Nükleerde sigortalı dönem

HABER: OSMAN KUVVET

Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetler üzerinde düzenleme, değerlendirme, yetkilendirme, denetleme faaliyetleri ve yaptırımları uygulayabilme yetkisini haiz Nükleer Düzenleme Kurumu’nun yetki, sorumlulukları ile nükleer zararlar hakkında hukuki sorumluluk rejimini düzenleyen kanun teklifi yasalaştı.

BARIŞÇIL KULLANIM

Kanunda barışçıl kullanım ilkesi esas alınarak yürütülecek faaliyetler sırasında çalışanların, halkın, çevrenin ve gelecek nesillerin iyonlaştırıcı radyasyonun olası zararlı etkilerinden korunmasına yönelik ilke ve esaslar ile tarafların sorumlulukları belirlendi. Nükleer enerji ve nükleer maddelerle ilgili herhangi faaliyeti yürütecek gerçek veya tüzel kişiler, Türkiye’nin taraf olduğu nükleer güvence ile ilgili uluslararası anlaşma ve sözleşmelere uymakla yükümlü olacak.

İZİN ZORUNLU

Toplam 29 maddeden oluşan kanuna göre, Nükleer Düzenleme Kurumu’ndan sadece Türk vatandaşları veya Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına göre kurulmuş tüzel kişiler lisans alabilecek. Radyoaktif maddelerin ihracatı, ithalatı, taşınması, transit geçirilmesi, teknolojinin ihracatı ve ithalatı için kurumdan izin alınması zorunlu olacak. Türkiye Cumhuriyeti’nin egemenlik alanı dışında yürütülen bir faaliyet sırasında ortaya çıkmış olan radyoaktif atıklar Türkiye’ye sokulamayacak. Türkiye’deki faaliyetler sonucunda ortaya çıkan radyoaktif atıklar, Türkiye Enerji Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) tarafından bertaraf edilecek.

NÜKLEER SORUMLULUK

Yasaya göre nükleer tesisler, radyasyon tesisleri veya radyoaktif atık tesislerinin kurulacağı saha, Nükleer Düzenleme Kurumu onayına tabi olacak.

Nükleer kaynaklı zararlar hakkında bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde Paris Sözleşmesi hükümleri uygulanacak. Nükleer tesisi işleten, doğacak zararlardan ve tazminatların ödenmesinden sorumlu olacak.

SİGORTA VE TEMİNAT

Nükleer tesis işletenler için sigorta yaptırma veya teminat gösterme zorunluluğu getirilen yasaya göre, nükleer maddelerin Türkiye’nin egemenlik alanında yapılacak transit geçişlerinde, işleten 80 milyon Euro tutarında sigorta yaptıracak ya da teminat gösterecek. Yaptırılan sigorta ya da gösterilen teminat, sadece bir nükleer hadise durumunda nükleer zararın tazmini için kullanılacak. Nükleer sigorta havuzu kurulacak, havuzun işleyişine ilişkin usul ve esaslar Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yönetmelikle belirlenecek. Nükleer hadise sonucu meydana gelen nükleer zararların tazmini için nükleer zarar görenler tarafından yapılan başvuruları değerlendirmek ve başvurular hakkında karar vermek için Nükleer Zarar Tespit Komisyonu kurulacak.

TEKNİK DESTEK VERECEK

Nükleer Düzenleme Kurumu görevlerini yerine getirirken; ihtiyaç duyacağı her türlü analiz, danışmanlık, gözetim, inceleme, araştırma, muayene, test, kontrol, eğitim ve sertifikalandırma gibi teknik destek hizmetlerini sağlamak amacıyla başlangıç sermayesi 1 milyon Türk Lirası olan ve kurum tarafından ödenen, paylarının en az yüzde 51’i kuruma ait olan, Nükleer Teknik Destek Anonim Şirketi (NÜTED) unvanı altında özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir anonim şirket kurulacak. Kurumun uygun bulması durumunda NÜTED A.Ş., üçüncü kişilere yurt içinde ve yurt dışında hizmet verebilecek.

SORUMLULUK MİKTARI

Her bir nükleer vakada işletenin sorumluluk miktarları, termal gücü 10 megavatın üzerinde olan nükleer reaktörler ile kurum tarafından nükleer tesis işletmek üzere verilecek lisans öncesi yapılacak değerlendirme ile belirlenecek diğer nükleer tesisler için 700 milyon Euro, bu kapsama girmeyen nükleer tesislerde 70 milyon Euro, nükleer maddelerin taşınmasında 80 milyon Euro, nükleer maddelerin Türkiye sınırları dahilinde yapılacak transit geçişlerde ise 700 milyon Euro ile sınırlı olacak.

14 Mart 2022 Pazartesi

Etiketler : Sektörel