Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından başlatılan Yerel Kalkınma Hamlesi Programı’nda başvuru ekranı 1 Ağustos’ta açıldı. Bakanlığın kalkınma ajansları işbirliğiyle yürüteceği programda diğer illerde olduğu gibi İstanbul için de kente has dört alandaki yatırım projelerine teşvik verilecek. Bu yatırım konuları kültür ve yaratıcı endüstrilere odaklanıyor.
Resmi Gazete’de 9 Temmuz’da yayımlanan ‘Yerel Kalkınma Hamlesi Programı Uygulama Usul ve Esasları Tebliği’ ile resmen yürürlüğe giren bu teşvik programı için başvuru dönemi başladı. Bakanlık tarafından açılan internet sitesi üzerinden İstanbul Kalkınma Ajansı’na (İSTKA) aktarılacak başvurular, belirlenmiş kriterlere göre değerlendirilecek.
KOMİTE DEĞERLENDİRECEK
İstanbul için yapılacak başvuruların değerlendirilmesinde, projenin kentin 4 özel yatırım konusuna ne denli uygun olduğu ve bu alanlardaki stratejik hedeflere nasıl katkı sağladığı ön planda tutulacak. Değerlendirme süreci, Yerel Kalkınma Hamlesi Programı Uygulama Usul ve Esasları Tebliği çerçevesinde İSTKA ve sonrasında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde kurulacak komite tarafından aşağıdaki kriterler dikkate alınarak titizlikle yürütülecek.
ARANAN TEMEL ÖZELLİKLER
- Yerel kalkınma açısından önemi haiz olma (yerel ihtiyaçları giderme, yerel için yeni fırsatlar ve sektörel çeşitlilik oluşturma, yeni teknolojiler getirme, yerelin yetkinlik ile teknoloji üretim seviyesini yükseltme ve benzeri)
- Yerelin üretim/hizmet potansiyelinin geliştirilmesine yönelik ileri-geri bağlantılı sektörleri destekleme
- Ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayabilme
- Dış ticaret açığı verilen alanlarda ithalat bağımlılığını azaltma
- Teknoloji kapasitesini geliştirme (sektörlerde teknolojik dönüşümü hızlandırma ve etkileşimdeki sektörlerin gelişimine katkı sağlaya-bilme, üretimi kısıtlı olan yeni nesil tekno-lojiler kullanılarak üretim yapılmasını sağlayabilme ve benzeri)
- Yüksek katma değerli olma
- Farklı sektörlerde ülkemize rekabet gücü kazandırabilme
- Yenilikçi ve Ar-Ge çalışmalarını tetikleyici yatırım özelliği taşıma
- Proje sahibinin finansal yapısının ve teknik kapasitesinin yeterli olması
- Proje paydaşının alım taahhüdü ile talep bakımından desteklenmiş veya ulaşılabilir, yeterli ve gelişen pazar potansiyeline sahip ürünlerin üretilmesine yönelik olması
- İhracat kapasitesinin yüksek olması
- İstihdam kapasitesinin yüksek olması
- Yatırımın geri dönüş süresinin kısa olması
- Proje süresinin kısa olması
- Yatırım tutarının yüksek olması
- Üretim kapasitesinin yüksek olması.
SEKTÖREL ÖZELLİKLER DİKKATE ALINACAK
Fizibilite raporu ve yatırım projesi temel kriterlere uygun bulunanların, bazı harcamaları teşvik kapsamında bazıları ise teşvik dışında olacak. Teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecek harcamalar ‘sektörel özellikler dikkate alınarak’ bakanlık tarafından proje bazında belirlenecek.
