Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Gaz Piyasası Raporu’na göre, dünyanın doğalgaz talebi 2023’te yüzde 0.5 büyüdü. Covid-19 kısıtlamalarının kaldırılması ve ekonomik aktivitenin canlanmasıyla Çin’in gaz talebi geçen yıl yüzde 7 arttı. Çin, dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz ithalatçısı (LNG) unvanını da geri kazandı. Buna karşılık Avrupa’nın gaz talebi yüzde 7 azalışla 1995’ten sonraki en düşük seviyesine geriledi. Bu düşüşte yenilenebilir enerji kaynaklarındaki hızlı büyümenin yanı sıra nükleerden enerji üretiminin artması etkili oldu.
LNG ARZI
Geçtiğimiz yıl gaz talebindeki kısıtlı büyümenin ardından ise bu yıl dünya gaz talebinin yüzde 2.5 (100 milyar metreküp) ile güçlü bir artış göstereceği öngörülüyor. Kış şartlarının daha soğuk geçeceğine ilişkin beklenti ve fiyatlardaki düşüşün, gaz talebindeki toparlanmayı destekleyeceği tahmin ediliyor. Bu yıl arzda geçen yıl olduğu gibi sıkışıklığın sürmesi beklenirken, küresel LNG üretimindeki kısıtlı büyümenin özellikle Avrupa ve Asya’da talep artışını sınırlandıracağı öngörülüyor. Yeni LNG tesislerinin devreye alınmasındaki olası gecikmeler nedeniyle LNG arzında büyümenin bu yıl yüzde 3.5 seviyesinde kalacağı hesaplanıyor. Bu oran, 2016-2020 döneminde LNG tedarikinde görülen yüzde 8’lik artışın altında olduğundan, artan talep ve kısıtlı arzın yıl boyunca fiyat dalgalanmalarına yol açabileceği tahmin ediliyor.
EN BÜYÜK RİSK
Jeopolitik belirsizlikler, küresel gaz piyasaları için bu yıl en büyük risk olarak öne çıkıyor. Rusya-Ukrayna savaşı, Orta Doğu’da yükselen tansiyon ve boru hatları gibi kritik altyapılara kasıtlı müdahale endişeleri, fiyatlarda daha fazla oynaklık ihtimalini artırıyor. IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, rapora ilişkin açıklamasında, küresel gaz piyasasının enerji krizinin etkilerinden kurtularak yeni bir döneme girdiğini belirtti. Bu yıl talepte güçlü bir artış beklediklerini bildiren Sadamori, “Fiyatların görece yönetilebilir seviyelere gelmesi de talepteki büyümeyi destekliyor. Ancak özellikle arzın kısıtlı olması ve önemli miktarda yeni LNG kapasitesinin 2024’ten sonra devreye girecek olması nedeniyle talepteki büyümenin nasıl karşılanacağı kritik olacak” değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE TAHMİNİ
Öte yandan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Türkiye’nin bu yılki doğalgaz tüketim tahminini, 51 milyar 96 milyon 190 bin 984 standart metreküp olarak açıkladı. EPDK’nın konuya ilişkin kurul kararları, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, bu yıl ulusal doğalgaz tüketim tahmininin, doğalgazın metreküp başına 9155 kilo kalori üst ısıl değeri esas alınarak, 51 milyar 96 milyon 190 bin 984 standart metreküp (543 milyar 663 milyon 472 bin 67 kilovatsaat) olarak belirlenmesine karar verildi. EPDK, ayrıca boru hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.’nin (BOTAŞ) 2023 için ulusal iletim şebekesi yatırım tavan tutarını 7 milyar 397 milyon 231 bin lira olarak değiştirdi. Önceki tutar 6 milyar 455 milyon 385 lira olarak belirlenmişti. BOTAŞ, 2023 yılı için Türkiye’de sisteme verilen doğalgaz miktarını 51 milyar 477 milyon 297 bin metreküp olarak açıklamıştı. Doğalgaz ihracatı da yapan Türkiye’de toplam tüketimle giriş miktarı arasında yüzde 5’e yakın fark olabiliyor.
