HABER: BARIŞ CABACI
Macaristan ve Türkiye arasındaki ilişkiler, köklü bir tarihe ve ortak bir kültürel mirasa dayanıyor. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler, 1923 yılında Macaristan’ın Türkiye’yi tanımasıyla başladı. Bu dostluk, yıllar içinde ekonomik, kültürel ve siyasi alanlarda derinleşti. 2023 yılında, iki ülke arasındaki ticaret hacmi 3.946 milyar dolara ulaştı. Özellikle otomotiv, makina, tarım ürünleri ve ilaç sektörlerinde önemli işbirliği anlaşmaları imzalandı. Türkiye, Macaristan’ın en önemli ticaret partnerlerinden biri haline gelirken, Macar yatırımcılar da Türkiye’de çeşitli projelere yöneldi.
HEDEFE DESTEK
Yakın zamanda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Macaristan Cumhurbaşkanı Viktor Orban, iki ülke arasındaki dış ticaret hedefini 6 milyar dolar olarak belirledi. İTO’da bu kapsamda ‘Macaristan’a yönelik ticaret ve yatırım fırsatları’ webinarı düzenlendi. İTO Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üstün’ün katılımıyla gerçekleşen webinara, Budapeşte Büyükelçisi Gülşen Karanis Ekşioğlu, DEİK Türkiye-Macaristan İş Konseyi ve Türk-Macar Ticaret Odası (TURKCHAM) Başkanı Suat Gökhan Karakuş ve sektör temsilcileri katıldı. Budapeşte Ticaret Müşavirleri Sedat Karaoğlu ve Tahire Nur Durmuş, Macar pazarıyla ilgili sunum yaptı. Ayrıca, Bere Trade Kft. firması kurucusu Haluk Zaim de Macaristan pazarındaki deneyimlerini paylaştı.
KÖKLÜ BAĞLAR
İki ülke arasındaki bağların, tarih boyunca hep güçlü olduğunu belirten İTO Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üstün, Macaristan ve Türkiye’nin farklı coğrafyalarda bulunmasına rağmen birbirlerine büyük benzerlikler gösterdiğinin de altını çizdi. Üstün, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Her iki ülke de stratejik konumları sayesinde bölgesel ve küresel ticaret yollarında önemli bir yere sahip. Bu avantajlarımızı en iyi şekilde değerlendirerek, ekonomik alanda büyük başarılar elde edebiliriz. Avrupa’nın merkezinde yer alan Macaristan, diğer AB üyeleriyle ticaret yapmak isteyenler için önemli bir yatırım fırsatı. 2023 yılı itibarıyla ticaret hacmimiz 3.9 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu rakamlar, iki ülke arasındaki ekonomik potansiyelin sadece bir göstergesi ve yeterli değil. Macaristan’da Türk yatırımcıların sayısı her geçen gün artıyor. Aynı şekilde, Türk ekonomisine de Macar yatırımcıların ilgisi büyük. Her yıl yüzlerce Türk ve Macar öğrenci, karşılıklı değişim programları aracılığıyla iki ülkenin üniversitelerinde eğitim görme fırsatı buluyor.”
BİLİM VE İNOVASYON YILI: 2025
1923’te imzalanan Türk-Macar Dostluk Anlaşması’nın 100. yıl dönümü dolayısıyla 2024’ün Türkiye ve Macaristan’da karşılıklı kültür yılı olarak kutlandığını belirten Budapeşte Büyükelçisi Gülşen Karanis Ekşioğlu, “Bu yıl, birçok noktada Türk kültürünü yansıtacak etkinlikler düzenliyoruz. Gelecek yılı ise Türkiye-Macaristan Bilim ve İnovasyon Yılı olarak kutlayacağız. Bilim ve inovasyonun iki ülke arasındaki ticareti artıracağını öngörüyoruz. Türkiye-Bulgaristan-Macaristan arasındaki tren yolu güzergahının güncellemesi için çalışmalarımız devam ediyor” diye konuştu.
