ABD Bölge Mahkemesi Yargıcı Amit P. Mehta, Google’ın rekabeti kısıtlayıcı anlaşmalar yapmasını önlemek için geçici tedbirler açıkladı. Buna göre Google, Search, Chrome, Google Asistan ve Gemini’nin dağıtımını diğer uygulamalara veya gelir anlaşmalarına bağlayamayacak. Ayrıca, Play Store lisanslaması ve gelir paylaşım ödemeleri, belirli uygulamaların zorunlu dağıtımıyla ilişkilendirilemeyecek.
VERİ PAYLAŞIMI ŞARTI
Google, rakiplerini tamamen dışlamamak için arama dizini ve kullanıcı etkileşim verilerinin bir kısmını ‘nitelikli rakiplerle’ paylaşmak zorunda kalacak. Bunun yanında rakiplere, arama ve reklam sendikasyon hizmetlerini standart ücretlerle sunması gerekecek.
Adalet Bakanlığı, Google’ın rakiplerini bastırdığı gerekçesiyle 2020’de dava açmıştı. Bakanlık, şirketin Chrome tarayıcısını ya da Android’i satmak zorunda kalmasını istemiş, ayrıca Apple ve Samsung gibi devlere ödenen milyarlarca dolarlık ‘varsayılan arama motoru’ anlaşmalarının iptal edilmesini talep etmişti.
APPLE İÇİN DEV ANLAŞMALAR
Google yalnızca 2021’de cihazlarda varsayılan arama yerleşimini güvence altına almak için 26 milyar dolar harcadı. Bunun yaklaşık 18 milyar doları Apple’a gitti. Ertesi yıl Apple’a yapılan ödeme 20 milyar doları aştı.
Hakim Mehta, bu anlaşmaların ‘son derece değerli gayrimenkuller’ olduğunu ve kullanıcıların çoğunun varsayılan ayarları değiştirmediğini vurguladı. Bu durumun rakipleri dışarıda bırakarak Google’ın tekeline meydan okunmasını zorlaştırdığı belirtildi.
AVRUPA İLE KIYASLAMA
Adalet Bakanlığı, Google’ın arama verilerini gizlilik korumalı koşullarda paylaşmasını talep etti. Hakim Mehta, kararında Avrupa’daki Dijital Piyasalar Yasası’nı (DMA) referans aldı. Ancak ABD’deki tedbirler, DMA’nın sürekli yükümlülüklerinden daha dar kapsamlı ve geçici nitelikte olacak.
Google CEO’su Sundar Pichai, zorunlu veri paylaşımının ‘fiili bir elden çıkarma’ anlamına geleceğini savundu ve bunun inovasyonu engelleyip kullanıcı gizliliğini riske atacağını söyledi.
PARALEL DAVALAR SÜRÜYOR
Google şu anda reklam teknolojisi pazarındaki tekelleşme iddiasıyla da ayrı bir davayla karşı karşıya. Hakim Leonie Brinkema, Nisan 2025’te şirketin reklam teknolojisi alanında yasadışı tekelleşme yaptığını belirlemişti. Çözüm duruşması eylül sonunda yapılacak.
George Washington Üniversitesi’nden hukuk profesörü William Kovacic, “Adalet Bakanlığı’nın aynı firmaya karşı iki paralel çözüm süreci yürüttüğü böyle bir durum daha önce görülmedi” dedi. Kovacic, sürecin temyizlerle birlikte 2027 sonuna kadar sürebileceğini belirtti.
