimat süreleri kısaldı, maliyet baskısı arttı, müşteri beklentileri daha önemli hale geldi. Bu faktörler, yapay zekayı lojistik süreçlerin ayrılmaz bir parçası haline getiriyor. Sürat Kargo CEO’su Cem Oğuz, konu hakkında şunları söyledi: “Yapay zeka, lojistik gönderilerin daha hızlı ve düşük maliyetle ulaştırılması için optimizasyon sistemleri sunuyor. Aynı güzergaha 3 araç yerine 1 araçla ulaşmak, maliyet avantajı sağlar ve bu müşteriye yansır. Ayrıca gidilemeyen noktalara, yapay zeka sayesinde daha etkin çözümler üretmek mümkün hale geliyor.”
KOBİ’LERDE İŞE GÖRE ARAÇLAR
* Veri analizi ve iş zekası: Microsoft Power BI, Google Analytics, Tableau, Zoho Analytics.
* Verimlilik ve otomasyon: Asana AI, Notion AI, Loom AI, Zapier, Trello.
* İçerik üretimi ve pazarlama: ChatGPT, Claude, Gemini, Canva AI, Midjourney, DALL-E, Stable Diffusion, Jasper, Copy.ai.
* Müşteri ilişkileri ve satış: Salesforce Einstein, Intercom, Drift, HubSpot AI, Zendesk AI.
