Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (KAUST) ile Kral Abdülaziz Bilim ve Teknoloji Şehri'nde (KACST) görev yapan bilim insanlarının önderlik ettiği uluslararası bir araştırma ekibi, bugüne kadar bildirilen en hızlı kuantum rastgele sayı üretecini (QRNG) geliştirdi. Yeni nesil cihaz, Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’nün (NIST) rastgelelik testlerini başarıyla geçerken, mevcut QRNG’lere kıyasla yaklaşık bin kat daha hızlı rastgele sayı üretebilme kapasitesi sundu.
VERİ GÜVENLİĞİNDE SIÇRAMA
Optics Express dergisinde yayımlanan çalışmaya liderlik eden KAUST Profesörü Boon Ooi, geliştirilen QRNG’nin güçlü veri güvenliğine dayanan tüm sektörler için çok önemli bir gelişme olduğunu belirtti. Çalışmaya KAUST Profesörü Osman Bakr da katkı sundu.
Rastgele sayı üretimi; sağlık, finans ve savunma gibi yüksek güvenlik gerektiren alanlarda kritik öneme sahip. Ancak günümüzde kullanılan klasik rastgele sayı üreteçlerinin büyük bir kısmı, içerdikleri algoritmalara dayalı oldukları için aslında “sahte rastgele” üretim yapıyor. Başka bir deyişle, bu sistemler rastgele gibi görünseler de aslında çözülebilen yapay düzeneklerden oluşuyor.
GERÇEK RASTGELELİK MÜMKÜN
Araştırmacılar, bu zayıflığın QRNG’ler için geçerli olmadığını vurguladı. Çünkü kuantum rastgele sayı üreteçleri, öngörülemezlik esasına dayanan kuantum mekaniği prensiplerinden yararlanıyor. Çalışmada bildirilen yüksek üretim hızı, araştırma ekibinin cihaz imalatında ve son işlem algoritmalarında gerçekleştirdiği teknik yeniliklerin doğrudan sonucu olarak değerlendiriliyor.
MİKRO LED İLE ÇALIŞIYOR
Geliştirilen QRNG, birkaç mikrometreden daha küçük boyutlara sahip mikro LED’ler (ışık yayan diyotlar) kullanılarak oluşturuldu. Bu sayede cihazın enerji tüketimi düşük tutuldu ve taşınabilirlik özelliği kazandırıldı. Bu kompakt yapı, cihazın çeşitli uygulama alanlarında kullanım potansiyelini önemli ölçüde artırdı.
Ayrıca NIST’in rastgelelik standartlarına göre yapılan testlerde cihazın başarı göstermesi, uluslararası düzeyde tanınırlık kazandığının da bir göstergesi oldu.
VİZYON 2030’A DESTEK
Çalışmaya katkıda bulunan KACST araştırmacısı ve Katı Hal Aydınlatma Mükemmeliyet Merkezi Müdürü Dr. Abdullah Almogbel, Suudi Arabistan’ın Vizyon 2030 hedefleri doğrultusunda bu tür yenilikçi çalışmaların büyük önem taşıdığını vurguladı. Almogbel, KACST’nin ulusal laboratuvar altyapısıyla stratejik sektörlerde küresel liderlik kurma vizyonunu destekleyen uygulamalı araştırmalara öncülük ettiğini belirtti.
Araştırma ekibi, gerçekleştirdikleri bu gelişmenin yalnızca bilimsel bir başarı değil, aynı zamanda savunmadan finansal sistemlere kadar pek çok alanda küresel düzeyde rekabet üstünlüğü sağlayacak bir teknoloji hamlesi olduğuna dikkat çekti.