İSTKA’dan verilen bilgiye göre, şu yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamına girmiyor:
- Müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş yatırım harcamaları
- Hammadde, ara malı, işletme malzemesi ve yedek parça
- Kullanılmış yerli makina ve teçhizat
- Mevcut makina ve teçhizatın tamir, bakım ve revizyonuna yönelik harcamalar
AZAMİ VE ASGARİ YATIRIM TUTARI
İSTKA yetkilileri, yatırım tutarının asgari ne kadar olacağı hakkında şu bilgiyi verdi: “Yeni teşvik sisteminde İstanbul gibi 1. Bölge’de yer alan illerde yapılacak yatırımların teşvik belgesi alabilmesi için minimum ‘sabit yatırım tutarı’ 12 milyon TL olarak belirlendi. Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında İstanbul’da yapılacak yatırımlar için de bu asgari tutar geçerli. Bunun dışında Yerel Kalkınma Hamlesi Programı için ayrı bir asgari sabit yatırım tutarı duyurulmadı. Teşvik duyurusundaki destek unsurlarına göre örneğin 1.6 milyar TL sabit yatırım içerisinde, çağrıda ortaya konan diğer şartları da dikkate alarak, makina, ekipman için bunun azami yüzde 15’i olan 240 milyon liralık nakdi destek alınabiliyor. Toplam sabit yatırım tutarı bunun üzerine çıksa da makina, ekipman için alınabilecek nakdi destek 240 milyon TL’yi geçemiyor. Bu şekilde azami bir destek oranı ve tutarı var ama bu yatırımcının, toplam sabit yatırım tutarını 1.6 milyar TL üzerinde tutmasına engel teşkil etmiyor. Benzer bir hesap faiz desteği için de yapılabilir.”
İSTKA’DAN DESTEK MESAJI
İstanbul Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Ziya Taşkent, programa ilişkin yaptığı değerlendirmede şunları kaydetti: “Özellikle tasarım, moda, görsel-işitsel prodüksiyon ve nitelikli kültür endüstrilerine yönelik bu özel teşvikler, şehrimizi küresel bir çekim merkezi haline getirme vizyonumuzla tam anlamıyla örtüşüyor. Potansiyel yatırımcılarımızı, projelerini sunmaya ve İstanbul’un bu heyecan verici dönüşümüne ortak olmaya davet ediyoruz. Şehrimizin sanatsal ve kreatif potansiyelini en üst seviyeye çıkaracak girişimleri desteklemeye hazırız.”
YATIRIM PROJELERİ İÇİN 4 KONU
Tasarım, Moda ve Kreatif Üretim Atölye Yatırımları: Moda tasarım, üretim, inovasyon ve prototipleme merkezleri, tasarım kampüsleri, zanaat ve dijital tasarım birleşimli merkezler vb.
Simgesel Mimari Yatırımlar: Kente kimlik kazandıran ikonik ve simgesel mimari projeler vb.
Görsel-İşitsel Prodüksiyon ve Stüdyo Altyapısı Yatırımları: Film/dizi çekim platoları, post-prodüksiyon, animasyon ve VFX stüdyoları, dijital ikiz kütüphanesi, oyun stüdyosu vb.
Nitelikli Kültür Endüstrileri Yatırımları: Sanat bankası, müze, sahne sanatları gösteri merkezi, multidisipliner kültür/etkinlik kompleksleri, fuar merkezleri vb.
TEŞVİKTE MADDİ UNSURLAR
Başvurusu kabul edilerek, teşvik edilmesi uygun bulunan yatırımlar şu desteklerden yararlanabilecek:
- Vergi indirimi: Yüzde 50 yatırıma katkı oranı
- Destek tutarı: Yatırım tutarının yüzde 15’i ve 240 milyon TL’ye kadar makina ekipman alımı için nakdi destek ya da yatırım tutarının yüzde 20’si ve 240 milyon TL’ye kadar faiz/kâr payı desteği.
- KDV istisnası
- Yatırım yeri tahsisi
- Gümrük vergisi muafiyeti
- Sigorta primi işveren hissesi desteği (İstanbul için 8 yıl)
YETKİLENDİRMEYİ TAMAMLAYIN
Program başvuruları, 1 Ağustos’tan itibaren yerelkalkinmahamlesi.sanayi. gov.tr adresi üzerinden online olarak alınıyor. Başvurular, 30 Eylül 2025 saat 18:00’e kadar yapılabilecek. Bu kapsamda başvuru sahiplerinin öncelikle Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü (TUYSGM) tarafından yönetilen E-TUYS sisteminde yetkilendirme işlemlerini tamamlamış olmaları gerekiyor.