JEOTERMALDE FIRSAT
Macaristan’a yatırım yapacak firmaların 300 milyonluk bir pazara doğrudan erişimi olacağını hatırlatan DEİK Türkiye-Macaristan İş Konseyi ve Türk-Macar Ticaret Odası (TURKCHAM) Başkanı Suat Gökhan Karakuş ise Macaristan’ın AB’nin lojistik merkezi konumuna geldiğini söyledi. Karakuş, “Macaristan ile ticarette olabilecek problemler oldukça minör seviyede. Bölgenin genel sorunu olan vize problemi ticareti olumsuz etkiliyor. Öte yandan Macaristan, jeotermal enerji alanında dünyada dördüncü sırada yer alıyor. Türk firmaları için bu noktada da yatırım fırsatları bulunuyor” dedi.
800 MİLYON DOLARLIK YATIRIM
Macaristan’ın iş yapma kolaylığı sıralamasında 192 ülke arasında 52. sırada bulunduğunun altını çizen Budapeşte Ticaret Müşaviri Sedat Karaoğlu, şunları söyledi: “Macaristan nüfusu 10 milyon. AB genelinde olan nüfusun yaşlanma problemi, Macaristan’da da görülüyor. Kişi başı geliri 22 bin doları aşan Macaristan, AB’de yüksek gelire sahip ülkeler arasında yer alıyor. Macaristan’da yatırım yapan Türk ortaklı firmaların sayısı 500’e ulaştı. Bu firmaların yatırımları 800 milyon doları buluyor. Öte yandan, Türkiye’de faaliyet gösteren Macar firmaların sayısı da 100’e ulaştı. Bu yatırımların değeri ise yaklaşık 30 milyon dolar. Macar halkı, Türklere ve Türk ürünlerine daha çok ilgi gösteriyor. Türk ürünleri pozitif ayrımcılığa tabi tutuluyor.”
TÜRKİYE VE MACARİSTAN ARASINDAKİ ANLAŞMALAR VE İŞBİRLİKLERİ
İki ülke arasında bugüne kadar imzalanan ve yürürlükte olan anlaşma ve işbirlikleri şöyle:
* Turizm İşbirliği Anlaşması (1992)
* Yatırımların Karşılıklı Korunması ve Teşvik Anlaşması (1994)
* Çifte Vergilendirme Önleme Anlaşması (1995 ve 2023)
* Ekonomi İşbirliği Anlaşması (2005)
* Karma Ekonomi Komisyonu (JEC) (2007)
* Sosyal Güvenlik Sözleşmesi (2019)
* Türk-Macar Karayolu Taşımacılığı Karma Komitesi (2014)
* Türk Eximbank ve Macar MEHIB Arasında Reasürans İşbirliği Anlaşması (2021)
* Ortak Ekonomi ve Ticaret Komitesi (JETCO) (2022)
* Gümrüklerde İşbirliğinin Artırılması (2023)
* Bilim ve Teknoloji Alanında İşbirliği (2023)
* Enerji Alanında İşbirliği (2023)
MACARİSTAN PAZAR ANALİZİ
Güçlü yanları
* AB ve TDT üyesi olması
* Coğrafi yakınlık
* Gelişmiş karayolu ağları
* Vergi avantajı %9
* Olumlu Türkiye imajı
Zayıf yanları
* Vize sorunu
* Bankacılık maliyetleri ve hesap açma sorunu
* Karayolu taşımacılığındaki kotalar ve BİREG sistemi
* Yoğun bürokrasi ve iş yapma kültürü
Fırsatlar
* Go Afrika İş Forumu
* Otomotiv sektöründe artan yatırımlar ve ortaklık fırsatı
* KEK ve JETCO mekanizmasının yürürlükte olması
* Altyapı ve üstyapı yatırım imkanı
Riskler
* Resesyon sürecinde olması
* Kurda yaşanan dalgalanma
* AB fonlarında yaşanan kesintiler
* İşçi bulma sorunu
