Florida'daki NASA Kennedy Uzay Merkezi'nden 26 Şubat’ta SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılan NASA’nın IM-2 görevini taşıyan Athena, yaklaşık 4,5 gün süren bir yolculuğun ardından Pazartesi günü (3 Mart) ay yörüngesine ulaştı. Uzay aracı ve görev kontrolünde görevli Intuitive Machines operatörleri Athena’yı iniş aracını yüzeye iniş için hazırladı.
Görev planlamacıları, Ay’a varışın ardından rota düzeltme manevraları yapılmasını öngörüyordu. Ancak Athena’nın yörüngeye girişi o kadar hassas gerçekleştirildi ki, bu manevralara gerek kalmadı. Intuitive Machines tarafından yapılan açıklamada, “Uçuş kontrolörleri, Athena’nın IM-2 görevinin isteğe bağlı ay düzeltme manevrasından vazgeçecek kadar hassas şekilde yörüngeye yerleştiğini doğruladı” denildi.
OTONOM İNİŞ
Athena, iniş öncesinde bugün TSİ 19.30’da yörünge alçaltma manevrası (DOI) gerçekleştirecek. Bu manevra, iniş aracını Mons Mouton’daki hedef bölgeye yönlendirecek. İniş sırasında Athena, Ay’ın uzak tarafında iletişim menzilinin dışında kalacak ve burada tamamen otonom olarak altındaki araziyi analiz ederek navigasyonunu sağlayacak.
İnişin kritik aşamalarından biri olan Powered Descent Initiation (PDI) sırasında, Athena iniş motorlarını ateşleyerek Ay yüzeyine doğru kontrollü bir alçalış gerçekleştirecek. Yaklaşık 1,6 km uzaklıktaki hedefe yaklaşırken tehlike algılama ve kaçınma sistemlerini devreye alacak.
DAHİLİ REHBER SİSTEMİ
Athena, yüzeye 9 metre kala hızını saatte yaklaşık 3 metreye düşürecek ve terminal iniş fazına geçecek. Bu aşamada sadece dahili rehberlik sistemleri devrede olacak ve yüzeyle buluşma anı, görevin en kritik anlarından biri olacak.
İnişten sonraki 15 saniye boyunca Intuitive Machines kontrolörleri, Athena’nın durumunu değerlendirecek. Her şey yolunda giderse Athena, Mons Mouton’daki bilimsel keşif görevine başlayacak.
HEDEF: SU BUZU VE YEREL KAYNAKLAR
Bilim insanları, Athena’nın iniş yapacağı Mons Mouton bölgesinde su buzu ve diğer değerli kaynakların bulunabileceğini düşünüyor. Bu kaynakların tespiti, NASA’nın Artemis programı kapsamında astronotları Ay’a geri gönderme planları için kritik önem taşıyor. Ay yüzeyindeki su buzu, hem içme suyu hem de roket yakıtı üretimi için kullanılabilir.
Athena, NASA’nın Polar Resources Ice Mining Experiment-1 (PRIME-1) yükünü de taşıyor. Bu deneyde, TRIDENT adlı matkap Ay yüzeyine kadar inecek ve MSolo isimli kütle spektrometresi örnekleri analiz ederek su buzu varlığını araştıracak. PRIME-1, Ay yüzeyinin yaklaşık 1 metre altına kadar kazı yapacak.
ÜÇ ROBOT, BİRLİKTE KEŞİFTE
Athena’nın iniş görevinde yalnız değil. Grace adı verilen ve öncü bilgisayar bilimcisi Grace Hopper’ın adını taşıyan küçük bir uzay aracı, Athena’nın iniş alanına yakın bir noktada zıplayarak kalıcı olarak gölgede kalan bir krateri keşfedecek. Ayrıca Lunar Outpost tarafından geliştirilen MAPP isimli mini gezici de yüzeyi keşfetmek için görevlendirildi. Bu üç robot, Nokia Bell Labs tarafından sağlanan Ay’ın ilk 4G/LTE ağı üzerinden iletişim kuracak.
TEKNOLOJİK GÖSTERİLER
Athena ayrıca, güç kaynağına ihtiyaç duymayan pasif bir teknoloji olan Lazer Retro-Reflektör Dizisi’ni (LRA) de taşıyor. Athena’nın dışına monte edilen bu sekiz ayna, yakındaki ve uzaktaki uzay araçları için navigasyon referansı olarak kullanılacak.
Bunlara ek olarak, Japon şirketi Dymon tarafından geliştirilen Yaoki adlı mini gezici de Athena ile birlikte Ay yüzeyine bırakılacak.
10 GÜNLÜK GÖREV VE GÜNEŞ TUTULMASI
Athena ve ekip arkadaşları, Ay gecesi çökene kadar yaklaşık 10 gün boyunca keşif yapacak. 14 Mart’ta ise Athena, Ay yüzeyinden gözlemlenecek nadir bir güneş tutulmasına tanıklık edecek.
Ay geceye gömüldüğünde, güneş ışığı kaybolacak ve Athena’nın pilleri tükenecek. Bu noktada Athena’nın görevi sona erecek. Ancak toplanan veriler, gelecekte Ay’a yapılacak insanlı ve robotik görevlerin temelini oluşturacak.
