Olasılık tabanlı hibrit çip dönemi başladı

Çin, dünyanın ilk ikili olmayan çipinin seri üretimine başladı. Olasılıksal hesaplama temelli bu çip, daha az enerji tüketiyor, daha az hata yapıyor ve ABD ambargolarına rağmen üretilebiliyor. Yeni teknoloji; yapay zekâ, havacılık ve üretim gibi alanlara entegre edilmeye başlandı.

Giriş: 11.06.2025 - 09:31
Güncelleme: 11.06.2025 - 09:31
Olasılık tabanlı hibrit çip dönemi başladı

Çin, bilgisayar işlem mantığında köklü bir değişikliğe öncülük ederek dünyanın ilk ikili olmayan çipinin seri üretimine başladı. Pekin'deki Beihang Üniversitesi'nden Profesör Li Hongge liderliğinde yürütülen çalışma, geleneksel 0 ve 1’lerden oluşan ikili mantık sistemine alternatif bir yaklaşım sunuyor.


Geliştirilen sistem, ikili mantığı olasılık temelli hesaplamayla harmanlayarak hem güç tüketimi hem de mimari uyumsuzluk gibi temel sorunlara çözüm getiriyor. Bu hibrit yapı, özellikle ABD’nin uyguladığı çip kısıtlamalarına karşı yerli bir alternatif olarak konumlanıyor.


İKİ BÜYÜK ENGEL AŞILIYOR

Günümüz çipleri, yüksek enerji tüketimi ve eski sistemlerle uyumsuzluk gibi iki büyük teknik engelle karşı karşıya. Bu bağlamda geliştirilen Hibrit Stokastik Sayı (HSN) sistemi, klasik ikili hesaplama yöntemlerinin sınırlarını zorlamadan daha verimli bir performans sunmayı amaçlıyor.


HSN yaklaşımı, geleneksel donanımların ihtiyaç duyduğu karmaşık ve yüksek güçlü altyapılar yerine daha az donanım gereksinimiyle işlem yapabiliyor. Bu da sistemin enerji verimliliğini ve hata toleransını artırıyor.


YENİ MİMARİ YAKLAŞIM

Profesör Li ve ekibi, 2023 yılında Çinli yarı iletken üreticisi Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC) ile birlikte 110 nm işlem teknolojisini kullanarak ilk çipi dokunmatik ekran uygulamaları için geliştirdi. Elde edilen başarıyı takiben, makine öğrenimi için ikinci bir çip de standart 28 nm CMOS süreciyle üretildi.


Yeni çiplerde bellek içi hesaplama algoritmaları da bulunuyor. Bu sayede verilerin işlemci ile bellek arasında sürekli taşınması gerekmiyor. Hem enerji tasarrufu sağlanıyor hem de işlem hızı artırılıyor. Ayrıca, sistem-üzerinde-çip (SoC) mimarisi sayesinde aynı anda birden fazla görev işlenebiliyor.


AKILLI UYGULAMALARDA KULLANILIYOR

Üretilen çip, şu anda akıllı kontrol sistemlerinde, özellikle de dokunmatik ekranlarda kullanılıyor. Arka plan gürültüsünü filtreleyerek zayıf sinyalleri tespit edebilen yapı, kullanıcı etkileşimini daha sezgisel ve verimli hale getiriyor.


ÇOK AMAÇLI KULLANIM PLANI

Geliştirilen teknoloji yalnızca dokunmatik ekranlarla sınırlı değil. Çinli araştırma ekibi, bu çipin konuşma ve görüntü işleme, büyük yapay zekâ modellerinin hızlandırılması ve diğer karmaşık görevlerde de kullanılabileceğini belirtiyor. Ayrıca hibrit olasılıksal hesaplama için özel bir komut seti ve özgün çip mimarisi de geliştirildi.


MİKRO SANİYE GECİKME

Yeni çip tasarımı, donanım hızlandırma ile esnek yazılım programlanabilirliğini birleştirerek işlem gecikmesini mikrosaniye düzeyine indirgiyor. Bu, yapay zekâ ve gerçek zamanlı uygulamalar için büyük bir avantaj sunuyor.


ZORLUKLAR DEVAM EDİYOR

Çin’in bu çip atılımı, küresel teknoloji yarışında dikkat çekici bir adım olsa da, bazı sınırlamalar da mevcut. Uyumluluk sorunları, ticarileşme ölçeği ve yazılım desteği gibi alanlarda hâlâ çözülmesi gereken teknik belirsizlikler bulunuyor.


Yine de Çin’in, ikili olmayan hibrit yapay zekâ çipleri geliştirme yolundaki ilerlemesi, hem teknolojik bağımsızlık hem de yenilikçilik açısından önemli bir eşik olarak görülüyor.